Openingsgebed

  I. Jezus wordt onschuldig ter dood veroordeeld V.: Christus, wij loven en aanbidden U, Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Lucas 23:13-25: Pilatus riep de opperpriester, de leiders en het volk bij elkaar en sprak: "U hebt deze man bij mij voorgeleid en mij verteld dat Hij het volk opruit. Ik heb hem in uw bijzijn ondervraagd, maar ik heb niets gevonden. Die man is onschuldig aan wat u Hem ten laste hebt gelegd. Ook Herodus heeft niets kunnen vinden, want hij stuurde Hem naar ons terug. Hij heeft niets gedaan waarop de doodstraf staat. Ik zal Hem dus laten geselen en daarna vrijlaten." Maar de hele massa schreeuwde: "Weg met Hem! Barabbas moet vrij!" Barabbas was in de gevangenis gezet vanwege een oproer in de stad en voor een moord. Pilatus sprak hen opnieuw toe, want hij wilde Jezus vrijlaten. Maar zij riepen terug: "Aan het kruis met Hem, aan het kruis." "Wat voor kwaad heeft Hij dan begaan?" vroeg Pilatus hun voor de derde maal. "Ik kan niets vinden waarvoor Hij de dood verdient.

Ik zal Hem dus laten geselen en dan vrijlaten." Maar zij bleven luidkeels vragen om zijn kruisiging, en hun geschreeuw gaf de doorslag. Pilatus besliste dat aan hun wens moest worden voldaan. Op hun verzoek liet hij de man vrij die om een oproer en een moord gevangen was gezet, maar Jezus leverde hij uit aan hun willekeur.

Bezinning

Het kan soms moeilijk zijn om vandaag aan de dag Christen te zijn en om daarvoor uit te komen in onze maatschappij. Christus’ woorden zijn ongemakkelijk voor diegenen die de weg van de wereld volgen. Daarom is het soms moeilijk om als christen te worden geaccepteerd. Ook is het wel eens lastig om vriendschappen aan te gaan wanneer we voor ons geloof uitkomen. Maar we moeten niet in angst leven om ons geloof. Zelfs wanneer we door iedereen worden verlaten, genegeerd, zal Hij er altijd zijn, onze God, onze Vader, onze beste vriend. God.

Gebed

We bidden samen een Onze Vader en een Wees Gegroet.

  II. Jezus neemt het kruis op zijn schouders

V: Christus, wij loven en aanbidden U,

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Marcus 15: 16-20:

De soldaten namen Hem mee in het paleis, dat wil zeggen: het pretorium, en ze riepen heel de cohort bij elkaar. Ze deden Hem een purperen mantel om, vlochten een krans van doorns en zetten Hem die op. Ze begonnen Hem de groet te brengen: ‘Gegroet, koning van de Joden!’ Ze sloegen Hem met een rietstok op het hoofd, spuwden Hem in het gezicht, en knielden voor Hem neer om Hem te huldigen. Toen ze zo de spot met Hem gedreven hadden, namen ze Hem de purperen mantel af en deden Hem zijn eigen kleren weer aan. Toen brachten ze Hem naar buiten om Hem te kruisigen.

Bezinning

Ieder mens heeft zijn eigen lot, verdriet, pijn dat hij/zij met zich meedraagt. Dat kan als een kruis op je drukken, niet zozeer fysiek, maar wel mentaal, geestelijk. Jezus heeft geen keus en neemt het kruis op zijn schouders. Misschien heb jij ook een kruis te dragen, door datgene wat je hebt meegemaakt in jou leven.

Gebed naar Psalm 22: Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij in de steek gelaten? Waarom houdt U zich ver van mijn hulpgeroep, ver van mijn gejammer? Ik ben een worm, ik tel niet mee, veracht bij het volk, verguisd bij de mensen. Iedereen die mij ziet, lacht en spot met mij, gaat grijnzen en schudt zijn hoofd: Ik ben, nauwelijks geboren, U toevertrouwd. Van de moederschoot af bent U toch mijn God? Blijf niet ver van mij, want ongeluk nadert, en er is geen mens die mij helpt. Heer, houd u niet ver van mij; mijn kracht, haast u en help mij.

We bidden samen een Onze Vader en een Wees Gegroet.

  III. Jezus valt voor de eerste maal onder het kruis

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Psalm 17, 9-10: Bescherm mij tegen de mensen die mij willen doden. Verberg mij voor mijn doodsvijanden die mij omsingelen. Ze zijn hard en harteloos. Ze hebben geen medelijden met een ander. Ze denken alleen maar aan zichzelf.

Laat je door niets verontrusten, laat je door niets bang maken. Alles gaat voorbij, alleen God verandert niet. Geduld overwint alles. Wie aan God vasthoudt, komt nooit iets tekort. Alleen God, dat is genoeg. (uit: Teresa van Avila, Nada te Turba, uit: Gedachten en Gebeden.)

Gebed

Als we de goede richting kwijt zijn, als we geen toekomst meer zien, als we onszelf niet meer begrijpen; help ons weer op weg, Heer. Als we moedeloos en zonder veerkracht zijn, als we dreigen stil te blijven staan als we de stem van ons hart niet meer horen; help ons weer op weg, Heer.

  IV. Jezus ontmoet zijn heilige moeder

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Psalm 131

Heer, ik voel me niet beter dan anderen, Ik denk niet dat ik belangrijk ben of dat ik alles kan. Nee, ik ben rustig en stil, ik voel me veilig bij U, zoals een kind in de armen van zijn moeder Israël, vertrouw op de Heer, nu en altijd.

Bezinning

Bij Miriam, veertien jaar, wordt totaal onverwachts een hersentumor vastgesteld. Er volgt een operatie, en na drie zware revalidatiejaren lijkt ze over haar ziekte heen. Maar dan wordt opnieuw een tumor geconstateerd: Miriam overlijdt enkele weken na haar achttiende verjaardag. Om deze schokkende gebeurtenis te verwerken schrijft Miriams moeder al die jaren haar ervaringen neer. Ze beschrijft, in de vorm van brieven aan haar kind, het verlammende verdriet, de bovenmenselijke inspanningen en het onbegrip van de wereld. Ze vertelt hoe ze als moeder volledig opgeslorpt wordt door de ziekte van haar kind; wat er door je heen gaat als je je moedige dochter ziet vechten voor een twijfelachtige genezing. In al dat leed groeien moeder en dochter heel dicht naar elkaar toe en uiteindelijk maken ongeloof en verbittering plaats voor aanvaarding: een actief, bewust proces, dat veel tijd kost en heel pijnlijk is. Miriam zelf beleeft deze jaren ongelooflijk intensief: 'Ik weet zoveel,' zei ze een paar dagen voor haar dood.

We bidden samen een Onze Vader en een Wees Gegroet.

  V. Simon van Cyrene helpt Jezus het kruis dragen.

V.: Christus, wij loven en aanbidden U,

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Marcus 15: 21 Zij vorderden een voorbijganger die van het veld kwam, Simon van Cyrene, de vader van Alexander en Rufus, tot het dragen van zijn kruis.

Bezinning

De Stichting Mariniers Ziekenboeg (SMZB) zet zich in voor mariniers en hun thuisfront. Ze sturen mensen die ziek zijn een kaartje of een bloemetje. Zorgen voor mariniers met wie het niet goed gaat. En gaan het gesprek aan met wie in de knoop zitten of belast zijn met hun uitzendervaring. Dit past mooi bij het verhaal van Simon van Cyrene die zijn Jezus helpt het kruis te dragen.
Mariniers zeggen over zichzelf: “Wij gaan door waar anderen stoppen”. We zien dit op de coin; de marinier draagt niet alleen de last van zijn buddy op de schouder, maar de kameraad zelf! Op 24 oktober 2020 verbrak het Korps Mariniers het Wereldrecord Speedmarsen op de Marathon’. Ze wisten daarmee ruim 100.000 euro in te zamelen voor het ‘Cas van Bakel Fonds’. Cas was korporaal der mariniers en overleed in 2020 aan een zeldzame vorm van kanker. Een loper vertelt hoe hij tijdens zware momenten dacht aan zijn overleden kameraad: “Als ik het zwaar had, dacht ik even aan Cas. Hij moest lijden, ik koos er zelf voor om te lijden. Cas heeft ons geïnspireerd!” Het ingezamelde geld werd overgedragen aan de Stichting Mariniers Ziekenboeg.
Zo zorgt deze veel te jong gestorven collega er voor dat de Mariniers nog jarenlang naast mensen kan lopen en helpen hun last te dragen. 

Mariniersgedicht
Bij het afscheid van een marinier wordt door iemand van de draagploeg van de Mariniers Ziekenboeg altijd het volgende gedicht voorgelezen.
“Maar daarboven aan de hemelpoort, Bleef hij stram in de houding staan rapporterend zoals een Marinier behoort, Heer, ik heb mijn plicht gedaan”.
Johan Mac Mootry

  VI. Veronica droogt het aangezicht van Jezus af

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost

Bezinning

Veronica is een volgeling van Jezus. En zodra ze een kans ziet, dringt ze zich door de soldaten en helpt Jezus door teder met een doek het vuil, bloed en zweet van zijn gezicht af te vegen. Het is een kleine handeling, maar een groot gebaar. Een vriendelijk, menselijk contact tussen alle vijandelijkheid. Op deze onmenselijke weg van het lijden, gaf Veronica Jezus zijn menselijkheid terug. Even was hij toevertrouwd aan de zorg van haar handen. Hoe moeilijk moet het voor Veronica geweest zijn alleen maar even het gezicht van Jezus te kunnen hebben afdrogen. Ze had zo veel meer willen doen om zijn leed te verzachten.
Wanneer Veronica het gezicht van Jezus afdroogt blijft een afdruk van zijn gelaat achter op het doek. Achter stof, zweet, bloed en tranen komt het menselijk gezicht van Jezus weer tevoorschijn.
De veroordeling en de martelgang heeft Jezus ontmenselijkt. Hij wordt gemaakt tot iemand waar je geen medelijden mee hoeft te hebben. Veronica geeft hem zijn menselijkheid weer terug.

Ook het uniform met baret, rangen en onderscheidingen kan een masker zijn om je achter te verstoppen. Of wat te denken aan een stropdas, capuchon of een dikke laag makeup? Het zijn allemaal een soort maskers. Die we gebruiken om ons achter te verschuilen, of ons op een bepaalde manier te presenteren. Als een beschermend schild.
Het zijn allemaal maskers die wel iets zeggen over onze identiteit. Maar niet over wie we uiteindelijk als mens zijn.

Jezus is ontdaan van alles wat hem identificeert; zijn kleding, zijn status en zijn vrienden. Maar in contact met Veronica komt hij weer als mens tevoorschijn.
Laten we, net als Veronica, elkaar ook blijven aankijken. Voor echt menselijk contact. Zonder de ander een label of stigma te geven. Zodat wij beseffen dat we achter de maskers allemaal mensen zijn.

We bidden samen een Onze Vader en een Wees Gegroet.

  VII. Jezus valt voor de tweede keer onder het kruis

V: Christus, wij loven en aanbidden U,

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Spreuken 24, 16-17 Een rechtvaardige komt zevenmaal ten val, maar telkens staat hij op. Een goddeloze struikelt door zijn slechte daden, en komt voorgoed ten val. Verheug je niet over de val van je vijand, juich niet als hij ten onder gaat.

Bezinning

“All wars are fought twice, the first time on the battlefield, the second time in memory,” zegt Viet Thanh Nguyen. Een ‘herinneringswetenschapper’ en vluchteling van de Vietnam oorlog. Hij zet zich in voor “Just memories”. Niet ‘zomaar herinneringen’, maar: ‘gerechtvaardigde herinneringen’.
Hij wil dat ons herdenken recht doet aan alle slachtoffers van de oorlog en niet alleen degenen die de oorlog hebben gewonnen. Daarom pleit hij voor oorlogsmonumenten die meer inclusief zijn. Deze manier van samen herdenken is een eerste stap van verzoening welke nodig is, omdat partijen uiteindelijk ook weer samen verder moeten.

Praktijk

Een mooi voorbeeld van zo een monument is het “Monument van verdraagzaamheid” in Haelen, waar meer dan 800 militairen van 11 nationaliteiten worden herdacht die in de oorlogsjaren 1940 – 1945 hun leven hebben verloren in het Leudal.
Tijdens deze herdenking is er een bijzonder moment waarbij drie oud-militairen, ooit vijanden, een Nederlandse, een Engelse én een Duitse militair gebroederlijk de armen ineen slaan.

Dit levend monument is zo aansprekend omdat we niet mogen vergeten dat mensen na een oorlog weer moeten samen leven. Verzoening is nodig om weer een nieuw begin te maken, wanneer de kruitdampen van de oorlog zijn opgetrokken.

  VIII. Jezus troost de wenende vrouwen

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Luc. 23:28 Jezus draaide Zich naar hen om en zei: "Vrouwen van Jeruzalem, huil niet om Míj, maar om jullie zelf en om jullie kinderen.

Bezinning

Een Irak veteraan vertelt hoe hij tijdens uitzending een vrouw ziet sterven aan de kant van de weg. Zij is mishandeld door I.S. strijders. Het lijden van de vrouw is te zien op het scherm van de commando post. Op afstand maar toch heel dichtbij. Hij voelt zich machteloos, maar ook boos. Terwijl hij en zijn collega’s de machteloze getuigen zijn van deze afschuwelijke gebeurtenis, kun je een speld horen vallen. Ze voelen zich geraakt en uitgeschakeld door een laffe vijand die bruut geweld gebruikt naar burgers. De vrouw weet niks van de militairen die op afstand met haar meeleven. Wanneer de veteraan het vertelt komen er opnieuw tranen van verdriet en woede.

Ook wij leven vandaag, op afstand met deze vrouw mee. Met alle vrouwen die slachtoffer zijn van geweld en misbruik in een onmenselijke oorlog. Met alle kinderen die opgroeien in spanning en haat.

Gebed

Troostende God,
We denken vandaag aan alle slachtoffers van de oorlog die sterven, soms zonder naam of gezicht,
anoniem, ongezien, ongekend.

  IX. Jezus valt voor de derde maal onder het kruis

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Jesaja 53 : 3 Hij werd veracht, door mensen gemeden, hij was een man die het lijden kende en met ziekte vertrouwd was, een man die zijn gelaat voor ons verborg, veracht, door ons verguisd en geminacht.

Bezinning

Wanneer je het gevoel hebt aan het eind van je krachten te zijn; wanneer alles je teveel wordt; wanneer elke beslissing een definitieve keuze is en elke handeling tot niets leidt… en wanneer je afstand wilt doen van alles, teneinde God lief te kunnen hebben met heel je hart en heel je verstand en met al je kracht en om zijn liefde op anderen af te kunnen stralen. Het is een gevecht. Je zet je tanden erin… en toch lukt het niet. Heeft God je verlaten?
Nee! Hij staat je altijd bij, stilzwijgend. Hij droogt je tranen en draagt je. Net zo lang tot je de kracht weer vindt om op eigen benen te staan, om opgewekt Zijn hand te pakken. Hoezo vermoeidheid?

Gestrand was ik, onverwacht nog. De tegenwind was aangegroeid tot storm. Ik kon niet verder. Tegen de grond was ik geslagen koud was ik, doodmoe, tot op de botten. 
Zou iemand mij zien? Of loopt iedereen gewoon door. Druk met zichzelf. Alleen aandacht voor plezier, de ontspanning, het gemakkelijke?
Als een wrak lag ik op het strand van het leven, totdat iemand mij aanzag, mij opnam, luisterde, geborgenheid schonk. Die aandacht gaf mij moed, deed mijn kracht groeien. Ik vond de weg naar het leven terug.
Ik kon weer varen op de golven van de levenszee. Dank zij de aandacht. (Marinus Van den Berg)

  X. Jezus wordt van zijn kleren beroofd

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Bezinning

Vernedering en ontmenselijking is van alle tijden. Maar die van de Shoah, de vernietiging van het Europese Jodendom, kende geen weerga. Renata Laqueur schrijft in haar dagboek op 17 maart 1944:
Onze groep van nieuwe mensen, moest marcheren naar het badhuis ... Daar stonden we de hele morgen te wachten, vijf uur lang. De douches waren in een grote onverwarmde ruimte met een cementvloer.
We moesten ons uitkleden in een vertrek dat zelfs kouder was dan de doucheruimte, omdat alle deuren naar buiten, open waren. We hingen onze kleren met hangers op karretjes die - terwijl wij onder de douche stonden - in ovens werden gereden die zo heet waren dat geen enkele luis het kon overleven. Wij vrouwen, enkel bedekt door een handdoek, gingen naar de douches. De SS-wachters (allemaal mannen) stonden ons te bekijken terwijl wij ons uitkleedden en terwijl wij onder de douche stonden. Voor deze taak, hadden zij blijkbaar oudere mannen geselecteerd die, afhankelijk van de schoonheid van de dames, hun nek uitstrekten of hun ogen sloten.
Maar andere SS- bewakers waren meer geïnteresseerd, zoals een van onze meest ‘populaire’ korporaals, de gemene ‘Rode’ Mueller, die voor zijn middagontspanning twee meisjes bestelde voor het badhuis, waar ze onder zijn toezicht moesten badderen ... (uit: Dagboek van Bergen-Belsen, Renata Laqueur).

Heer, mijn God, blijf niet ver van mij, want ongeluk nadert, en er is geen mens die mij helpt. Honden staan al om mij heen, een meute boosdoeners heeft mij omsingeld, ze hebben mijn handen en voeten doorboord. En zij maar kijken en zich om mij vermaken; zij verdelen mijn kleren onder elkaar en dobbelen om wat ik aan heb. Heer, houd u niet ver van mij; mijn kracht, haast u en help mij.

We bidden samen een Onze Vader en een Wees Gegroet.

  XI. Jezus wordt aan het kruis genageld

V: Christus, wij loven en aanbidden U,

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Lucas 23:23 Toen zij op de plaats kwamen die Schedel heet, sloegen zij Hem daar aan het kruis, en zo ook de misdadigers, de een rechts, de ander links. En Jezus zei: "Vader, vergeef hun, want zij weten niet wat ze doen."

Bezinning

Op de weg hierheen kon Jezus tenminste nog gaan, zich bewegen, zich inspannen. Nu houdt alles op. Hij kan niets doen dan zich overgeven. Voor ieder komt eens het uur, dat hij niets meer kan doen. Dan kan men slechts één ding: hart en wil verzamelen in God en alles volkomen aan Hem overlaten.

Militairen kunnen zich ook vastgenageld voelen. Beperkt in hun handelen moeten zij commando’s volgen. Soms met handen en voeten gebonden aan een mandaat. Kunnen zij geen hulp verlenen waar burgers in nood zijn. Mogen zij niet vechten waar ze de vijand onrecht zien aandoen. Met gebalde vuisten maar lege handen. Het is deze machteloosheid die diepe wonden maakt. Militairen maken daardoor deel uit van een schuldige geschiedenis. Iemand moet het doen en onze mensen verdienen onze waardering. Geestelijk verzorgers staan veteranen bij die gebukt gaan onder de zielschade die dit veroorzaakt.

Vaak worden zij niet gezien of erkend in het persoonlijk offer dat zij hebben gebracht door de gevolgen van onmogelijke keuzes tijdens een inzet. Het doet extra pijn wanneer militairen voelen dat hun loyaliteit naar de krijgsmacht niet wordt beantwoord. Alsof zij worden verraden door een goede vriend.

Praktijk

Een veteraan worstelt al jaren met de gevolgen van zijn missie in Afghanistan. Hij is getraumatiseerd en voelt zich schuldig om wat hij heeft gezien, gedaan en nagelaten. Na jarenlange therapie vraagt zijn psychiater hem: “Wat zou je nog willen in jouw leven?”. De veteraan antwoordt: “Ik zou vergiffenis willen”. “Konden de slachtoffers van de oorlog, ook maar uit de dood opstaan. Net als Jezus”, wenst de veteraan. Het schuldgevoel is als een onzichtbaar kruis. 
Het bidden van de kruisweg helpt. Hoe zwaarder hoe beter, want dit past bij zijn bezwaarde gemoed. Konden wij het kruis van deze veteraan ook maar even over nemen. Veteranen worden ingezet namens ons als burgers.
Met geduld en begrip kunnen wij hen soms helpen en troosten bij het dragen van de lasten van hun oorlogservaring.

XII. Jezus sterft aan het kruis

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Johannes 19: 26 – 30 Toen Jezus zijn moeder zag en naast haar de leerling die Hij liefhad, zei Hij tot zijn moeder: "Vrouw, zie daar uw zoon." Vervolgens zei Hij tot de leerling: "Zie daar uw moeder." En van dat ogenblik af nam de leerling haar bij zich in huis. Hierna, wetend dat nu alles was volbracht, zei Jezus, opdat de heilige schrift vervuld zou worden: "Ik heb dorst." Er stond daar een kruik vol zure wijn. Ze doopten er een spons in, staken die op een hysopstengel en brachten die aan zijn mond. Toen Jezus van de zure wijn genomen had, zei Hij: "Het is volbracht."
Daarop boog Hij het hoofd en gaf de geest over.

- Moment van stilte -

Als iemand sterft, worden we stil. We hebben verdriet. Het roept ons op om te denken aan al de mensen van wie we houden die gestorven zijn. Mensen uit onze eigen familie, vriendenkring, of eenheid. Maar ook mensen die anoniem of ongekend sterven. De slachtoffers van een oorlog waarin de medemenselijkheid als eerste sneuvelt. Denken we aan het kruis van Jezus waarop nog altijd zoveel mensen, letterlijk en figuurlijk, genageld worden. Mensen die worden uitgesloten, genegeerd, monddood gemaakt of gecanceld. We denken aan de vrouwen van Iran en Afghanistan. Veel veteranen hebben zich ingespannen Afghanistan veiliger te maken en de positie van vrouwen te verbeteren. Nu worden zij opnieuw uitgewist. We denken aan de vele sterke vrouwen die blijven vechten voor hun basale rechten.
We denken aan de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en het door oorlog verscheurde Syrië. Dat zij de stenen kunnen wegrollen die hun gevangen houden. Dat er leven mogelijk mag zijn in de ruïnes van een stad in puin.
Omdat bij U alles mogelijk is.
We denken aan de oorlog aan de grens van Europa. Waar dappere Oekraïners strijden voor hun land. Maar hier bij het kruis verzameld bidden wij voor een uitkomst die geen bloed vergiet van burgers. Of offers vraagt van militairen die verdwalen in het doolhof van een loopgravenoorlog. Juist deze dag beseffen we dat leed en oorlog bestaan. Maar niet het laatste woord hebben. Jezus gaf zijn leven om verzoening te brengen. Omdat niet de dood het laatste woord heeft en mensen uiteindelijk altijd weer samen verder moeten. Aanhoor ons gebed en maak alles nieuw.
Willen we stilstaan bij de diepte van het kruisoffer. Vragen we om Gods bemoediging en kracht, opdat ook wij de donkere uren van het bestaan kunnen doorkomen. Dat deze last lichter wordt als hij samen gedragen wordt.

  XIII. Jezus wordt van het kruis afgenomen

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Lucas 23: 50-54 Er was ook een man die Joseph heette en afkomstig was uit de Joodse stad Arimatea. Hij was een raadsheer, een goed en rechtvaardig mens, die de komst van het koninkrijk van God verwachtte en niet had ingestemd met het besluit en de handelwijze van de raad. Hij ging naar Pilatus en vroeg hem om het lichaam van Jezus. Nadat hij het lichaam van het kruis had gehaald, wikkelde hij het in linnen doeken en legde het in een rotsgraf dat nog nooit was gebruikt.

Bezinning

Voordat Jezus aan zijn martelgang begint, krijgt hij van de soldaten een purperen mantel krijgt omgehangen en een doornenkroon op zijn hoofd. Ze bespotten hem als: ‘Koning van de joden’. Nadat de soldaten Jezus hebben gekruisigd, dobbelen ze om zijn kleren. Naakt en kwetsbaar hangt hij aan het kruis. Jozef van Arimatea wikkelt het gekwetste lichaam van Jezus in een linnen doek. Op een vergelijkbare wijze moet zijn moeder Maria hem als kwetsbare baby in een doek hebben gewikkeld toen hij in de voederbak werd gelegd. Nu is gebeurd wat is voorspeld en is Jezus ons tot voedsel geworden.

Een Indië veteraan wordt geraakt door een tekst waarin juist het gedrag van de soldaten wordt besproken. Daarin staat: “De bespotting van het slachtoffer behoort tot het toegestane plezier voor de folteraars’. Dergelijk gedrag van soldaten is van alle tijden en plaatsen.” Jezus, uitgekleed en gebroken, ontdaan van alle aardse macht, vraagt ons vanuit deze positie in hem te geloven en op hem te vertrouwen. Deze kwetsbaarheid lijkt het enige verweer tegen de wil tot macht. De veteraan herkent zich in de tekst omdat soldaten als beste weten wat macht met mensen kan doen. Hij heeft de giftige werking ervan zelf ervaren. Nu zet hij zich, in kerk en onderwijs, in om mensen te waarschuwen voor bedwelmende macht. Ook verzet hij zich tegen de opsmuk en het vertoon waar veteranenbijeenkomsten mee worden opgesierd. Volgens hem is er weinig fraais aan een krijgsmacht. Het beeld van de linnen doek die Jezus als baby en als gestorvene omwikkelde is een mooi beeld voor het onbesproken geweten. Wij mensen maken fouten, hebben spijt of dragen schuld. We kunnen terugverlangen naar de tijd dat we nog smetteloos waren, als een pasgeboren baby. Wanneer we deze kruisweg lopen, staan we daarom ook stil bij datgene waar we zelf berouw van hebben.

  XIV. Jezus wordt in het graf gelegd.

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

De steen die het graf afsluit kan een beeld zijn voor hoe wij ons soms ook proberen af te sluiten van onze gevoelens of herinneringen. Door er niet aan te denken, lijkt het of we er minder last van hebben. Voor militairen is het tijdens het werk soms nodig om bepaalde gevoelens of zorgen even te parkeren. Maar dit werkt vaak maar tijdelijk. De steen wordt steeds zwaarder. Zoals blijkt uit het verhaal van ‘ome Jan’ die zijn oorlogservaring opschrijft in een boekje met de titel: “Een steen in mijn hart”. Herkenbaar voor veteranen die worstelen met de gevolgen van oorlogservaring. Als veteraan voor de klas leert hij jonge mensen wat oorlog is.
Zijn nare ervaringen krijgen zo betekenis voor een groter doel. ‘De steen wordt zachter’, zegt hij hier zelf over.
Ome Jan is afgelopen november op 96-jarige leeftijd overleden.

We lezen uit “Een steen in mijnhart” :

“Toen ik terug kwam uit Indië heb ik met niemand gepraat over wat er allemaal gebeurd is. Helemaal niemand, zelfs met mijn broer niet. Je wilde dat weg stoppen. het had ook te maken met hoe mensen hier in Nederland er tegenaan keken. De stemming bij de Nederlanders was bijzonder vijandig. Daarom werd er ook niet over gepraat.
En doordat er niet over gepraat werd, en wij onze verhalen niet kwijt konden, ging het mis.
We schaamden ons, want toen we van de boot af gingen weren we uitgejoeld als moordenaars. We snapten er helemaal niks van.
Dat trof mij heel diep. Ik vroeg mij af wat we verkeerd hadden gedaan. We zijn blanco weggegaan, en met een verscheurd hart, met een staan in mijn hart kwam ik terug, die nooit is weggegaan.”

  XV. De vrouwen waken bij het graf

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

We kennen misschien het gevoel of de beelden van de thuiskomst van militairen. Ouders partners en kinderen wachten spanningsvol af tot ze hun geliefde militair weer in de armen kunnen sluiten na lange tijd van elkaar gescheiden te zijn geweest. Maar niet alleen de thuiskomst zelf is van belang.
Ook de vraag of de militair nog dezelfde is gebleven, of de gevolgen van de uitzending geen blijvende verandering hebben veroorzaakt. Voor de militair is het spannend om weer in te voegen in het gezin, de relatie en de vriendengroep. want ook thuis gaat de tijd door zonder de militair. Soms is het lastig om weer aansluiting te vinden. Waakzaamheid is daarom geboden. Om elkaar te blijven volgen na een lange tijd van afwezigheid.

Zo vertelt Jody, partner van een Afghanistan veteraan.
‘Ik zal nooit zeggen dat ik de gevoelens van Wesley begrijp, want dat kan ik onmogelijk. Het enige wat ik kan doen is zeggen dat ik er voor hem ben. Soms beheerst de PTSS van Wesley ons leven. In het begin voelde ik me als Remy, echt alleen op de wereld.
Dat veranderde op een thuisfrontdag. Daar ontmoette ik een geestelijk verzorger met wie ik meerdere gesprekken had. Ook verwees zij me door naar een partnergroep. Dat hielp. Sinds vorig jaar zijn we aangesloten bij de BNMO. Daar hebben we ook mensen ontmoet die het begrijpen.’
‘Als Wesley niet lekker gaat, dan is hij boos en geïrriteerd en trekt zich terug. Hij slaapt slecht en kan slecht tegen drukte, dus de typische PTSS-klachten. We wonen niet samen en zien elkaar in de weekenden. Dat vinden we beiden nu het prettigst. Zijn PTSS kost me namelijk veel energie. Iedereen verklaarde me voor gek, dat ik deze relatie aanging. Maar ik heb gezien dat mijn vader mijn moeder nooit in de steek liet, terwijl zij ook problemen had. Ik kan de PTSS los van Wesley zien. Hij werkt er hard aan om er bovenop te komen en ondanks dat is hij er voor me. Bovendien ben ik ook niet perfect. Zelf heb ik Lupus, een auto-immuunziekte waar ik dagelijks mee moet dealen.
Dit heeft een aardige impact op mijn leven, en Wesley steunt mij daarin. Je weet waarom je met iemand bent, het is de liefde die telt. Door coaching en therapie gaat Wesley vooruit en we willen dit jaar gaan samenwonen.’

  XVI. Christus is verrezen

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

Matteüs 28: 1 – 6 Na de sabbat, bij het ochtendgloren van de eerste dag van de week, kwam Maria van Magdala met de andere Maria naar het graf kijken. Plotseling begon de aarde hevig te beven, want een engel van de Heer daalde af uit de hemel, liep naar het graf, rolde de steen weg en ging erop zitten. Hij lichtte als een bliksem en zijn kleding was wit als sneeuw. De bewakers beefden van angst en vielen als dood neer. De engel richtte zich tot de vrouwen en zei: ‘Wees niet bang, ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde, zoeken. Hij is niet hier, Hij is immers uit de dood opgewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kijk, dit is de plaats waar Hij gelegen heeft.

Op 6 februari van dit jaar beefde de aarde in Turkije en Syrië. Er vielen minimaal 56.000 dodelijke slachtoffers. Een veelvoud aan gewonden en daklozen. Zo snel mogelijk proberen mensen slachtoffers op te graven uit het puin. Maar de stenen zijn zwaar. Het werk is gevaarlijk. En in Syrië zijn er vanwege de oorlog geen graafmachines beschikbaar. Ook hulpgoederen bereiken het getroffen gebied nauwelijks. Hulpdiensten doen wat ze kunnen om slachtoffers te redden en mensen bij te staan.

Bijvoorbeeld het Molham team. Molhan was een Syrische student die zich aansloot bij de Syrische revolutie en wilde opkomen voor vrijheid en waardigheid van alle Syriërs. Hij werd gearresteerd door het regime en gemarteld. Toen hij uit detentie werd vrijgelaten, verliet hij Syrië.
Waar hij op afstand de mensen in Syrië probeerde te steunen. Hij keerde uiteindelijk terug naar zijn vaderland om samen met andere jonge mannen en vrouwen voort te zetten wat hij was begonnen. Maar een paar maanden later werd hij vermoord. Ter nagedachtenis aan hem plande een groep van zijn vrienden een liefdadigheidsevenement voor vluchtelingen in een Jordaans vluchtelingenkamp. Ze trokken shirts aan met de naam van Molham erop en deelden speelgoed uit voor vluchtelingenkinderen ter gelegenheid van het Suikerfeest.

Vanaf dat moment is het Molham Volunteering Team uitgegroeid van een kleine hulpgroep tot een non-profitorganisatie die in verschillende landen in de wereld is geregistreerd. De organisatie steunt elke maand duizenden mensen. Het verhaal van Molham inspireert zo velen om zich in te zetten voor principes en is een blijvende herinnering aan de jongeman aan wie de stichting haar naam dankt.

  XVII. Op weg naar Emmaus

Allen: omdat U door het kruis de wereld hebt verlost.

De Emmaüsgangers lijken op ons, mensen van deze tijd en omgekeerd lijken wij op hen. De Paasboodschap was voor hen onverteerbaar en dat is het voor ons ook vaak. Met je verstand is het immers niet te rijmen. Zij dachten in stilte aan hem, die zij zo misten. En er maakt zich een pijnlijk gevoel van leegte en groot verdriet van hen meester. Zo’n gevoel als je wel eens hebt, als alles wat je denkt te bezitten, je plotseling ontnomen wordt, als je bijvoorbeeld ineens ernstig ziek wordt of je baan verliest of in rouw gedompeld wordt. Wanneer de bodem onder je voeten wordt weggeslagen en al je illusies, je dromen en verwachtingen je ontnomen worden. Ook voor ons is het zo moeilijk een verlies te dragen en tenslotte te aanvaarden. Soms maakt je dat ziende blind.

  Gebed om zegen