Kyrië en Gloria
Laten we de Heer aanroepen om ontferming met de nood van deze wereld, - die is groot –
Tussentijds 09: 10-12 (Toon ons Uw Zoon als bron van licht)
… Maak Gij om Hem ons bidden waar: Kyrie eleison!
…
Maar laten wij dan ook Zijn Naam prijzen,
omdat er aan Zijn barmhartigheid geen einde komt!
Lied 305
   

Dienst van het Woord
Salutatio (groet)


Zondagsgebed
Eeuwige God, U hebt Uw Zoon mens laten worden, en ons zo overstroomd met het nieuwe licht van Uw genade.
Help ons om daar handen en voeten aan te geven, zodat mensen in ons doen en laten Uw Licht zien, door Jezus Christus, onze Heer.
Amen.


Lezing Oude Testament: Jesaja 52:7-10
Het volk van God is in ballingschap gestuurd, en lijdt daar zoals u zich kunt voorstellen onder de dwangarbeid, lijdt aan heimwee, en voor een deel aan schuldbesef. Maar telkens staan er profeten op, die namens God een goede tijding brengen, een evangelie.
Ook hier wordt beloofd dat God al bezig is de terugkeer naar Jeruzalem voor te bereiden, zoals later ook is gebeurd.
We lezen: Jesaja 52: 7 – 10

7. Hoe welkom is de vreugdebode
die over de bergen komt aangesneld,
die vrede (shalom) aankondigt en goed nieuws brengt,
die redding aankondigt en tegen Sion zegt:
‘Je God is koning!’

8. Hoor! Je wachters verheffen hun stem,
samen barsten ze uit in gejuich,
want ze zien het met eigen ogen:
de Heer keert terug naar Sion.

9. Breek uit in gejubel,
ruïnes van Jeruzalem,
want de Heer troost Zijn volk,
Hij koopt Jeruzalem vrij.

10. De Heer ontbloot Zijn heilige arm
(d.w.z. om voor ze te vechten!)
ten overstaan van alle volken,
en de einden der aarde zien
hoe onze God redding brengt.

Tot hier deze lezing. Een toekomstperspectief…
Vanuit toen en nu kijken we vooruit en terug, en dan kán toch er gezongen worden! We zingen:

Lied 473 : 1 Er is een roos ontloken…

Epistellezing: Hebreeën 1:1-12
Hebreeën is meer een preek dan een brief, de lezing is een opeenstapeling van aanhalingen, psalmen en profetieën, uit de Septuagint, de Griekse vertaling van het Oude Testament, die de hoorders kénden. Ook Jezus kende die, en die gebruikte Hij soms!
We zien Jezus als de Zoon van God en als de eeuwige Hogepriester, die de redding heeft verworven die in het Eerste Verbond werd voor-afgebeeld.
De Zoon van God is afgedaald tot de wereld van de mensen, die van God waren vervreemd.
Jezus staat aan hun kant en Hij is solidair met hen in het dragen van de lasten van het leven en in het ondergaan van de dood. Maar vanuit deze situatie gaat Hij door Zijn offer de Hemel binnen, om als de verheerlijkte Zoon plaats te nemen aan de rechterhand van God.
Daarbij heeft Hij voor de gelovigen de toegang tot de Vader vrijgemaakt. Daarom houden wij op aarde het oog gevestigd op de Heer, die ons is voorgegaan als de waarborg van onze verlossing. Hij gaat alle engelen verre te boven!
We lezen:
¹ Nadat God vroeger vele malen, en op velerlei wijze, tot de vaderen gesproken had door de profeten,
² heeft Hij nu, op het einde van de dagen, tot ons gesproken door de Zoon, die Hij tot Erfgenaam gemaakt heeft van al wat bestaat, door Wie Hij ook het heelal heeft geschapen.
³ Hij is de afstraling van Gods heerlijkheid en het evenbeeld van Zijn wezen, en Hij houdt alles in stand door Zijn machtig woord.
En nadat Hij de reiniging van de zonden heeft vol-trokken, heeft Hij zich neergezet aan de rechterhand van de Majesteit in den Hoge,
⁴ even hoog verheven boven de engelen als de Naam, die Zijn erfdeel is geworden, de hunne overtreft.

⁵ Want tegen welke engel heeft Hij (God) ooit gezegd: "Mijn Zoon ben jij, Ik heb je vandaag verwekt?"
Of: "Ik zal voor Hem een Vader zijn, en Hij zal voor Mij een Zoon zijn?"
⁶ Wanneer Hij evenwel de Eerstgeborene opnieuw de wereld binnen doet gaan, zegt Hij: "Alle engelen van God moeten zich voor Hem neerwerpen."
⁷ Over de engelen zegt Hij: "Hij die Zijn engelen tot stormwinden maakt en Zijn dienaren tot laaiend vuur,"
⁸ maar over de Zoon: "Uw troon, o God, staat voor altijd en eeuwig", en: "De scepter van het recht is de scepter van Uw koningschap.
⁹ Gerechtigheid hebt U liefgehad en onrecht gehaat; daarom, o God, heeft Uw God U gezalfd met de olie van de vreugde, als geen van Uw gelijken."
¹⁰ En: "In het begin, Heer, hebt U de aarde gegrondvest, en de hemel is het werk van Uw handen.
¹¹ Zij zullen vergaan, U echter blijft. Alle zullen ze verslijten als kleren,
¹² U zult ze opvouwen als een mantel, als een kledingstuk zullen zij verwisseld worden. U echter bent dezelfde en Uw jaren nemen geen einde."
¹³ Tot welke engel heeft Hij ooit gezegd: "Ga zitten aan Mijn rechterhand, totdat Ik uw vijanden als een voetbank voor uw voeten heb gelegd?"
¹⁴ Wat zijn zij anders dan dienende geesten, uitgezonden ten behoeve van hen die de redding zullen erven?
Tot hiertoe de lezing.

De Psalmist houdt ons voor:
Halleluja! Hij heeft gedacht aan Zijn goedertierenheid en aan Zijn trouw jegens het huis van Israël; alle einden der aarde hebben het heil aanschouwd van onze God! Halleluja! Ps 98:3


Laten we zingen van die Zoon, die voor ons ter wereld is gekomen als een kind… Een Licht in het donker…

Lied uit Sietze de Vries: Tegen het Donker nr 33

In dit kind staat het te lezen
hoe God zich ons allen dacht:
zie de toekomst, hier geboren,
voor het menselijk geslacht!

In dit Kind is vleesgeworden
hoe God ook het donker door
heel zijn goede schepping trouw blijft.
Deze ster wijst ons het spoor!

Oude dromen, haast vervlogen,
uit een lang voorbije tijd,
zingen wij ons nieuw te binnen,
door de hemel begeleid.

Zolang wij nog durven dromen,
uitzien naar wat toekomst biedt,
zullen wij ons laten leiden
door dit Kind, dit licht, dit lied.
Sytze de Vries

Het Heilig Evangelie staat geschreven bij:
Johannes 1:1-14

Het begin van het Evangelie van Johannes rijmt op Genesis 1
1 In een begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God.
2 Het was in een begin bij God.
3 Alles is erdoor ontstaan en zonder dit (Woord) is niets ontstaan van wat bestaat.
4 In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen.
5 Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.
………
6 Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. (= God is genadig!)
7 Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven.
8 Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht:
9 het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam.
………
10 Het Woord was in de wereld, de wereld is door Hem ontstaan en tóch kende de wereld Hem niet.
11 Hij kwam naar wat van Hem was, maar wie van Hem waren, hebben Hem niet ontvangen.

12 Wie Hem wél ontvingen en in Zijn Naam geloven, heeft Hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden.
13 Zij zijn niet op natuurlijke wijze geboren, niet uit lichamelijk verlangen of uit de wil van een man, maar uit God.

14 Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben Zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.

Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!


Credo  
In antwoord op Gods Woord zingen we lied 444: 2-5: De duisternis gaat wijken…

Overdenking
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.

Lieve mensen, lieve vrienden, zusters en broeders, kinderen van de Allerhoogste…
Ja, zo mogen we elkaar vandaag wel noemen, zo mogen we elkaar zien en behandelen.

Want het Kind dat in de Kerstnacht werd geboren, was niet zómaar een kind, niet zómaar een mensenkind.
Hij is de mens, zoals die in de Schepping, door de Schepper, bedoeld was. Het Prototype. De blauwdruk. 
Hij was, en dat snappen we geen van allen, maar dat hoeft denk ik ook niet, Hij was Zelf deel van het scheppende Woord… Dat gaat ons begrip te boven. In elk geval het mijne, maar we mogen er wel voor kiezen om het te geloven. En er naar te handelen.
Zijn Naam is Jezus, ΊησουϚ (Grieks), Jesjoea (ישוע) (Hebreeuws), en dat betekent: Verlossing.
Die verlossing is dus al heel lang geleden beloofd. Die is van oudsher ingecalculeerd!

Als die Naam-boven-alle-namen wordt uitgesproken, dan gebeurt er iets.
Dan wordt er een nieuwe werkelijkheid geschapen.
Dan is Hij er Zelf. Dan spreekt hier Zijn Geest.
We zijn in Goed gezelschap, en daarom kunnen we aan het begin van de dienst ook zeggen: ‘Onze Hulp is in de Naam van de Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft.’ Dat is nogal een uitspraak! Daar mogen we vanuit gaan, daar mogen we op vertrouwen!

Wat opvalt in de eerste lezing van vandaag, is de stelligheid waarmee Gods beloften als een voldongen feit worden gebracht, op een moment waarop je er niets van ziet, je moet het geloven, om het te kunnen zien, misschien is dat het…
Het Jeruzalem van toen lag in puin, en dankzij de nieuwsuitzendingen, die ons Oekraïne laten zien, maar ook Gaza, Damascus, delen van de West-Bank, hebben we daar meer dan ooit een beeld bij!
Juist daarom hebben we zoveel moeite met wat daar nu gebeurt, wat er al jaren gebeurt in het Beloofde Land.
En toch!
En tóch is er de oproep om je te verheugen, om te luisteren naar de voetstappen die over de bergen aan komen hollen om het goede nieuws te vertellen, dat de Aanwezige, dat de God van Israël, ook onze God, bezig is herstel te brengen. De wachters op de muren zien het in de verte al gebeuren… Hun functie is uitkijken naar onheil, naar vijanden, maar zij zien als eersten het naderend heil, de verlossing.
En ook het psalmwoord is even zeker: ‘alle einden der aarde hebben het heil aanschouwd van onze God!’

Degene die de preek voor de Joodse gelovigen, de Hebreeën, opschreef, windt er ook geen doekjes om: Jezus, de beloofde Messias, de goedmaker, ís gekomen, en Hij heeft in principe al goed gemaakt, wat mis is gegaan.
Intussen is er in onze mensenwereld overal van alles mis. Nog, of: wéér!
Johannes de profeet, de neef van de Heer, is gekomen om te getuigen van Hem. Om te getuigen van licht in het donker, en van leven tegen beter weten in. Hij was een groot profeet, en tóch heeft hij nog een moment getwijfeld, toen hij zelf in de gevangenis zat.

Maar die àndere Johannes, een van de eersten die geloofden, na Petrus en Andreas, schrijft: Wie Hem wél ontvingen en in Zijn Naam geloven, heeft Hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden.

Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben Zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.

Dat stelt ons voor de uitdaging: hoe gaan wij om met de dingen die wij in onze dagen zien en horen?

Wie het nieuws volgt, ziet vreselijke dingen, beangstigende dingen, die we ook niet hadden verwacht, die we niet willen horen uit die hoek, maar die al tientallen jaren gaande waren.
Netanyahoe lijkt in de schoenen van Herodes te staan, en de onschuldige kinderen van Bethlehem sterven slechts tientallen kilometers verderop. Wegkijken kan niet meer.

Maar het volk – dat hebben we in de loop van de bijbelse geschiedenis ook gezien – is niet identiek met de leiders, al zijn zij het vaak die in de hoek zitten waar de klappen zitten.
Waar leiders in kerk en maatschappij zichzelf als de maat van alle dingen gaan zien, gaat er veel mis. In het Kremlin en Mar-a-Lago, in Damascus en in Jeruzalem, maar ook in Den Haag, in Den Bosch en zelfs in Heusden.

Wij zijn hier, omdat we diep van binnen weten dat we geen supermensen zijn, zelfs geen engelen, al mogen we dat soms wel even voor anderen wezen, maar mensen die hulp nodig hebben. We kunnen het niet alleen. We hebben anderen nodig, we hebben elkaar nodig, dus we boffen maar met zo’n fijne gemeente, maar we hebben vooral hulp nodig van hier Boven.
Soms zijn er, zonder dat we het merken, engelen in ons midden, dan worden ze gestuurd om een handje te helpen, en vaak is het Gods Geest die ons herinnert aan de dingen die van levensbelang zijn.
In een lied, in een grappige opmerking die de spanning doorbreekt, in een glimlach, in een woord, een tekst, zoals: Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben Zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.

Dat mogen we dan delen met de mensen om ons heen. Ook wij zijn geroepen om te getuigen van dat Licht, van het Leven dat verder gaat dan ons kleine bestaan.
Soms, als het leven moeilijk en onbegrijpelijk is zegt Zij: Je God is koning!
En daar mogen en kunnen we het dan mee doen!
Kijk omhoog! Kijk naar Hem die kwam en is en komt! 

Amen!

Muziek Sieh Gottes Gestirn 1-3

Zie Gods gesternte, o wat blinkt het heden prachtig!
Daar opent zich ook nog de hemel heel wijd,
en zingen de Engelen uit heilige Hoogte,
om de mens te verkonden waarmee God ze verblijdt.

Een oude belofte werd nu werkelijkheid:
geboren is waarlijk de Heiland der wereld,
bij herders in de stal als een kindeke teer,
maakt hij allen gelukkig die Hem aanvaarden als Heer.

De engelen zingen van vrede op aarde,
ze vullen met rijkdom het hart van wie ’t hoort.
De herders in ’t veld gaan ijlings naar ’t Kindje,
onthullen Hem alles wat hen pijnt, al hun nood.

Collecten:
De wereld is wijd en Gods goedheid is groot.
Maar de nood is wereldwijd, en vluchtelingen kijken ons met Jezus’ ogen aan, vragen om hulp. Maar ook mensen in Zambia, en voor hen collecteren we. Vanuit ons aandeel mogen en kunnen wij helpen en delen, nu in de collecte, als we thuis zijn weer op allerlei andere manieren.

Edy zingt van het Kind in de Kribbe in een bewerking van Bach : Ich stehe an deiner Krippe her…

Ich lag in tiefer Todesnacht
Du warest meine Sonne
Die Sonne, die mir zugebracht
Licht, Leben, Freud' und Wonne
O Sonne, die das werte Licht
Des Glaubens in mir zugericht'
Wie schön sind deine Strahlen


De collecte is voor de Nsobe Trust Community School

In Zambia  zet een blank Zuid-Afrikaans echtpaar zich al meer dan 20 jaar in voor het verbeteren van het leven in die streek waar zij wonen. 
Zij zijn begonnen een school op te zetten en zo te zorgen voor het hoog nodige onderwijs. 
Kees Janson is bij dit project, The Nsobe Trust Community, betrokken en heeft dit in onze gemeente aangereikt als een project dat we nu al weer enige jaren steunen. Kees was drie keer in dit zeer arme gebied van arme Zambia. 
Hij kwam daar op verzoek van PUM (een landelijke hulporganisatie). Met name de problematiek rondom het onderwijs voor kinderen van arme ouders heeft hem getroffen. Ouders die zelf nauwelijks onderwijs of geen onderwijs hebben gehad.
Dankzij zeer gemotiveerde leerkrachten, waar in Zambia bij overheidsscholen  juist een gebrek aan is, is het onderwijs ondertussen op Europees niveau gekomen. Inmiddels groeit die school elk jaar met een klas er bij. Ieder jaar een klas voor het vervolgonderwijs. Er is nu vooral financiële steun nodig voor twee nieuwe klassen.
Onze gift zal geheel ten goede komen aan onderwijs en opvoeding van zeer overigens zeer leergierige kinderen.

Gebed over de gaven
Lieve God, U geeft Uzelf aan ons.
wij leggen ons eigen leven voor Uw kribbe neer….
neem het, zoals U ons geld aanneemt,
dat het dienstig mag zijn voor U.

Geef dat het geld werkzaam mag zijn in Zambia, en waar het verder ook maar gebruikt mag worden.
Dat bidden we U in de geest van Jezus - die ons voorging.
Amen.

Lied 501


Voorbeden
Laten we danken en bidden:
Goede God,
Wij danken U voor Uw genade en geduld, voor Uw liefde en goedheid. Vergeef ons, waar we te weinig lijken op de Mens, zoals U die had gedacht.
We zijn vaak meer met onszelf bezig dan met de ander, en juist in deze Kersttijd, staan we daar met schaamte bij stil. Help ons, vragen we U, om met Uw ogen te kijken naar Uw mooie schepping, en naar de andere schepselen, waarin we íets van Uw schoonheid en grootheid mogen zien.

Trouwe God, wij loven U om Uw trouw en betrouwbaarheid, waarover wij lezen in de Bijbel.
We lezen over vrede, die U hebt aangezegd.
We danken U voor Hem die de vrede Zelf is, en we leggen ons onbegrip en onze teleurstelling bij U neer, om al die ónvrede in onze harten en in onze wereld.

Wij zijn zelf vaak ontevreden, het begin van onvrede, terwijl U ons hebt verwend met zoveel goeds.
Er is oorlog in Oekraïne, in veel delen van Afrika, onrust in Syrië en het Midden-Oosten, in wat ooit het Beloofde land was, en we schamen ons voor de dingen die daar gebeuren, ook al is het niet in onze naam, en al hebben we het gevoel dat wij er zelf zo weinig aan kunnen doen. Daarom bidden we U voor alle mensen met macht en verantwoordelijkheid, daar en hier, in kerk en maatschappij, in staten en steden en dorpen…

Heer, kom met Uw Heilige Geest, en spreek in al hun harten over liefde en vriendelijkheid, geef hen – en ook ons – Úw wijsheid, opdat we de juiste keuzes maken, en met Uw hulp verschil kunnen maken tussen goed en kwaad.


Barmhartige God, wij danken U dat U het goede wilt voor ieder van ons, ook in donkere tijden en momenten.

We bidden U voor hen die in het dodelijk duister wachten op hun bevrijding, wees Aanwezig, waar ze zich van God en mensen verlaten voelen, wees hoop in hun wanhoop, liefde in liefdeloosheid, kracht in zwakheid, en doe een groot Licht opgaan, geef Leven!

Wij bidden U voor alle slachtoffers van oorlog en geweld, voor kinderen, voor vrouwen en meisjes in Afghanistan, en dat soort landen, we bidden U voor de vele slachtoffers die omkomen in Middellandse Zee, en overal waar mensen vluchten naar veiligheid, die hun vaak niet wordt gegund.
Ook Uw Zoon moest vluchten, help ons om dat niet te vergeten, en juist daarom bidden we ook voor onze eigen regering…
Heer, vergeef ons al wat wij misdeden, en laat ons in Uw vrede leven.

Wij bidden voor de zieken uit onze gemeente, voor alle mensen in de zorg, we bidden U voor de slachtoffers van de aanslag in Maagdenburg, voor de vele verkeersdoden, en ook voor allen die het leven niet meer aankonden, dit jaar…


In de stilte van dit moment bidden we voor alles en voor allen waar ons hart zich zorgen over maakt…

En samen bidden we mét Uw Zoon:
Onze Vader, die in de hemelen zijt,
Uw Naam worde geheiligd, Uw Koninkrijk kome.
Uw Wil geschiede,
zoals in de hemel, zo ook op aarde;
geef ons heden ons dagelijks brood;
en vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij vergeven onze schuldenaren;
en leid ons niet in verzoeking.
maar verlos ons van het kwade.


We dachten bij Kerstfeest aan de geboorte van Jezus,
maar we verwachten veel méér nog: Zijn komst.

Daarom zingen we: lied 797: 1 - 3

Zegen
De God nu der hope vervulle U met louter vreugde en vrede in Uw geloof,
Hij geve U overvloed aan hoop,
Hij sterke Uw vertrouwen in de zachte krachten die overwinnen:
liefde, barmhartigheid en genade...
door de kracht van Gods heilige Geest
Zo zegent u
† de Vader, de Zoon, de Heilige Geest -
van nu aan tot in eeuwigheid.
Amen.

Lied 487

Daarna vierden we de gemeenschap der Heiligen met Glühwein en kerststol, en veel goede gesprekken