Voor zover
mogelijk willen we hier de laatste dienst plaatsen
5 juni 2005. Hein Cras. Organist: Koos van Noppen Aanwezig: 9 mensen
Voor
de dienst afkondigingen en vooroefenen.
Aan de
vlam van de Paaskaars worden de lichten op tafel aangestoken
Ingangspsalm
(de
gemeente gaat zitten)
Voorg:
Laten we de Heer aanroepen om ontferming met de nood van deze wereld,
....
En laten wij Zijn Naam prijzen,
want Zijn barmhartigheid heeft geen einde.
Zondagsgebed
Al
wat goed is komt van U, God, daarom vragen wij aan U: geef ons in te
zien wat
ons te doen staat en help ons te doen wat wij hebben ingezien. Dat
vragen wij u
door
Jezus Christus onze Heer. Gem.:
Amen.
Dienst
van het Woord
Lezing
eerste Testament door iemand uit de gemeente:
Epistellezing
Psalm
of lied
Aankondiging
van de Evangelielezing (Gem.
gaat staan)
Evangelielezing: Lucas 14: 16-24
acclamatie: U komt de lof toe = Lied 339a
De gemeente gaat zitten.
Lied
Preek
Afgoderij
wordt in de lezing uit Ezechiël heel
sterk veroordeeld. En je merkt dat God “ieder
die zijn afgoden koestert, die niets anders voor ogen heeft dan de
zonde die hem
ten val brengt” wil straffen omdat hij hen zo graag tot
andere inzichten
brengt. Hij verlangt ernaar, dat de mensen hun afgoden afzweren: Zeg
daarom tegen het volk van Israël: “Dit zegt God, de HEER: Kom terug bij mij, keer je afgoden de
rug toe en houd op met je gruwelijk gedrag! en
dan staat er: “Dan zal het volk van Israël zich niet meer
van mij afkeren, en
ze zullen niet meer onrein worden door hun wandaden. Dan zullen zij
mijn volk
zijn en ik zal hun God zijn – zo spreekt God, de HEER”. Je
voelt zijn
hunkering.
Afgoden.
Jullie en ik, we kunnen zelf invullen wat jullie en ik in plaats
van en
boven God stellen. Nu is praten over
afgoden, zonde en straf een negatieve
benadering. In zijn eerste brief vinden we bij Johannes een veel
positievere.
Ofschoon hij eerst ook uitgaat van het negatieve: hij vergelijkt dat
negatieve
zelfs met de dood. Maar zegt hij: “Wij
weten dat we van de dood zijn overgegaan naar het leven omdat we elkaar
liefhebben. Wie niet liefheeft blijft in de dood.” Dat is
nogal wat. Maar
ook dit is weer waar we ons vanaf moeten keren en liefde is het
antwoord.
In
het epistel zegt Johannes ook: Hoe
kan Gods liefde in iemand blijven die meer dan genoeg heeft om van te
bestaan,
maar zijn hart sluit voor een broeder of zuster die hij gebrek ziet
lijden? En
hij voegt eraan toe: Kinderen, we moeten niet liefhebben met de mond,
met
woorden, maar waarachtig, met daden.
Een
man die daarnaar leefde, Dr. Mr. Wim Kist is deze week begraven, de
oprichter
van het landelijk Missionair Collectief. Ik weet niet of deze naam
jullie iets
zegt.
Hij was de laatste nog levende oprichter van het instituut Kerk en
Wereld in
Driebergen en lid van de eerste directie. Wim Kist was tevens de
verpersoonlijking van het protestant-christelijke apostolaire elan van
na de
Tweede Wereldoorlog. Geschraagd door het denken van Karl Barth (heel de
kerk
voor heel de wereld) en wars van verzuiling en politiek hokjesdenken
werd een
apostolair apparaat in stelling gebracht dat bol stond van dadendrang
en
optimisme. Wim Kist zette zich volledig in dit elan uit te dragen, op
Kerk
Wereld, vanaf 1951 als directeur van vormingscentrum Oud-Poelgeest, als
oprichter van het Landelijk Missionair Collectief, en als pleitbezorger
voor
'culturele ongehoorzaamheid’. Dit alles onder het motto dat de
kerk een woord
voor de wereld heeft en 'een antwoord aan de machten’ te bieden
heeft, naar de
titel van Kists theologische proefschrift uit 1971. Als jurist bracht
hij het
daarnaast nog tot rechter bij de Arnhemse rechtbank.
Hij
zette zich o.a. met de oprichting van het Landelijk Missionair
Collectief. Hier
werd naar daadwerkelijke verbindingen gezocht van verantwoord leven als
christen
in onze maatschappij. Een profeet. Ik lees in de
overlijdensadvertentie:
“Wie
leeft in welvaart, draagt de verplichting anderen daarin te laten
meedelen.
Daarom deed Wim een oproep tot eenvoudig leven, met wekelijks een
vastendag,
waaraan hij zich steeds is blijven houden. Tot boven zijn 90e jaar
bleef hij
aandringen, met enorme gedrevenheid: nú moet het lijden van de
armen, overal
ter wereld, als vraag en opgave op tafel gelegd worden bij wie het goed
getroffen hebben, in navolging van Jezus Christus die zich het lot van
de
lijdenden aantrok.
Christendom
is geen theorie maar daad, levenswijze. Wij in het rijke Westen zijn
geroepen
tot consuminderen, ter wille van de gerechtigheid en het behoud van de
aarde.”
Hij
bracht “ we moeten niet liefhebben met de mond, met
woorden, maar waarachtig,
met daden” in praktijk en inspireerde talloze mensen om ook
zo te leven.
Hij nam stelling tegen de afgoden van deze tijd: de
consumptiemaatschappij samen onder andere met Bob Goudzwaard en het
geldelijk
gewin belangrijker vinden dan de natuur.
De
laatste tijd was hij bezig met de Belijdenis van Accra.
"De |
Liefhebben
dat gaat over een feest maken van het leven en daarvan volop genieten.
Wij
hebben de uitnodiging voor een feestmaal, dat daar het teken van is.
“Iemand
wilde een groot feestmaal geven en nodigde tal van gasten uit.”
En die gasten
hebben allemaal afgoden gecreëerd in hun leven die ze veel
belangrijker vinden.
Belangrijker ja dan wat? Dan waar het om gaat in het leven. Daarom
noemt de
Schrift dit afgoderij. Wij hebben ook alle mogelijke excuses, allerlei
dingen
die wij van hogere waarde vinden. We vinden ze belangrijker dan deel te
hebben
aan het feestmaal.
Er zijn twee soorten feestmaal. Het ene, daartoe worden we uitgenodigd door de Ene. Van het andere staat geschreven: 21 Ik heb een afkeer van jullie feesten, ik wijs ze af, jullie samenkomsten verdraag ik niet. 22 Ik schep geen behagen in de brand- en graanoffers die jullie mij brengen; de vetgemeste beesten van jullie vredeoffers keur ik geen blik waardig. 23 Bespaar mij het geluid van jullie liederen; de klank van jullie harpen wil ik niet horen. 24 Laat liever het recht stromen als water, en de gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek. Amos, 5, 21vv. Werken aan dat laatste en daarna zitten aan die beek om uit te rusten, dat is het feest, waartoe wij uitgenodigd worden.
Maar
nu iets heel anders: We moeten ook kracht opdoen om zo te leven.
We
gaan de komende tijd misschien op vakantie. Ook als dat niet het geval
is hoop
ik dat de volgende opmerkingen toch van belang zijn.
Het
gaat over vakantie of andere momenten van rust, stilte, bezinning, tot
je zinnen
komen. Ik spreek nu even voor het gemak over vakantie, maar het gaat
even goed
over al die andere momenten van inkeer, die ik jullie en mij niet
genoeg kan
toewensen.
Het
volgende citaat is van Daniël van Santvoort, de abt van de
trappisten op Caldey
Island, eiland voor de kust van Wales. Leo Fijen bezocht vorig jaar een
aantal
abdijen in andere landen, waar een Nederlandse abdis of abt aan het
hoofd stond
of een andere leidinggevende positie had. Het resultaat waren een
aantal
tv-uitzendingen – misschien hebben jullie ze gezien - en een
boek.
Wat
zegt die abt over het ontmoeten van een ander?
“Ontmoeten
is niet moeten. Ontmoeten is luisteren naar de ander, openstaan voor de
ander,
niets willen invullen voor de ander. Ontmoeten is ook stil zijn, leeg
willen
stromen, werkelijk ontvankelijk zijn voor de adem van het leven.
Ontmoeten is
wachten en verlangen. Ontmoeten is eerst willen ontvangen en dan
doorgeven.”
Leo
Fijen zegt: Met deze woorden tijdens onze eerste ontmoeting maakte de
abt me
stil.
Ik
wil iets zeggen over de woorden van de abt.
“Ontmoeten
is niet moeten.” Vakantie komt van vacare: vrij zijn van, vrij
zijn voor: vrij
zijn van moeten; vrij zijn voor willen. Als op een goed moment niets
moet, dan
heb je de ruimte om in contact te komen met anderen en met jezelf.
“Ontmoeten
is luisteren naar de ander, openstaan voor de ander, niets willen
invullen voor
de ander.” Luisteren naar de ander. Luisteren dat is zo
belangrijk. Luisteren
ook naar jezelf. Wat wil ik eigenlijk in het diepste van mijn hart. Wat
wil de
ander?
“Ontmoeten
is ook stil zijn, leeg willen stromen, werkelijk ontvankelijk zijn voor
de adem
van het leven.” Je moet je voor een ontmoeting leeg maken. Ook
leeg maken van
teveel stilstaan bij dingen uit het verleden. Bij Jesaja zegt God:
Geef niet al uw aandacht aan wat eens is geschied.
Zie, iets nieuws ga ik maken het is al aan het kiemen weet je
dat niet? (43, 18-19). Je moet je
openstellen voor de adem van het
leven…
“Ontmoeten
is wachten en verlangen.” Wachten,
ruimte in jezelf scheppen, verlangen, opsporen van je diepste
verlangens.
Wachten en verlangen.
“Ontmoeten
is eerst willen ontvangen en dan doorgeven.”
“Ontmoeten
is niet moeten. Ontmoeten is luisteren naar de ander, openstaan voor de
ander,
niets willen invullen voor de ander. Ontmoeten is ook stil zijn, leeg
willen
stromen, werkelijk ontvankelijk zijn voor de adem van het leven.
Ontmoeten is
wachten en verlangen. Ontmoeten is eerst willen ontvangen en dan
doorgeven.”
Dat
is een belangrijk punt in ons leven: een evenwicht houden tussen
ontvangen en
geven. Als je alleen maar geeft, dan word je leeg op een verkeerde
manier. We
moeten onszelf geestelijk voeden. We moeten ook genieten van het feest,
waar wij
voor uitgenodigd worden. En dat dan uitdragen naar anderen.
Ik
wil eindigen met een deel van een vraaggesprek met een cabaretier uit
onze
buurt, Vincent Bijlo. Het
vraaggesprek stond in de nieuwsbrief van een politieke groepering in
onze
gemeente, waarvan hij fractiemedewerker is. Hem werd de vraag gesteld:
Waarvan
geniet je het meest?
Op
dit moment geniet ik van alles. Zowel van de drukte van het optreden,
als van de
stilte van het schrijven en denken. Ik kan namelijk niet meer werken
als ik niet
geniet. Anders zou ik niet genoeg energie hebben. En buiten mijn werk
geniet ik
van liefde, muziek, zon, wijn en lekker eten. Echt genieten maakt
mensen mooier
en wijzer, dat zouden ze meer moeten doen.
Op
een of andere manier maakten en maken deze woorden mij heel blij. Op
een of
andere manier hebben deze woorden alles te maken met de liefde, met
vrede, met
dankbaarheid, waarover zo’n wondermooie woorden in de heilige
Schrift staan.
Credo:
(de gemeente
staat op)
de gemeente gaat zitten.
Voorbeden,
eindigend op: zo bidden wij:
Laat
ons bidden:
O God, laat de loop van de wereld zich voltrekken naar Uw heilsplannen.
Tot er vrede komt op aarde, en de mensen elkaar recht doen. En dat wij
ons allen
samen in vrijheid en in vreugde kunnen toewensen aan Uw dienst. Zo
bidden wij.
Kom,
Heilige Geest van Vader en Zoon, doorgloei ons haart met Uw
liefde. Vader en
Zoon, zend Uw beider Geest uit, en alles zal worden herschapen, en wij
zullen,
als we ons openstellen voor Uw inspiratie, en daarnaar leven, ons eigen
stukje
wereld waar wij verantwoordelijk voor zijn, vernieuwen.
Eeuwige, u hebt Uzelf leren kennen door de auteurs van heilige boeken,
door
profetessen en profeten en vooral door Uw zoon. Geef dat wij door Uw
beider
geest ware wijsheid bezitten, en ons altijd kunnen verheugen over Haar
troost.
Zo bidden wij:
Wij
danken U voor alle plaatsen waar op dit moment
op aarde vrede heerst, en voor de momenten in ons eigen leven waarop
vrede
heerst.
Wij vragen U: geef ieder inzicht en kracht, om er aan te werken, dat
deze
momenten en plaatsen zich uitbreiden, sta ons mensen bij, breek door
verbittering heen, geef kracht eindeloos opnieuw te beginnen.
Zo bidden wij U:
Wij
bidden U voor de kleine gemeente hier bijeen.
Wij bidden voor wie niet aanwezig kunnen zijn. Wij bidden voor ieder
die, hoe
dan ook, aan onze zorg is toevertrouwd, wij bidden U voor de zieken,
voor de
mensen die grote problemen hebben, en vooral voor hen die wanhopig zijn.
Wij bidden U voor hen, en voor de mensen om hen heen, hun familie en
vrienden.
Geef hen allen Uw sterkte, zo bidden wij U.
Stil gebed...
Amen
Inzameling van de gaven
voor een diaconaal doel.
(terwijl
de tafel in gereedheid wordt gebracht; ook wordt er gemusiceerd tijdens
de
inzameling)
Voorg:
Dankgebed.
Heer God, hemelse Vader, aanvaard ons geloof en onze gebeden en zegen
deze
gaven, dit brood en deze wijn, die
wij U brengen tot eer van Uw naam en ten dienste van Uw gemeente.
Laat dit dankoffer U welgevallig zijn en een getuigenis van Uw liefde
tot
onze naasten.
Dat bidden wij U door Jezus Christus, Uw Zoon, onze Heer. Amen.
Gemeente:
Amen.
Dankzegging:
(de
gemeente gaat staan)
Vg.:
Wij danken U, heilige Vader, Heer onze God,
om wille van Jezus Christus, Uw veelgeliefde Zoon,
die Gij geroepen en gezonden hebt,
om ons te dienen en te verlichten,
om aan armen Uw koninkrijk te brengen,
om aan gevangenen Uw verlossing te melden,
om voor ons allen en voorgoed het evenbeeld te zijn
en de gestalte van Uw mildheid en trouw.
Wij danken U voor deze onvergetelijke mens
die alles heeft volbracht wat menselijk is, ons leven, onze dood -
wij danken U dat Hij zich met hart en ziel gegeven heeft aan deze
wereld.
Want in de nacht waarin Hij werd overgeleverd
heeft Hij het brood in Zijn handen genomen.
Hij
heeft Zijn ogen opgeslagen naar U, God,
Zijn almachtige Vader.
Hij heeft U dank gezegd, het brood gebroken
en het aan Zijn vrienden uitgedeeld met de woorden:
“Neemt en eet, dit is Mijn lichaam voor u.
Doet dit tot Mijn gedachtenis.”
Zo nam Hij ook de beker, sprak een dankgebed uit en zei:
“Deze beker is het nieuwe verbond in Mijn bloed,
dat voor u en allen vergoten wordt tot vergeving van zonden.
Telkens als gij deze beker drinkt zult gij het doen tot Mijn
gedachtenis.”
allen:
Vg: Bijeen tot Zijn gedachtenis komen wij tot U, o God,
met dit brood en deze beker,
en wij bidden U:
gedenk het offer van de Zoon van Uw liefde
en aanvaard ons offer van lof en dank.
Zend
Uw Geest op ons neer,
de Geest die levend maakt,
en herschep ons tot mensen
die Uw Zoon laten voorgaan
en niet ophouden U te belijden en elkaar te behoeden,
de ogen gericht op Uw Rijk dat komt.
Voeg
ons dan samen met allen die ons zijn voorgegaan, met wie ons lief
waren, en die
we moesten verliezen...
met de
heiligen van naam en de ontelbare vergetenen, heel Uw mensenvolk,
genodigd aan
Uw maaltijd.
Gem.: Amen.
Voorg: Komt nu, want alle dingen zijn gereed.
V:
Wenst elkaar de vrede
Men
brengt elkaar de vredesgroet en bidt hand in hand:
Communie
Terugkeer naar de zitplaatsen, Gemeente gaat zitten.
Gedicht
Vg:
Laten wij samen bidden
Allen: Lieve Heer, laat Uw woord voedzaam zijn als brood
en Uw liefde ons
doorgloeien
als wijn.
Dat wij vol zijn van
U en open
staan voor elkaar,
door Jezus Christus,
onze
Heer. Amen.
Allen
gaan staan:
gezang 252: 1 en 2
Zegen
En er is koffie.