Bijgewerkt 06-01-2024

Actueel

  Gebouw, gebruik, (Waalse) gemeente, diensten, concerten.

De Utrechtse Pieterskerk (gezicht op Dekenkapel en Hoogkoor) is de mooiste Romaanse kerk boven de grote rivieren, en maakt deel uit van het kerkenkruis rondom de Dom, waarmee bisschop Bernulfus in het midden van de 11de eeuw een poging deed van Utrecht een beeld(drager) van het hemels Jeruzalem te maken. In 1039 werd een eerste begin gemaakt, maar het heeft lang geduurd eer het hele kerkenkruis voltooid was. 

Een stukje hemel op aarde, dat tegenwicht moest bieden aan de vele en grote gevaren van het leven.  
De Pieterskerk, aan het hoofd van het kerkenkruis, (rechts is te zien hoe perfect het dak van Domkerk en Pieterskerk in elkaars verlengde liggen!) was de eerste van de kerken die om het hart, de Dom, heen werden gebouwd. Daarna volgden in het Noorden de St.-Janskerk, en in het Zuiden de St.Paulskerk (d.w.z. de kloosterkerk van de Paulusabdij. Deze stond op de plaats waar de voormalige gerechtsgebouwen zich bevonden, op de hoek van Hamburgerstraat en Korte Nieuwstraat. 
De voormalige Mariakerk vormde de voet van het kruis.

Gebouw  De bouw is begonnen in 1039, en op 1 mei 1048 door bisschop Bernulfus zelf gewijd. 
In de loop der tijden is er veel aan het gebouw veranderd. We zien hier in feite de achterkant. 
De fiere torens aan de voorkant zijn, net als het dak, in de rampzalige stormnacht van 1 op 2 augustus 1674 gesneuveld. Die kant is nu geheel ingebouwd, en in feite betreedt men de kerk nu aan de Noordkant, en - voor wie niet komt voor een kerkdienst - ook vaak aan de Zuidkant. U ziet hierboven links net niet de ingang. 

De kerk werd gebouwd als Kapittelkerk, hetgeen betekent dat deze niet bedoeld was voor gewone burgers, zoals de Buurkerk, maar voor Kanunniken, die in een afgesloten, op zichzelf staande enclave woonden en leefden. Heel het Pieterskerkhof maakte deel uit van de immuniteit, die werd afgesloten door de grote claustrale huizen aan Kromme Nieuwegracht, waar de kanunniken woonden. Op het kaartje hier rechts ziet U bovenaan de immuniteiten rondom de Dom, er onder is die van de Pieterskerk nog eens apart  uitgelicht, en links op de luchtfoto is die in zijn huidige vorm te zien.  

Gebruik Na lang in gebruik geweest te zijn bij de kanunniken van Sint Pieter, viel de kerk in de loop der jaren toe aan legers. Na de beeldenstorm van 1581, waardoor er niet meer gekerkt kon worden, werd er in 1583 een deel van de Engelse en Duitse troepen van de graaf van Leicester ondergebracht. Dit duurde tot 1586. Ze hielden vreselijk huis, vergrepen zich  aan de klokken, en hadden het orgel ook ten gelde gemaakt, als dat niet in 1586 elders was opgeslagen. In 1587 wilde het stadsbestuur de kerk maar slopen. Dat werd gelukkig verhinderd. Na 1610 hielden de Engelse troepen hun kerkdiensten in het schip van de kerk, en ook na hun vertrek bleef het gebouw in gebruik van de Engelse kerk.  In 1621 besliste de Vroedschap dat het koor van de kerk door de Illustere School (in 1636 Utrechts Hogeschool) gebruikt mocht worden. Voor... anatomische lessen. Of het er werkelijk voor gebruikt is, is niet zeker. Er is ook sprake van opslag van graan in die tijd, in verband met een mogelijk beleg. In 1639 werd de Noorderkapel ingericht als schoollokaal voor de Engelse kerk, en kreeg een uitgang naar buiten. 
Sinds 1656 kerkt hier de Waals Hervormde Gemeente van Utrecht. Een Frans-talige gemeente, die flexibel in staat is mensen van verschillende achtergronden op te vangen en te herbergen. 
De diensten worden geheel in het Frans gehouden, er is een koor, dat veel Franstalige muziek zingt, maar zich daar zeker niet toe beperkt. 

Waalse kerk. Ontstaan uit meerdere vluchtelingengolven, waarvan de eerste bestond uit Walen, mensen uit Wallonië, nu Zuid-België, is de gemeente de eeuwen door een verzamelpunt voor buitenlanders geweest. De gemeente bestond al lang voor de Hugenoten hierheen kwamen! Die kwamen vooral na 1685 en de jaren daarna, (opheffing van het Edict van Nantes!) naar onze streken.  In feite was deze gemeente in 1583 gesticht, had eerst het Regulierskerkje in gebruik, en na 1604 de Janskerk. Het kapittel van Sint Pieter, de eigenaar van de kerk, hield in 1821 op te bestaan. Pas daarna werd de kerk eigendom van de Waalse gemeente. 
De 14 nog bestaande Waalse gemeenten in Nederland vormden samen een zelfstandige classis van de Nederlands Hervormde Kerk. Deze status zou ook gehandhaafd blijven bij de vorming van de PKN, maar deze belofte is niet geheel bewaarheid. ... zie ook www.egliseswallonnes.nl

Gemeente. De gemeente wordt gevormd door een mengelmoes van mensen, waarvan er sommigen nog afstammen van de Hugenoten, anderen voelen zich aangetrokken door de Franse cultuur, en tegenwoordig vinden ook Frans-talige vluchtelingen hier een plek. Sinds kort zijn er ook officiëel lid van de gemeente. We verheugen ons daarover zeer!  
De gemeente heeft achtereen drie vrouwelijke predikanten gehad. 
Na ds. Maryse Hegeman - Hubatka, die na haar emeritaat naar Noord - Frankrijk is gegaan, waar ze werkzaam is voor een kring van gemeenten, kwam  ds. Massé, die van geboorte Parisienne is en heeft o.a. in Straatsburg heeft gestudeerd. Zij werd op 20 november 2010 opgevolgd door ds. L. Hamrat, wier wieg in Algerije stond, en die ook in Londen en Parijs gewerkt heeft. Deze vertrok 1 april 2013, en werd opgevolgd door ds. M. Badry op 11 januari 2015. 

De predikantenlijst is inmiddels bijna compleet. Aanvullingen worden op prijs gesteld. 

Er valt nog veel meer te vertellen over deze prachtige kerk en de gemeente die haar gebruikt. Vermeld moet zeker worden dat ook anderen hier kerken en onderdak vinden. 's Zomers is de kerk opengesteld in het kader van het project Kerken Kijken in Utrecht, waarbij voor deskundige rondleiding kan worden gezorgd. Geregeld worden ook concerten gegeven die de moeite waard zijn.