Voor eerdere diensten klik hier:

Zondag Twee na Trinitatis 21-6-2009 10 uur in de Lutherse gemeente Zeist.

Wij zijn hier aanwezig in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen

Onze Hulp is in de Naam van de Heer  
die hemel en aarde gemaakt heeft.

Grote God, U weet hoe ons hart ons aanklaagt:
U weet van onze lafheid, ons tekort komen,
U weet van ons zwijgen als wij hadden moeten spreken,
van ons spreken als wij hadden moeten zwijgen.
Wij vragen U: Heer vergeef ons al wat wij misdeden.

En laat ons weer in vrede leven.

God hield zoveel van deze wereld, dat Hij Zijn Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft aan het verderf ontkomt en eeuwig leven mag hebben.

Ons introïtus-lied op deze tweede zondag van de volheid van ons geloofsleven, de tweede zondag na Trinitatis, is gezang 414 helemaal.
Een oud lied, maar U zult zeker de tekst nog wel begrijpen. Aan het begin van de dienst is het gepast om God te loven en te danken voor het feit dat Hij voor ons in de bres springt, en de vijand die ons telkens weer belaagt, in onze gedachten en in ons dagelijks leven, een halt toe roept. En zoals vers 3 zegt: we hebben er zelf ook een functie in: onze vroomheid, ons practisch geloofsleven van alle dag, verstoort de onheilige plannetjes van Gods tegenstander. En dat is maar goed ook. Laten we zingen.
Wilt heden nu treden voor God, den Here, Hem bovenal loven van harte zeer...

Laten we dan nu de Heer aanroepen om ontferming met de nood van deze wereld,
maar laten wij dan ook Zijn naam prijzen,
omdat er aan Zijn barmhartigheid geen einde komt!

Zondagsgebed
Heer, die de duivel hebt overwonnen in zijn diepste wezen, wil ook het kwaad overwinnen in ons eigen diepste wezen, opdat wij leven voor Uw aangezicht, en vrolijk en dienstbaar mogen zijn, alle dagen van ons leven.
Door Jezus Christus, onze Heer.
Amen.

Onze eerste lezing komt uit 1 Samuel 3: 1 - 4:1a en is het roepingsvisioen van de jonge Samuel.
U weet, hij is als driejarig kind door zijn moeder naar de priester gebracht om in Gods huis opgevoed te worden: ze heeft het kind dat ze uit Gods hand kreeg, en dat haar een plaats gaf in de maatschappij van die dagen, aan God terug gegeven. Of het kind daar nu erg gelukkig van werd, tja, hij had misschien wel méér kansen dan andere kinderen van zijn leeftijd. Maar de warmte van zijn moeder moest hij wel vroeg missen. Het zou tegenwoordig niet meer mogen.
Hoe oud Samuel op het moment van onze lezing is, wordt niet helemaal duidelijk. Maar na hem heeft zijn moeder nog drie zoons en twee dochters gekregen, dus hij zal minstens negen jaar zijn, maar ik denk dat we er van uit mogen gaan dat hij wel 12 – 13 jaar is, en volwassen genoeg om zijn religieuze plichten te vervullen.
We lezen uit de vertaling van Pieter Oussoren:
1  De jongen Samuël is tempeldienaar van de ENE voor het aanschijn van Eli; en het woord van de ENE is schaars geworden in die dagen,– geen visioen is doorgebroken.
2  En het geschiedt in die dagen: Eli is gaan liggen op zijn vaste plaats,– zijn ogen zijn begonnen zwak te worden, hij kan niet meer zien;
3  de lamp van God dooft nog niet uit en Samuël heeft zich neergelegd,– in de hal van de ENE, daar waar de ark van God is.
4  Dan roept de ENE Samuël toe en hij zegt: hier ben ik!
5  Hij rent naar Eli toe en zegt: hier ben ik, want je hebt om mij geroepen! Hij zegt: ik heb niet geroepen, keer terug en ga liggen!
6  De ENE houdt aan en roept Samuël nogmaals; Samuël staat op, gaat naar Eli toe en zegt: hier ben ik, want je hebt om mij geroepen!
En hij zegt: ik heb niet geroepen, mijn zoon, keer terug en ga liggen!
7  Samuël kent de ENE nog niet,           –
er heeft zich nog geen woord van de ENE aan hem onthuld.
8  De ENE houdt aan en roept Samuël voor de derde keer; hij staat op, gaat naar Eli toe en zegt: hier ben ik, want je hebt om mij geroepen!         
Dan begrijpt Eli dat het de ENE is die tot de jongen roept.
9  Eli zegt tot Samuël: ga heen en leg je neer;    
en zal het geschieden dat Hij tot je roept,          
zeg dan: spreek, ENE, want Uw dienaar hoort!            
Dan gaat Samuël heen en legt zich neer op zijn vaste plaats.

10  De ENE komt, posteert zich          
en roept als keer op keer “Samuël, Samuël!”,   
en Samuël zegt: spreek, want Uw dienaar hoort!
11  Dan zegt de ENE tot Samuël:         
ziehier, Ik ga bij Israël het woord doen, – en van al wie het hoort zullen zijn twee oren tuiten!–
12  op die dag zal Ik aan Eli gestand doen al wat ik tot zijn huis heb gesproken: begin en voleinding;
13  gemeld heb Ik hem dat Ik zijn huis zal berechten tot in eeuwigheid,– om het onrecht waarvan hij heeft geweten, want zijn zonen hebben vervloeking over zich gebracht en hij heeft hen niet berispt;
14  daarom heb Ik aan Eli’s huis gezworen:      
als tot in der eeuwigheid óóit het onrecht van Eli’s huis door slachtoffer of broodgift zal worden verzoend...!
15  Samuël ligt neer tot de morgen en opent dan de deuren van het huis van de ENE;    
Samuël is bevreesd om het nachtgezicht te melden aan Eli.
16  Maar Eli roept Samuël en zegt:       
Samuël, mijn zoon! – en die zegt: hier ben ik!
17  En hij zegt: wat is het woord dat Hij tot jou heeft gesproken? – verheel het toch niet voor mij! –                  
zó (gebaar langs de keel) zal God aan je doen en zó voege Hij eraan toe als je voor mij een woord verheelt van alle woord dat Hij tot jou heeft gesproken!
18  Dan meldt Samuël hem al de woorden        
en verheelt hij niets voor hem;  
en hij (Eli) zegt: de ENE, Hij ís het, – wat goed is in Zijn ogen moge Hij doen!

19   Samuël groeit op; de ENE is met hem geweest en heeft van al Zijn woorden geen ter aarde laten vallen.
20  Tot erkenning komt heel Israël       
van Dan tot Beëer Sjeva:         
dat het Samuël toevertrouwd is profeet te zijn voor de ENE.
21  De ENE houdt áán met het doen zien in Sjilo;         
ja, de ENE heeft Zich in Sjilo aan Samuël onthuld in het woord van de ENE.
...
4: 1 Het woord van Samuël geschiedt aan heel Israël;

Psalm 139: 1, 2, 8



Epistellezing uit 1 Corinthe 12: 1 – 11

De gaven van de Geest

12: 1 Over de gaven van de Geest wil ik u, broeders en zusters, dit zeggen. 
2 Toen u nog heidenen was, werd u, zoals u zelf weet, onweerstaanbaar aangetrokken door goden die taal noch teken geven. 
3 Daarom verklaar ik u: iemand die gedreven wordt door de Geest van God, kan nooit zeggen: Vervloekt zij Jezus, en nooit kan iemand belijden: Jezus is de Heer, als hij niet gedreven wordt door de heilige Geest. 
4 Er zijn verschillende gaven, maar de Geest die ze geeft, is een en dezelfde. 
5 Er zijn verschillende manieren om elkaar te dienen, maar de Heer die de opdracht geeft, is een en dezelfde. 
6 Er zijn verschillende uitingen van bijzondere kracht, maar het is een en dezelfde God die dit alles in allen bewerkt. 
7 Maar iedereen ontvangt de Geest tot welzijn van allen. 
8 De een ontvangt van de Geest de gave van wijsheid, een ander heeft dankzij dezelfde Geest de gave van kennis, 
9 en een derde legt door de werking van diezelfde Geest een groot geloof aan de dag. Door die ene Geest krijgen anderen de gave om zieken te genezen 
10 of de kracht om wonderen te doen, weer anderen de gave om uit naam van God te spreken, goede geesten te onderscheiden van duivelse, te spreken in vreemde klanken of de betekenis van die klanken uit te leggen. 
11 Maar al die gaven zijn het werk van een en dezelfde Geest, die daarvan aan ieder afzonderlijk uitdeelt zoals Zij wil. 

De psalmist zingt ons voor: Ik heb U lief, Heer, mijn sterkte, mijn rots, mijn vesting, mijn bevrijder! HALLELUJA!

Ons lied is gezang 437 helemaal. (= Lied 834)
Daarmee willen we ons voorbereiden op de woorden van de Heer zoals we die horen in het Evangelie van Marcus.


Het Heilig Evangelie staat geschreven bij: Marcus 4: 35 – 41. 

(Onze lezing komt uit de zgn. Leidse vertaling. Dit is een Bijbelvertaling die grotendeels door professoren van de Leidsche Universiteit tot stand is gebracht. Vanaf 1899 werd het Oude Testament vertaald (gereed in 1900/1901). In 1912 verscheen het Nieuwe Testament in de Leidsche Vertaling. De definitieve uitgave kwam in 1914 op de markt.  De vertalers waren Abraham Kuenen, I. Hooykaas, W.H. Kosters en H. Oort.)

De Heer heeft door genezingen, duiveluitdrijvingen  en allerlei andere wonderen laten zien dat Hij macht van God heeft gekregen om mensen vrij te maken van wat hen van God afhoudt. Heel de dag heeft Hij daarnaast gelijkenissen verteld, om de mensen een gevoel te geven voor wat Gods recht om te regeren, Gods koninkrijk, dat komt waar Jezus is, nu eigenlijk wil zeggen. Hij is er doodmoe van.

35 Op den avond van denzelfden dag zeide Hij: Laat ons oversteken
36 Zij lieten dan de schare gaan en namen Hem zoals Hij was in het schip mee; er waren nog andere vaartuigen bij.
37 En een zware storm stak op, de golven sloegen over het schip heen, zodat het reeds volliep.
38 Intussen lag Hij op den achtersteven, het hoofd op het kussen, te slapen. Maar zij maakten Hem wakker en zeiden tot Hem: Meester, bekommert Gij er U niet om dat wij vergaan?
39 Hij ontwaakte, bestrafte den wind en zeide tot de zee: Zwijg, wees stil! Hierop ging de wind liggen en werd het zeer stil.
40 En Hij zeide tot hen: Hoe zijt gij zo bang? Waarom hebt gij geen geloof?
41 Toen werden zij zéér bevreesd en zeiden tot elkander: Wie is Hij toch dat Hem ook wind en zee gehoorzamen?
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!

In antwoord op Gods Woord willen wij ons geloof belijden:- maar de tekst is deze zondag wel wat erg lang. En ik wil het nog even inleiden, dus gaat U toch maar weer zitten… Komende donderdag, 25-6, is het de dag van de Augsburgse Geloofsbelijdenis. Velen van U weten er wellicht meer van dan ikzelf, maar voor anderen is het wellicht goed als ik het collectieve geheugen een beetje opfris. Ik speel even leentjebuur bij mijn echtgenoot, die het op dit moment in Heusden ter sprake brengt. Ik citeer: ‘De Lutheranen gedenken wereldwijd dat in het jaar 1530 dit geloofsstuk, dat vele pagina’s omvatte, als getrouwe weergave van hun diepste godsdienstige overtuiging aan keizer Karel V werd aangeboden. Het heet in het Latijn: de Confessio Augustana en wij vertalen die benaming met de term: De Augsburgse confessie, of de Geloofs-belijdenis van Augsburg. In die toen heel belangrijke stad in Beieren hield keizer Karel V in 1530 een Rijksdag. Het was een doorslaggevend ogenblik in de Europese geschiedenis. Het christelijke avondland werd in zijn geloof en beschaving bedreigd door de Sultan van het Turkse wereldrijk, dat Europa aan de Islam wilde onderwerpen.

U begrijpt dat de keizer uiterst ongelukkig was met de door Luther begonnen reformatie van de kerk. Juist nu was eensgezindheid in zijn rijk volstrekt noodzakelijk, en juist nu kondigde zich een scheuring aan in de Westerse christenheid. Zijn wens was dan ook dat Luther zich zou onderwerpen aan de paus en dat op die manier de eenheid hersteld zou worden, die hij politiek zo nodig had.

Het kostte dan ook erg veel moeite om deze Augsburgse confessie, dit reformatorische getuigenis, aan Karel V zelfs maar te overhandigen. Díe was in een heel andere eenheid geïnteresseerd dan zijn Lutherse onderdanen in het Duitse Rijk. Maar voor Luther en voor Melanchthon, die het stuk had opgesteld, was de Augsburgse belijdenis een mijlpaal in de herontdekking van het ware evangelie.

Een keurvorst en nog zeven andere landsheren plus twee steden, waaronder Neurenberg, brachten in dit stuk hun eenheid tot uitdrukking. Op deze wijze betuigden ze, dat ze, zelfs als hun leven daardoor in gevaar kwam, (en dat was niet denkbeeldig) voor de waarheid van het Evangelie wilden opkomen, en ze verzochten om een concilie bijeen te roepen, waarin de geschillen met de R.K. kerk besproken zouden kunnen worden.

De geschiedenis verliep anders dan gedacht of gewenst. De Turken hebben God zij dank! Europa niet bezet. Van onderwerping aan de paus is niets gekomen. De Protestanten bleven bij hun op de Heilige Schrift gefundeerde belijdenis, die uitblonk in de uiterst verzoenende toon, waarop in de Augsburgse confessie over de R.K.K. gesproken wordt. Het contra-reformatorische concilie van Trente heeft daarentegen met heftigheid zijn vervloekingen uitgesproken over de Hervormers. Nu is in Trente wel een poging gedaan om aandacht te geven aan de critiek van Augsburg op bepaalde misbruiken in de Roomse Kerk. De reformatorische grondslag van de redding door het geloof alleen is in Trente echter afgewezen.

In de Augsburgse Confessie is juist dat de dragende overtuiging, die door Luther in de heilige Schrift herontdekt is. Redding en verzoening worden ons deel door het geloof alleen, en niet door onze werken, zei Luther. En de Augsburgse Confessie is daarvan een krachtig getuigenis. Ook heden nog. Einde citaat. 

Ik wil een credo voorlezen, dat is gebaseerd op de Augsburgse confessie, en U hebt er een exemplaar van. Misschien denkt U: dit is niet van deze tijd, ik zou het niet uit de keel kunnen krijgen, maar bedenk wel dat er vele mensen voor gestorven zijn…

Misschien kunt u aan het eind opstaan, en als U mee kunt gaan in dit belijden van de kerk samen zeggen: Dit geloven en belijden wij. Gelukkig wordt ons privé geloof altijd gesterkt en gedragen door het gemeenschappelijk geloof. Maar als U er écht geen ‘Amen’ op kunt zeggen, moet U het niet doen. Dat is altijd tussen U en God.

Credo:

Wij geloven dat God één is in wezen: een eeuwige, onlichamelijke, ondeelbare God, een onmetelijke macht, wijsheid, goedheid, schepper en bewaarder van alle dingen, zichtbare en onzichtbare; en er zijn drie personen, in wezen gelijk, met dezelfde macht en eeuwigheid: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 

Wij erkennen dat alle mensen van nature met zonde worden geboren. Dat betekent: zonder ontzag voor God, zonder vertrouwen op God, en met slechte verlangens. Deze ziekte of erfzonde is werkelijk een zonde, die hen, die niet opnieuw geboren worden door de Doop en de Heilige Geest, tot verderf en de eeuwige dood brengt. 

Maar het Woord, dat is: Gods Zoon, nam de menselijke natuur aan in de schoot van de maagd Maria, zodat twee naturen, de goddelijke en de menselijke, in de eenheid van één persoon onlosmakelijk verbonden zijn. Er is één Christus, waarlijk God en waarlijk mens, geboren uit de maagd Maria, die waarlijk heeft geleden, die gekruisigd, gestorven en begraven is, opdat Hij de Vader met ons verzoende. Hij was niet alleen het offer voor de erfzonde, maar ook voor alle daadwerkelijk begane zonden van de mens. Diezelfde Christus daalde af in de hel en stond waarlijk op, op de derde dag; vervolgens steeg Hij op naar de hemel, opdat Hij aan de rechterzijde van de Vader zou zitten, en eeuwig zou regeren en heersen over alle schepselen.

Hij zal degenen die in Hem geloven heiligen, door in hun hart de Heilige Geest te zenden, die hen regeert, troost en levend maakt, en hen beschermt tegen de duivel en de kracht van de zonde. 

Wij mensen kunnen ons tegenover God niet rechtvaardigen door eigen krachten, verdiensten of werken, maar we worden door genade gerechtvaardigd vanwege Christus, door het geloof. We vertrouwen dat we uit genade geaccepteerd worden en dat de zonden vanwege Christus vergeven worden, die door Zijn dood genoegdoening verschafte voor onze zonden. Dit geloof ziet God aan als gerechtigheid tegenover Hem. 

Want door het Woord en door de sacramenten wordt de Heilige Geest gegeven, die, zo het God behaagt, geloof wekt in hen die het evangelie horen van de rechtvaardiging door het geloof. En dit geloof moet goede vruchten voortbrengen en de goede werken. 

Wij belijden dat er eeuwig één heilige Kerk moet blijven. Want de Kerk is de gemeenschap van heiligen, waarin het evangelie zuiver geleerd wordt, en waarin de sacramenten op de juiste wijze worden bediend. 

Wij geloven dat de Doop noodzakelijk is voor het heil, en bron van Gods genade voor ons is. Ook zullen zij die na de Doop zondigen ten allen tijde vergeving van zonden krijgen, als zij zich bekeren.  

De menselijke wil heeft in het dagelijks leven een zekere vrijheid in zaken die aan het verstand onderworpen zijn. Maar de wil heeft zonder de Heilige Geest niet de kracht om de geestelijke rechtvaardigheid tot stand te brengen. 

Wij verwachten dat Christus aan het einde der tijden zal verschijnen om te oordelen, en alle doden zal opwekken.

Men staat op en zegt:

Dit geloven en belijden wij.