Voor eerdere diensten klik hier:
Pinksterfeest 15 mei
2016 Lutherse kerk te Zeist
organist: Elzien de Groot
zang: Anneke van Steenwijk
voorg.: Gea Voerman – van Haselen
Na de afkondigingen en voorspel wordt voor ons gezongen: 670: 1 en 7
Kom Schepper God, o Heilge Geest, daal in
de mensenharten neer, zij zijn Uw schepselen geweest, herschep hen in genade,
Heer.
Lof zij de Vader, lof de Heer die uit de dood is opgestaan,
de Trooster ook zij lof en eer en heerlijkheid van nu voortaan.
Wij zijn hier aanwezig in de Naam van de Vader
en de Zoon en de Heilige
Geest.
Amen
Onze Hulp is in de Naam
van de Heer
die hemel en aarde gemaakt heeft.
Lieve God,
wij staan voor U met lege handen,
met gebroken harten,
als wij denken aan deze wereld,
en aan onze rol daarin.
Maar wij vertrouwen op Uw
Woord,
en vragen daarom, ondanks ons tekort
schieten:
Heer, vergeef ons al wat wij misdeden,
en laat ons weer in vrede leven.
Amen.
Zo lief had God
deze wereld, dat Hij Zijn enige Zoon
gegeven heeft, opdat ieder die in Hem
gelooft aan het verderf ontkomt, en eeuwig leven
mag hebben.
Introïtus:
Antifoon 668 1 voorzang, 2 allen
Genesis
1:1-2 Bij een
begin schiep God de hemel
en de aarde. Maar de aarde
was woest en warrig, en duisternis lag bovenop de afgrond,
doch de Geest Gods
zweefde boven
de wateren…
Antifoon
Laten we
de Heer aanroepen om ontferming met de nood van
deze wereld, - die zo is groot! -
maar laten wij dan ook Zijn Naam prijzen,
omdat er aan Zijn barmhartigheid
geen einde komt!
In
antwoord op Gods woord willen wij samen ons geloof belijden:
Wij geloven in God, de Almachtige,
Schepper van hemel en aarde.
Vader van mensen,
Moeder
van kinderen, Die ons welzijn zoekt.
Broeder en leraar, in Jezus
mens geworden
om ons
leven te delen
en te redden,
om voor ons te sterven op het kruis
en op te staan,
om een eind te maken aan alle zinloosheid
van
het bestaan.
Geest en inspirator,
bijstand en kracht,
voor allen
die in God geloven
willen.
Daarom durven wij geloven in Liefde en Trouw,
in warmte en vergeving, in doop
en opstanding,
in heden en toekomst.
Voor onszelf, en voor elkaar.
Amen.
Preek
Genade zij u en vrede
van God onze Vader en van Jezus
Christus, onze Heer,
door de Heilige Geest.
Lieve vrienden en vriendinnen, zusters
en broeders
Pinksteren laat zien hoe Gods beloften
waar worden, en dat de Geest waait
waar Zij wíl…
waar God wil.
De Geest is geen làte uitvinding
van theologen, maar Zij
was er al vanaf het allereerste begin
van onze leefwereld.
God schiep hemel
en aarde… en hoe deed
Hij dat?
Volgens sommigen vooral door orde te scheppen in wat er al was.
Dat betekent niet dat God het heelal niet
al eerder had gemaakt, daar
mogen wij rustig van uitgaan. Dat doe
ik ook.
Maar het verhaal waar wij mee te maken hebben begint in het Hebreeuws
met: bereshiet.
tywrb
En
dat betekent niet: In den beginne, zoals al eeuwen hier wordt
vertaald, maar het betekent: bij een begin… Ook Johannes
begint zijn evangelie (in het Grieks) met: en archij, ἐn
ἀrcῃ
bij
een begin…
Johannes heeft zorgvuldiger gelezen
en gehoord dan de vertalers die later
kwamen, en niet uit dezelfde traditie stamden.
(Nu màg je wel hét vertalen als het
slaat op een heel bekend gegeven, (als
er maar één bakker in het hele dorp is hoef je er geen lidwoord voor te zetten
in het Grieks want dan weet iedereen over wie je het hebt), maar aangezien het begin
van onze wereld in nevelen is gehuld, nog steeds,
al hebben we wel onze vermoedens, is het nogal arrogant
om te denken dat wij weten waar we het over hebben.)
Maar de zanger van het Lied van deze Schepping geeft ook wel aanleiding
om het scheppen van de scheppingsorde voorop
te zetten. We hoorden:
Bij een begin schiep God
de hemel en de aarde.
Maar de aarde was woest en warrig,
en duisternis lag bovenop de afgrond, doch de Geest
Gods zweefde boven
de wateren…
Gods Geest hield
de onrustige watermassa’s en de duistere afgrond in bedwang
door aanwezig te zijn.
En aanwezig zijn is nét de essentie van Godzelf.
Ik ben aanwezig, de Aanwezige,
zegt Hij tegen Mozes,
dàt is voor jullie Mijn Naam.
Zo mogen jullie Mij aanspreken.
De Geest was bij dat scheppen niet alleen aanwezig,
Ze was actief bezig,
Ze zweefde
heen en weer om ongewenste activiteiten van het nog wat ongeordende onder de duim
te houden.
Zó kon God licht gaan maken, ja, licht
en duister van elkaar scheiden, dag
en nacht, nat
en droog, hemel en aarde…
Maar, ik geloof en belijd
zeker dat al wat bestaat op de een of andere manier
uit Gods Hand is gekomen, door Zijn
wil is ontstaan.
En dat de Heilige Geest in het hart van
het scheppingsproces een essentiële rol
speelde.
Ruach, vrouwelijk overigens in het
Hebreeuws, dat is wind en adem
en geest en alles wat van Godswege
leven
geeft.
Als je er over doordenkt, vinden we in die
tweede zin van de bijbel al het Evangelie: de Blijde
Boodschap dat Gods Levensgeest
alles wat dood en donker
is in bedwang houdt. Zij
is sterker. Schept.
Kijk, dat zijn van die kleine juweeltjes in de bijbel waar je blij
van wordt, als je die ziet.
Wanneer God Zelf
Adam en Eva
heeft gekleid, blaast Hij ze Zijn
levensadem in. Zijn Ruach.
Wij ervaren dat als het toppunt van de schepping.
Nu kan de mensheid
gaan leven!
Nu kan de mensheid ook een relatie
aangaan met de Schepper, met hun God.
Ze spreken elkaar.
Hij is Aanwezig,
dat hoeft Hij ze niet te vertellen,
want ze ervaren Zijn (Haar)
Aanwezigheid dagelijks. Totdat…
Totdat ze eigenwijs worden, en opeens niet
meer God
als centrum van hun bestaan ervaren, maar het eigen ik.
De mensen keken niet meer met Gods
ogen naar hun omgeving, maar met hun eigen ogen.
En dàn grijp je naar wat niet voor jou
bedoeld is.
Dat verstoort de verhoudingen.
Duizenden jaren ellende volgen, maar God
wil nog steeds orde scheppen. Dat belooft
Hij. Het komt.
Maar eerst moeten de verhoudingen hersteld
worden tussen God en mensen.
Hij heeft er alles voor over, God
zet alles op het spel. In Jezus
deelt Hij ons mensenbestaan.
In Jezus overwint
Hij op het kruis
dood en kwaad, in pijn en moeite.
Voor ons is dat niet voor te stellen!
Maar op de Paasmorgen staat Jezus
op als overwinnaar. Jezus
leeft een nieuw leven, een nieuw
bestaan. Eerste van de nieuwe mensheid.
Hij is Mens van God.
God en Mens. Gloednieuw!
Die avond, zo vertelt Johannes
het, die ons het gebeurde niet verhaalt als geschiedenisles, maar
die ons verhaalt wat het betekent, die
avond blaast Jezus, blaast God,
Heilige Geest in de leerlingen, in de apostelen,
de gezanten, die deze Blijde Boodschap
moeten en mogen gaan verkondigen.
Bij Johannes vallen Pasen en Pinksteren
op één dag, omdat ze in zijn optiek wezenlijk
bij elkaar horen. En in zijn relaas horen we de herschepping
van de leerlingen als nieuwe mensen rijmen
op de schepping van de mensheid
als geheel…
Bij een begin…
Het is een intiem gebeuren, een stil
geschieden.
Terwijl Lucas ons eerder herinnert
aan de inwijding van de tempel
van Salomo, waar, als God
daar intrek neemt, Zijn Heerlijkheid
het huis vult zó dat horen en zien
je vergaat…
De mensen komen er op af, uit heel Jeruzalem,
uit heel de bekende wereld, en ze horen
de leerlingen spreken over de grote
daden van God.
En daar gaat het om…
Dat de mensen weer horen van Gods
grote daden, dat ze horen
hoe Hij opkomt
voor mensen, hoe Hij in Jezus
Zijn beloften heeft vervuld…
en ja! ze zien het en horen
het, hoe de profetie aan Joël is vervuld
in gewone mensen, die nu zelf profeteren,
die Gods daden verkondigen,
Gods wil bekend
maken aan heel de eigen wereld.
Vergelijk het maar met heel
de Europese
Unie.
U hoorde ze in de lezing: Parten, Meden en Elamieten, inwoners van Mesopotamië, Judea en Kappadocië, mensen uit Pontus en Asia enzovoort.
Oude vijanden woonden op veel van die plaatsen, nu wonen er overal
Joden en mensen die met hen sympathiseren.
Gods volk is,
onder druk van de omstandigheden, uitgewaaierd
over heel de bekende wereld.
En in hen en door hen heeft God Zijn
grote Naam over heel die aarde uitgeschreven.
17 volksgroepen worden er genoemd, en 17 is
de getalswaarde van Gods grote Naam:
Ik ben er.
Ik ben Aanwezig.
U weet dat wel.
God is overal aanwezig, waar mensen
zijn.
Via Joël zei Hij:
dan giet Ik Mijn
Geest uit over alle
levende wezens, zodat jullie zonen
en dochters Gods
wil verkondigen
(=profeteren), en jullie bejaarden (goddelijke) dromen
dromen, jullie elite aan jonge
mannen visioenen zien…
En ook over de dienstknechten en dienstmeisjes giet Ik
Mijn Geest uit in
die dagen.
Alles wordt anders, alles wordt op zijn
kop gezet, als God Zich
ermee bemoeit.
Onze kinderen vertellen ons wat God van ons
wil, niet de volwassenen, niet voorgangers, de bejaarden
mogen creatieve dromen hebben, en de jongeren,
die toch normaal één en al
dadendrang zijn, zien visioenen van Gods
nieuwe mogelijkheden. En niet alleen Gods
volk, maar ook de laten we maar
zeggen: tweederangs burgers, de arbeiders, de slaven
zelfs, mogen volop meedoen.
‘Dat gebeurt aan ons vandaag’, zongen we.
Want ook voor ons geldt nu die belofte.
Ook wij mogen volop meegenieten
van de vrucht van Jezus’
offer, en van de Geest Gods die ieder van
ons wil aanspreken als Gods
geliefde kind.
Deze wereld omgekeerd, dat is genade
en Goddelijke humor. Wie dacht iets voor
te stellen is in Gods ogen niets meer
maar ook niets minder dan een ander, en wie
denkt nergens voor te deugen, of tóch
niet helemaal mee te tellen, die staat vooraan en ziet Gods
stralende glimlach.
Wij allen mogen, zoals we hier zijn, delen
in die liefdevolle Geest van God, en wonderbaarlijke
dingen met elkaar delen. Wij mogen vertellen
van Gods liefde
en genade, voor de anderen
en ook net zo goed voor onszelf.
Halleluja,
laat de Geest maar waaien waar Zij
wil!
Aan ons hoeft het niet te liggen. ;-D
Wanneer wij het Haar vragen komt Ze
al.
Amen! Ja, dàt is waar. :-D
Kom, Heilige Geest, Kom!
Muziek: orgel en zang:
Komt laat ons deze dag met heilig vuur bezingen
en met vernieuwde vreugd, want God deed grote dingen.
Eens gaf de Heilge Geest aan velen heldenmoed.
Bidt dat Zij ons vandaag verlicht met Pinkstergloed.
Ons slotlied is:1016:4
(staande)
Zegen:
Dat onze tong
woorden van liefde zal spreken,
dat onze handen daden van warmte
uitstralen,
dat onze ogen schitteren van licht,
dat onze oren gespitst zijn op signalen
van gerechtigheid
dat onze voeten zullen gaan op de weg
van de vrede.
Daartoe zegene ons de God
van Mozes
en
Joël,
Elia
en Jezus:
† De Geest zegent
u en Zij behoedt
u,
de Aanwezige doet Zijn
Aangezicht over u lichten en is u genadig,
de Liefdevolle
ziet u aan en geeft u vrede.
Lied
668
De Geest
is in ons midden, die ons alles zal uitleggen.
Nu leven we in de volheid van de feesten, volgende week is het de Gouden Zondag
Trinitatis, zoals broeder Maarten het uitdrukte.
Daarom zingt Anneke nu het lied van de Drie-Eenheid. In het Italiaans.
(Muziek
van Laudario di Cortona (1270-1297)
Hoge,
gezegende Drie-eenheid, glorieuze Drie-eenheid, wonderbaarlijke Eenheid.
U bent
ons
kostelijk hemelbrood
en al wat ons hart begeert.
(En
toen was er koffie en veel waardering voor de zangeres en de organist.)