Zondag Quasi modo geniti 19-4-2009 Lutherse Schuilkerk In Adams Schoot te Gorcum. Organist: Nico Blom.

IN DE NAAM VAN DE VADER EN DE ZOON EN DE HEILIGE GEEST.
Amen
ONZE HULP IS IN DE NAAM VAN DE HEER
die hemel en aarde gemaakt heeft

Laat ons bidden:
Met de van U ontvangen aarde, Here God, is het slecht gesteld. En intussen zijn wij begonnen het hemelruim te vervuilen.
Wij zijn daarvoor gezamenlijk verantwoordelijk. Voor ons aandeel bidden wij U daarom berouwvol:
Heer, vergeef ons al wat wij misdeden
en laat ons weer in vrede leven
Amen.

Gelukkig mag ik U zeggen dat God niet ophouden zal in mensen een welbehagen te hebben. En nog altijd geldt het woord van de apostel Johannes:

ZO LIEF HAD GOD DEZE WERELD, DAT  HIJ ZIJN ENIGGEBOREN ZOON GEGEVEN HEEFT, OPDAT IEDER DIE IN HEM GELOOFT AAN HET VERDERF ONTKOMT, EN EEUWIG LEVEN HEBBEN MAG!

Onze introitus psalm is op deze zondag Quasimodo geniti (op de wijze van pasgeboren kinderen): psalm 81: 1,4,5,11 Jubelt God ter eer! Hij is onze sterkte!



LAAT ONS DE HEER AANROEPEN OM ONTFERMING MET DE NOOD VAN DEZE WERELD,
EN LAAT ONS ZIJN NAAM PRIJZEN,
WANT AAN ZIJN BARMHARTIGHEID IS GEEN EINDE



zondagsgebed
Machtige God, die Uw Zoon van de doden hebt opgewekt, geef ons, dat ook wij, door Uw genade geboren, in een nieuw leven wandelen.
Door Jezus Christus, onze Heer.
Amen.

lezing ot: Genesis 2: 4b – 7 NBV
Het tweede verhaal van de schepping, dat de ontstaansgeschiedenis van het Joodse volk beschrijft.
4b In de tijd dat God, de HEER, aarde en hemel maakte,
5  groeide er op de aarde nog geen enkele struik en was er geen enkele plant opgeschoten, want God, de HEER, had het nog niet laten regenen op de aarde, en er waren geen mensen om het land te bewerken;
6  wel was er water dat uit de aarde opwelde en de aardbodem overal bevloeide.
7  Toen maakte God, de HEER, de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen.

Ons lied is: Psalm 116: 1 en 4


epistel : Handelingen 5: 26 - 33, 40 – 42 NBV
De apostelen verkondigden na de opstanding van de Heer overal het goede nieuws. Dat verdroot de overheid, en die liet ze opsluiten in de gevangenis, maar ’s nachts liet een engel hen weer vrij. Op Gods bevel gingen ze de volgende morgen gewoon naar de tempel om te verkondigen. We lezen:
26 Daarop ging het hoofd van de tempelwacht hen met zijn wachters halen, maar zonder geweld te gebruiken, omdat ze bang waren dat het volk hen zou stenigen.
27  Ze namen de apostelen mee en leidden hen voor het Sanhedrin. De hogepriester begon het verhoor met de vraag:
28  ‘Hebben wij u niet nadrukkelijk verboden de naam van Jezus nog te gebruiken en onderricht over hem te geven? En toch verspreidt u uw leer in heel Jeruzalem en stelt u ons aansprakelijk voor de dood van deze man.’
29  Petrus en de andere apostelen antwoordden: ‘Men moet God meer gehoorzamen dan de mensen.
30  De God van onze voorouders heeft Jezus weer tot leven gewekt, nadat u hem had vermoord door hem aan een kruishout te hangen.
31  God heeft hem een plaats gegeven aan zijn rechterhand, hem tot leidsman en redder verheven om de Israëlieten tot inkeer te brengen en hun zonden te vergeven.
32  Daarvan getuigen wij, en daarvan getuigt ook de heilige Geest, die God geschonken heeft aan wie hem gehoorzamen.’
33  Toen de leden van het Sanhedrin dit hoorden, ontstaken ze in woede en wilden ze de apostelen ter dood brengen…
40  Ze riepen de apostelen weer binnen. Ze lieten hen geselen, bevalen hun de naam van Jezus niet meer te gebruiken en lieten hen vrij.
41  De apostelen verlieten het Sanhedrin, verheugd dat ze waardig bevonden waren deze vernedering te ondergaan omwille van de naam van Jezus.
42  Ze bleven dagelijks onderricht geven in de tempel of bij iemand thuis en gingen door met het verkondigen van het goede nieuws dat Jezus de Messias is.

Psalmwoord: Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt, laten wij juichen en ons verheugen! (psalm 118:24)
HALLELUJA!

Gezang: 204: 1 – 3 Jezus Christus, onze Heiland, heeft de dood overmand...  = Lied 622


het heilig evangelie staat geschreven bij: Johannes 20: 19 – 23

19  Op de avond van die eerste dag van de week waren de leerlingen bij elkaar; ze hadden de deuren afgesloten, omdat ze bang waren voor de Joden. Jezus kwam in hun midden staan en zei: ‘Ik wens jullie vrede!’
20  Na deze woorden toonde hij hun zijn handen en zijn zijde. De leerlingen waren blij omdat ze de Heer zagen.
21  Nog eens zei Jezus: ‘Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.’
22  Na deze woorden blies hij over hen heen en zei: ‘Ontvang de heilige Geest.
23  Als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven; vergeven jullie ze niet, dan zijn ze niet vergeven.’
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!


In antwoord op Gods Woord willen wij ons geloof belijden:

Ik geloof in God,
         die wilde dat de wereld goed was,
         die mensen en dieren maakte,
         planten en bomen,
         vogels en vissen,
en er van hield.

Ik geloof in God,
         die als een vader zorgen wil,
         die als een moeder ons omringt.

Ik geloof in Jezus -
         in wie Gods Liefde mens werd,
                  om ons lot te delen
                  ons leven, onze dood,
         die dwars door alles heen
         vast hield aan Zijn Vader -
en angst en dood overwon – voor ons -
stervend aan het kruis.

Hij ging door de hel,
maar stond óp tot nieuw leven:
         de derde dag.

Ik geloof in de Geest
die Jezus ons zond,
         om ons dichter dan ooit
         bij God te doen zijn.
         Zij bidt en zingt en dankt in ons;
         geeft ons nieuw leven,
in eeuwigheid.

Daarom durven wij geloven
in goedheid, gerechtigheid, trouw....
... in Liefde en toekomst
zelfs voorbij de dood....
... in een kerk, waar mensen zijn
         als één lichaam, dat bestuurd wordt
                  door Jezus, ons Hoofd....
... in een doop, die mensen nieuw maakt...
... in vergeving, in genade en hoop -
voor gewone mensen zoals wij.
Amen.

Preek
GENADE ZIJ U EN VREDE VAN GOD ONZE VADER EN VAN JEZUS CHRISTUS, ONZE HEER.

Beste vrienden,
1. De woorden die ik zojuist gesproken heb, vormen in de Lutherse traditie het begin van elke preek. Met het ontstaan van de PKN, heeft deze Lutherse gewoonte in onze kerk een plaats gekregen, die gelijkwaardig is aan de Calvijnse traditie, en dat verheugt mij zeer, want de genade, die ons in de vergeving van onze zonden telkens weer geschonken wordt, brengt ons de vrede, die ons hele leven begeleidt. Op dat fundamentele bijbelse gegeven berust elke preek.
Als Jezus de zonden der wereld heeft weggedragen,verschijnt Hij als de Opgestane Heer, en zegt Hij tot Zijn vrienden: Vrede zij U. In de Joodse zowel als in de Islamitische wereld is dat trouwens de gewone groet. Shaloom roept de een, en de ander roept Salaam, maar dat is bij hen even afgesleten als bij ons: Goedendag, of enkel maar Dag, waaruit het goede, dat wij elkaar toewensen, geheel verdwenen is. Als Jezus Zijn getrouwen groet benadrukt Hij nu juist de vrede die Hij brengt aan mensen van Gods welbehagen. Hij zegt het en Hij herhaalt het opdat het tot ons doordringt. Wij mogen Hem in vrede ontmoeten,  in vrede met elkaar samenleven en vrede aanbieden aan de wereld.

2. Toen U zojuist het Evangelie beluisterde, hebt U vermoedelijk wel opgemerkt dat het gekozen gedeelte niet erg past bij deze eerste zondag na Pasen. Het gaat immers vanmorgen over een gebeurtenis die plaats vond op de avond van eerste Paasdag. En we zijn u al weer een week verder. In goed Nederlands zeggen we dan: Het is mosterd na de maaltijd! Daar komt bij, dat een ander verhaal, waarin het over de ongelovige Thomas gaat, veel meer voor de hand ligt. Wie ook maar een beetje thuis is in het Evangelie naar de beschrijving van Johannes, zal zich zeker herinneren, dat het onmiddellijk aansluitende slotverhaal van hoofdstuk 20 zich juist op de zondag na Pasen afspeelt en zich dus vandaag voortreffelijk voor een preek zou lenen.

Op eerste Paasdag was de apostel Tomas immers niet bij zijn collega’s maar wel op de zondag na Pasen. Dan verschijnt Jezus weer in hun midden, en Thomas laat zich bij die gelegenheid overtuigen. Thomas is door dit verhaal voor altijd het prototype geworden van de ongelovige, die in een persoonlijke ontmoeting met Jezus het oud vertrouwen weer opvat. Vandaag zou dat wonder prima ter sprake kunnen komen!
En als we belang hechten aan de chronologische gegevens van Johannes, zou dat eigenlijk ons daar haast toe verplichten. Maar ik heb, zoals U ziet, een andere keuze gemaakt.

De reden van mijn keuze is, dat Johannes zelf in zijn hele beschrijving van de blijde boodschap onze chronologische categorieën voortdurend door elkaar schudt. Een bekend voorbeeld daarvan is de reiniging van de tempel, die vindt u bij de andere evangelieschrijvers vermeld op Palmpasen, maar bij Johannes al bij het begin van Jezus’ optreden.
Dadelijk vragen wij dan: Wanneer vond die gebeurtenis eigenlijk plaats? Wij willen in zo’n geval liefst exact de datum weten, wanneer dat was. Ons interesseert de precieze datum, en zo mogelijk ook nog de precieze tijd van de dag. Maar wij krijgen geen antwoord. Johannes speelt wel eens met de chronologie, om de nadruk te leggen op de kern van zijn boodschap, en daar moeten we maar tevreden mee zijn.
In onze lezing van vandaag vindt U eveneens een voorbeeld van Johannes’ goocheltoeren met de tijd.

In ons keurig geordend kerkelijk jaar liggen Pasen en Pinksteren 50 dagen uit elkaar. Maar Johannes vertelt u in een paar woorden, dat die twee feesten op één dagvallen. Bij Johannes is het dus tegelijk Pasen en Pinksteren. Dat hebt U vanmorgen goed kunnen horen. Aan de avond van de eerste Paasdag blies Jezus over Zijn discipelen, volgens de nieuwste vertaling. Elders vinden we: Jezus blies op hen, maar Oussoren benadert het Griekse origineel mijns inziens het beste : Hij blies hun toe. Maar in het oorspronkelijk staat er een woord dat nog veel radicaler is. Er staat alleen maar, zonder iets erbij dus: Jezus blies in. Hij verrichtte inblazingen. En wat dat betekent blijkt uit het vervolg: zij ontvingen door deze beademing de Heilige Geest. En dat is de essentie van het Pinksterfeest. God neemt Zijn intrek in de levens en de harten der mensen, door hun Zijn Geest in te blazen.

Wat Jezus beoogt krijgt nog wat meer reliëf wanneer wij letten op Genesis 2:7. Daar lazen we dat God de mens de levensadem inblaast.
Dat was een vitaal onderdeel van de oude schepping. Maar met het vitale alleen is de mens kennelijk nog niet voltooid.  Jezus vervult door Zijn inblazing wat aan die oude mens nog ontbrak, en zo herschept Hij het oude schepsel en geeft hem een geest van naastenliefde, van mededogen en van onweerstaanbare kracht mee. Hier worden schepselen van God nieuwgeboren. Niet geheel toevallig is dat ook de naam die de kerkelijke tijdrekening aan de zondag van vandaag meegeeft. In het Latijn heet hij Quasimodo Geniti, en U vermoedt terecht dat dit het zelfde is als pasgeborenen.

Die bij Pinksteren behorende thema’s worden dus door Johannes op Pasen al impliciet aangegeven. Nu zal natuurlijk niemand die met gezond verstand begaafd is, willen ontkennen dat  ons hele menselijke leven in een chronologisch kader gevat is. Wij gaan nu eenmaal in ene door, onomkeerbaar door, van de wieg tot het graf. Vanuit dat gezichtspunt leven wij in het heden.
Wij hebben het verleden achter ons en de toekomst voor ons. Dat is een simpele waarheid, waar we allemaal ja op zeggen. Maar ik vraag U nu nog eens even goed naar Johannes te luisteren. 
Ons chronologische schema wordt immers verrassend doorbroken door Jezus’ handelen.
Onze opgestane Heer zegt namelijk dat Hij tegelijkertijd in ons heden met ons verleden afrekent en onze toekomst vervult.
En tot uw verrassing moogt ook U bevrijd opstaan (dat is Uw Pasen) en een nieuw leven beginnen, geïnspireerd door de Heilige Geest (dat is Uw Pinksteren), want Jezus heeft ook al Uw lasten weggenomen op Goede Vrijdag. Pasen en Pinksteren vallen op één dag en Goede Vrijdag is het keerpunt van die nieuwe tijdrekening.

3. Het staat allemaal te lezen in de tekst die ik vanmorgen ten gehore heb gebracht.
Goede vrijdag ook!
Niet alleen Pasen en Pinksteren, maar ook nog eens het grote werk dat Jezus op de dag van Zijn sterven voor ons volbracht staat in onze tekst genoemd. Het  evangelie van Johannes zegt immers dat Jezus het Lam van God is dat de zonden der wereld heeft weggedragen. Die zonden bestaan dus - vanaf Goede Vrijdag - al helemaal niet meer voor Zijn discipelen, die met elkaar in onderlinge liefde leven.

Misschien vraagt iemand zich af, hoe een ander zijn of haar schuld tegenover God en mensen kan annuleren. Iedereen blijft toch altijd verantwoordelijk voor zijn of haar eigen schulden? Dat moge waar zijn, maar ik wijs U erop, dat mensen altijd hun plaats hebben in een gemeenschap. En als daarbinnen een gevoel van saamhorigheid heerst, wordt de schuld vaak door meerdere schouders gedragen. 
Ouders kunnen voor hun kinderen opkomen, en echtgenoten voor elkaar. In beide gevallen speelt wederzijdse liefde een rol. In die ambiance voltrekt zich het wonder. 

Zoals ik al zei, laat Jezus, volgens het Evangelie van Johannes, Pinksteren gelijk aansluiten bij Pasen. Hij blaast Zijn groepje apostelen, ook als Thomas er nog niet bij is, Zijn Heilige Geest in. Vergeleken bij onze wachttijd van 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren is dat een geweldige stroomversnelling. De bedoeling daarvan zal wel zijn, dat Johannes wil laten zien, dat Jezus’ werk nu af is. Als de apostelen de Heilige Geest nu in zich opnemen, staan daar de vertegenwoordigers van het nieuwe Godsvolk voor Hem, gereed om uitgezonden te worden. Vroeger waren ze belast met de voetboeien van het verleden, maar sinds Goede Vrijdag zijn ze tot hun vreugde daarvan voorgoed bevrijd.
En eenzaam zijn ze allerminst, want Jezus is bij hen, en zelf zijn ze samengevoegd tot een gemeenschap van zusters en broeders, die elkaar behoeden. Ze leven in vrede samen voor Gods aangezicht. En! Hun toekomst is verzekerd!

Het boek Handelingen der Apostelen, laat zien dat hun aanvankelijke vrees geweken is. Ze kunnen aan hun toekomst beginnen. Ze hebben op deze aarde een dienende taak, die hun leven lang zal duren.
Jezus gaf hun de sleutels van het Koninkrijk Gods. Zij mogen de door Hem verkregen genade en vrede aan de wereld aanbieden.
Voor allen die hun blijde boodschap van verzoening en schuldvergeving aannemen en willen meebeleven mogen zij de deuren wijd openzetten.

Zo is het gegaan, tot op heden toe, vanaf Pasen tot Pinksteren, op het fundament van Goede Vrijdag.
Zo zijn onze voorouders in de rijen van Gods volk binnengekomen. En wijzelf niet minder.
Ook wij mogen samen met God, met Jezus, en met elkaar leven in een vrede die alle verstand te boven gaat. Het is niet menselijke wijsheid die dit bedacht heeft. Het komt alles uit Gods Heilige Geest, en daarom heeft het een onweerstaanbare kracht, die de dood overwint. Van die genade leven wij!
En tenslotte: ook ons draagt Jezus op om het door Hem verkregen heil aan de wereld te verkondigen. Ook wij hebben een dienende taak.
Ons verleden zal ons niet toegerekend worden als we Jezus in ons leven verwelkomen op het ogenblik dat Hij ons Zijn vrede wenst. Ga het maar aan anderen vertellen, zegt Hij dan, want Mijn boodschap is er niet voor jou alleen. Je hoort bij een gemeente, en samen zijn jullie delen van een nog veel groter geheel. Daarin staan we sterk!

Zo stuurt Jezus ons samen de wereld in.
En onderweg zal Gods genade en vrede altijd met ons zijn.

Amen. Dat is mijn vast geloof.

Muziek

collecte

Gezang 82: 1, 2 en 3 Terwijl wij Hem bewenen = Lied 644

Gebed over de gaven

Lieve God, U geeft U Zelf aan ons.
Wij bieden U ons eigen leven aan.
Neem het, zoals U ons geld aanneemt.
Dat het dienstig mag zijn voor U.
In de geest van Jezus - die ons voorging.
Amen.

Laten we danken en bidden:
Here God,
Wij danken U voor hen die Uw evangelie voor ons opgeschreven hebben. Wij danken U ook voor hen, die in de loop der eeuwen steeds getracht hebben de betekenis van Uw woord en Uw werk te verstaan. Wij danken U bovendien voor allen die onvermoeid hun best doen met nieuwe vertalingen te reageren op veranderende tijden en omstandigheden.
Wil ons wakker houden en alert genoeg om de individuele beleving van het geloof vruchtbaar te maken in een levende gemeenschap, die weet waarop haar onverstoorbare vrede berust.
Daarvoor bidden wij U:

Here God,
Onze kleine gemeenten van tegenwoordig leiden zwaar onder het gebrek aan menskracht.
Ook financieel zijn er voortdurend zorgen.
Het is voor ons nog de vraag of hun geringe aantal niet een belemmering vormt voor het behoud van hun identiteit.
Wij bidden U: wil toch in al deze noden voorzien. Het gaat hier om het getuigenis dat Jezus ons opdraagt. Daarom bidden wij U in Jezus ‘naam:

Heer God, wij voelen ons vaak verlegen met dat getuigenis dat U van ons verwacht. Zelfs Mozes, die zo goed was onderwezen in de kennis van zijn tijd, sputterde tegen. Hem gaf U zijn broer Aäron. Ons geeft U elkaar tot steun.
Maar wij bidden: wees Zelf in ons spreken en zwijgen en in ons bidden, opdat wij niemand in de kou laten staan, niemand kwetsen, niemand ontmoedigen, maar Uw liefde, warmte, trouw overbrengen, waar wij met mensen spreken.
Daarom bidden wij U in Jezus’ Naam.

Here God,
Overal in Uw gemeenten en ook daarbuiten, zijn mensen die bijzondere aandacht nodig hebben. In het bijzonder denken we aan Roxane Saberi in Iran. ... Pompei. 
Iedereen, jong of oud, of daartussenin verlangt op zijn of haar tijd naar wat extra belangstelling.
Wil dan geven, dat dit opgemerkt wordt.
Zoals het gewas verdort zonder water, verschrompelt onze ziel bij gebrek aan aandacht..
Schep in ons een geest van aandacht en zorg, doe ons naar elkaar omzien met Uw ogen, in de Geest van Jezus, dat bidden wij U om Hem:

In de stilte van dit moment, leggen wij U voor wat we met elkaar niet kunnen delen, maar wel met U:
…

En samen zeggen wij graag de woorden die Jezus ons leerde:

Onze Vader, die in de hemel zijt,
Uw Naam worde geheiligd
Uw Rijk kome,  Uw Wil geschiede,
zoals in de hemel zo ook op aarde.
geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden,
zoals wij vergeven onze schuldenaren
en leid ons niet in verzoeking
maar verlos ons van het kwade

Slotlied: gezang 198: 1 – 4 De mond der aarde spreekt de Naam des levens uit, de Zoon der toekomst breekt de kluisters van de tijd...

zegen:
DE  GENADE  VAN ONZE HEER JEZUS CHRISTUS
EN DE   LIEFDE  VAN GOD DE VADER 
EN DE  Gemeenschap  VAN DE HEILIGE GEEST
IS EN BLIJFT MET U ALLEN. AMEN