Voor eerdere diensten klik hier:

Kerstfeest  in de Lutherse kerk te Heusden

m.m.v. Hanny de Kruijf, Anneke Jedema
Elise Jonckers, Herma Haaksema 
Edy ten Berge
Organist:  Joop de Zwart

Voorbereiding

Stilte

De kerstboom is nog niet aan. De lichten ook niet.
Het orgel speelt terwijl predikant en kerkenraad binnenkomen. Die gaan zitten.
- stilte - 
Een stem klinkt:
‘Een Kind is ons geboren,
een Zoon is ons gegeven;
de heerschappij rust op Zijn schouders.
Deze namen zal Hij dragen:
Wonderbare Raadsman,
Goddelijke Held, Eeuwige Vader, Vredevorst.’

Joop speelt zacht een stukje van Puer Natus est…
Intussen wordt de kerstboom aangestoken, en de andere kaarsen ook.

Voorg.: Wij zijn samengekomen in de naam van
de Vader, de Zoon en de Heilige Geest
Gem.: Amen

Voorg.: Genade zij u en Vrede van God onze Vader
               en van Jezus Christus onze Heer.
Gem.:      Amen

...
Voorg.: Onze Hulp is in de Naam van de Heer
Gem.:      Die Hemel en aarde gemaakt heeft!
Gemeente gaat zitten

Gebed van toenadering
Vg.: Almachtige God, voor U liggen alle harten open, alle verlangens zijn U bekend en geen geheim is voor U verborgen.

Stilte

Zuiver de overleggingen van ons hart door de ingeving van Uw heilige Geest, zodat wij U van harte liefhebben en grootmaken Uw heilige Naam.
Gem.: Amen

Ontferming en Genadeverkondiging
                                                          
Zo lief had God deze wereld, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft aan het verderf ontkomt, en eeuwig leven hebben mag!

Introïtus
Antifoon  Puer natus est

Psalm 98: 

V.1. Zing voor de HEER een nieuw lied:
    wonderen heeft Hij verricht.
    Zijn rechterhand heeft overwonnen,
    Zijn heilige arm heeft redding gebracht.
A. 2. De HEER heeft Zijn overwinning bekendgemaakt,
    voor de ogen van de volken Zijn gerechtigheid onthuld.
    3. Hij heeft gedacht aan Zijn liefde en trouw
    voor het volk van Israël.
    De einden der aarde hebben het gezien:
    de overwinning van onze God.
    9. Hij is in aantocht
    als rechter van de aarde.
    Rechtvaardig zal Hij de wereld berechten,
    de volken oordelen naar recht en wet.

Zondagsgebed
Voorg.: Lieve God, wij danken U voor Uw liefde die mens werd in ons midden, voor Jezus Uw Zoon, onze Heer en Broeder. Geef dat de Heilige Geest die Hij ons naliet in ons allen mag spreken en vruchtbaar zijn, óm Jezus Christus, onze Heer…
Gem.:      Amen.

Lezing uit het Eerste Testament

Het volk van God is in ballingschap geleid, en lijdt daar zoals u zich kunt voorstellen onder de dwangarbeid, aan heimwee, en voor een deel aan schuldbesef. Maar telkens staan er profeten op, die namens God een goede tijding brengen, een evangelie. Ook hier wordt beloofd dat God al bezig is de terugkeer naar Jeruzalem voor te bereiden, zoals later ook is gebeurd.
We lezen: Jesaja 52: 7 – 10

7.  Hoe welkom is de vreugdebode
die over de bergen komt aangesneld,
die vrede aankondigt en goed nieuws brengt,
die redding aankondigt en tegen Sion zegt:
‘Je God is koning!’

8.  Hoor! Je wachters verheffen hun stem,
samen barsten ze uit in gejuich,
want ze zien het met eigen ogen:
de HEER keert terug naar Sion.

9.  Breek uit in gejubel,
ruïnes van Jeruzalem,
want de HEER troost Zijn volk,
Hij koopt Jeruzalem vrij.

10.  De HEER ontbloot Zijn heilige arm
ten overstaan van alle volken,
(d.w.z. Hij stroopt de mouw op om aan te vallen)
en de einden der aarde zien
hoe onze God redding brengt.

Tot hiertoe de lezing. Ook wij mogen weten hoe God redding brengt op onverwachte manieren en op onmogelijke momenten.
Velen hebben dat in hun eigen leven beleefd. ‘Komt allen tezamen, jubelend van vreugde’ is vandaag  ons antwoord op deze redding.

Wij zingen lied 477
Koor: 1 en 2, Edy 3, koor en gemeente 4

Epistel:
Petrus weet dat hij binnenkort sterven zal. Hij roept de gelovigen op om vast te houden aan het geloof in Jezus Christus, en daarin sterker te worden, en hij schrijft dan:

16 Toen wij jullie de glorierijke komst van onze Heer Jezus Christus verkondigden, baseerden wij ons niet op vernuftige verzinsels – integendeel, wij hebben met eigen ogen Zijn grootheid gezien.
17 Want Hij ontving van God, de Vader, eer en luister toen de stem van de Majesteitelijke Luister tegen Hem zei: ‘Dit is Mijn geliefde Zoon, in Hem vind Ik vreugde. (Welbehagen)’
18 Die Stem hebben wij zelf uit de hemel horen klinken toen wij met Hem op de heilige berg waren.
19 Ons vertrouwen in de woorden van de profeten is daardoor alleen maar toegenomen.      
Julie doen er goed aan je aandacht daar steeds op gericht te houden, als op een lamp die in een donkere ruimte schijnt, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in je hart.
20 Besef daarbij vooral dat geen enkele profetie uit de Schrift een eigenmachtige uitleg toelaat,
21 want nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief: mensen die namens God spraken, werden daartoe altijd gedreven door de Heilige Geest.
Woord van God.
Wij danken God.

Gemeente gaat staan
Psalmwoord en Halleluja
Halleluja! Hij heeft gedacht aan Zijn liefde en
trouw voor het volk van Israël.
De einden der aarde hebben het gezien:
de overwinning van onze God. (Psalm 98:3) Halleluja!

Evangelielezing. Johannes 1: 1 – 14
Het begin van het Evangelie van Johannes rijmt op Genesis 1
1  In een begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God.
2  Het was in een begin bij God.
3  Alles is erdoor ontstaan en zonder dit (Woord) is niets ontstaan van wat bestaat.
4  In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen.
5  Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.
………
6  Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes.
7  Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven.
8  Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht:
9  het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam.

10  Het Woord was in de wereld, de wereld is door Hem ontstaan en tóch kende de wereld Hem niet.
11  Hij kwam naar wat van Hem was, maar wie van Hem waren hebben Hem niet ontvangen.
Koor:


12  Wie Hem wél ontvingen en in Zijn Naam geloven, heeft Hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden.
13  Zij zijn niet op natuurlijke wijze geboren, niet uit lichamelijk verlangen of uit de wil van een man, maar uit God.
14  Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben Zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!


Preek
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.

Preek
Genade en vrede, vreugde en liefde voor U, van God de Vader en van Jezus Christus, hier en nu, door de Heilige Geest.

Lieve gemeente,
Het voelt voor velen van ons een beetje dubbel: Kerstfeest vieren, al dan niet met kerststol en Glühwein, terwijl er beelden op ons netvlies gebrand staan, die zó ontstellend zijn, dat we uit zelfbehoud geneigd zijn om de krant dicht te laten en de TV uit te doen! 
Het is nu stil in Bethlehem! Doodstil… 

En toch!
Toch hebben de lezingen van vandaag allemaal een achtergrond van oorlog, vervolging, bezetting…
Vooral een achtergrond van angst dus.
Maar ‘angst is een slechte raadgever’! Dat zeiden onze ouders al, en vandaag zien we het zowel in eigen land – (de verkiezingsuitslagen tonen het aan) – als op veel plaatsen elders in deze wereld.
Rusland is bang, en daarom leeft Oekraïne in angst en nood, het zelfde geldt voor grote delen van Noord- en Zuid-Amerika, en zeker in het gebied dat ooit, volgens de Schriften, Gods Heilige land was onder koning Salomo. Van de rivier de Jordaan tot aan de (Middellandse) Zee!
Angst beheerst er van hoog tot laag het dagelijks bestaan, in allerlei doen en laten, in leven en sterven.

Juist in dergelijke situaties wordt ons vanuit de Hemel een Woord aangereikt. Een belofte, die, omdat het God is die spreekt, op dat zelfde moment voor Hem al feit is. Want Gods woord is een scheppend woord. Het schept ruimte, waar angst de wereld maakt tot een dodelijk donker dal(psalm 23).

Het Woord roept op tot vertrouwen en vreugde, ook al zien we er nog niets van gebeuren, en ook al kan het nog jaren, soms eeuwen, duren, voordat wij het zelf óók zien en ervaren.
Vertrouwen, dat is een en het zelfde als geloof.

Het is een werkwoord, het zet ons aan het werk. Wij moeten beslissen dat we willen vertrouwen, niet omdat we het zien, maar omdat degene die het zegt, of Die het laat zeggen, betrouwbaar is.

Als iemand tegen je zegt: ‘Komt goed!’ kun je verder, al heb je géén idee hoe en wanneer.


Dat woord van God is méér dan een belofte, het is ook een geruststelling, het zegt dat het leven de moeite waard is, wàt er ook gebeurt.

De ballingen kwamen thuis, na Babylon.

De jonge kerk werd zwaar vervolgd, Petrus is, naar we menen te weten, in Rome terecht gesteld, maar desondanks is juist daar een bloeiende kerk ontstaan met vertakkingen wereldwijd.
Het woord van God is betrouwbaar, én vraagt dus om geloof.

Maar het is meer. Het Woord dat in een Begin van onze geschiedenis, toen de aarde woest en leeg en chaotisch was, méésprak, riep om Licht, om droog land waar je houvast had, midden in de woelige wateren, land waarop je staan kon! Dat woord spràk niet alleen, het wérd.
Het werd meer èn minder.
Het werd tastbaar en zichtbaar, werd naast Schepper ook schepsel, werd één van ons.
Wij leerden Hem kennen, niet als God, hoog en verheven boven de sterren, maar als een jammerend mensenkind, dat pijn en honger had, een natte luier, een kind dat ingepakt was in doeken, zodat de vliegen niet in Zijn ogen en mond konden kruipen… en niet veel later: een kind op de vlucht.

Een medemens, die op gruwelijke manier werd vermoord.
En toch!!!
(Dat lijkt Gods stopwoord wel: ‘en tóch’!)
Toch is Hij opgestaan, opgewekt uit de dood.
Té groot voor deze wereld zit Hij nu bij God de Vader aan Tafel.
Met Petrus en Paulus, met Leo en Ton, met Annika en al die lieve Moeders die we vanuit deze plaats hebben mogen begraven…
Het is góéd daar!

Daar, vanwaar Hij komen zal om te oordelen, de levenden en de doden.
Schrik niet! Hij komt Oordelen in genade.
Uit Liefde.
Het Oordeel heeft Hij Zelf gedragen en volbracht.
Dat mogen we óók geloven.
Want Zijn Liefde is groot genoeg voor U en jou en mij en iedereen hier.
Voor iedereen die het wil geloven…
Ook groot genoeg voor Vladimir Putin en Benjamin Netanjahu, voor alle enge mensen in ons leven, in de politiek en zelfs in de kerk, wereldwijd.
Hij is al onderweg. Nog éven wachten!
Komt goed!
Kribbe en Kruis, het lege graf, ze zijn tekenen, beloften, ze zijn een begin.
Het beste komt nog. Hij is onderweg.
Kom haastig, Heer! Maranatha!
Amen.

Muziek
 Het koor zingt: Joy to the world!

Dienst van Gebeden en Gaven
Afkondigingen

Zo rijk zijn wij gezegend in alles, dat wij daar God intens dankbaar voor zijn, en dat wij willen delen met anderen. Straks in de collecte, voor kinderen in de knel, kinderen in de wereld, in Zambia, en thuis kunnen we nog overmaken voor kinderen op de vlucht, maar nu willen we delen met elkaar als kinderen van God, onze verwondering voor het wonder van Gods liefde voor ons.

(Er wordt zoetigheid uitgedeeld en doorgegeven..)

Inzameling van de gaven
En dan is het nu tijd voor mededelingen en dan voor de collecte.
Voor De Nsobe Trust Community School *

In Zambia  zet een blank Zuid-Afrikaans echtpaar zich al meer dan 20 jaar in voor het verbeteren van het leven in die streek waar zij wonen. Zij  zijn begonnen een school op te zetten en zo te zorgen voor het hoog nodige onderwijs.

Kees Janson is bij dit project, The Nsobe Trust Community, betrokken en heeft dit in onze gemeente aangereikt als een project dat we nu al weer enige jaren steunen.
Kees was drie keer in dit zeer arme gebied van Zambia. Hij kwam daar op verzoek van PUM (een landelijke hulporganisatie). Met name de problematiek rondom het onderwijs voor kinderen van arme ouders heeft hem getroffen. Ouders die zelf nauwelijks onderwijs of geen onderwijs hebben gehad.

Dankzij zeer gemotiveerde leerkrachten, waar in Zambia bij overheidsscholen  juist een gebrek aan is, is het onderwijs inmiddels op Europees niveau gekomen.

Inmiddels groeit die school, en elk jaar komt er een klas bij voor het vervolgonderwijs.

Er is nu vooral financiële steun nodig voor twee nieuwe klassen. Onze gift zal geheel ten goede komen aan onderwijs en opvoeding van zeer overigens zeer leergierige kinderen.

Intussen zong het koor: 
1. Maria durch ein Dornwald ging. Kyrie eleison!
Maria durch ein Dornwald ging, der hat in sieben Jahrn kein Laub getragen! Jesus und Maria.

2. Was trug Maria unter ihrem Herzen? Kyrie eleison!
Ein kleines Kindlein ohne Schmerzen, das trug Maria unter ihrem Herzen. Jesus und Maria.

3. Da haben die Dornen Rosen getragen; Kyrie eleison!
Als das Kindlein durch den Wald getragen, da haben die Dornen Rosen getragen! Jesus und Maria.

4. Wie soll dem Kind sein Name sein? Kyrieleison!
Der Name, der soll Christus sein,das war von Anfang der Name sein!Jesus und Maria.

5. Wer soll dem Kind sein Täufer sein? Kyrieleison!
Das soll der Sankt Johannes sein, der soll dem Kind sein Täufer sein!Jesus und Maria.

6. Was kriegt das Kind zum Patengeld? Kyrieleison!
Den Himmel und die ganze Welt, das kriegt das Kind zum Patengeld!Jesus und Maria.

7. Wer hat erlöst die Welt allein? Kyrieleison.
Das hat getan das Christkindlein, das hat erlöst die Welt allein! Jesus und Maria.

Dankgebed over de gaven
Heer, die ons alles hebt gegeven dat er toe doet, dank U dat Uw Liefde Mens werd in Jezus.
Daarbij vergeleken zijn onze gaven klein en schamel, maar wil ze toch aanvaarden, en wil ze wereldwijd gebruiken, tot eer van Uw Naam.
Amen.

We zingen: lied 973 (Joop speelt het een keer voor!)

Voorbeden
Grote, machtige, heilige God,
Heer van de hemelse legerscharen die Uw lof zongen in de velden van Efratha, en nu en altijd…
Wij danken U voor hun – en Uw – boodschap van vrede op aarde, omdat U behagen hebt in mensen, in heel Uw Schepping.
Mogen Uw legers de oorlogvoerenden op aarde verwarren en ontwapenen, en vrede brengen in Oekraïne en Myanmar, in Gaza en heel Uw beloofde Land, in Soedan en Yemen, in heel deze wereld…  
Zo bidden wij deze kerstdag:

Heer God, Heer van de grote heilige engelen,
die ons met Kerst een beeld van Uw liefde schonk,
Wij danken U voor Hem die kwam, die is en die komen zal. Open ons hart voor Hem door Uw creatieve en veelkleurige Geest!

Zo bidden wij deze kerstdag:


Heer van ons heden en van onze toekomst, deze wereld staat in brand, en gevoelens van hulpeloosheid overweldigen ons. Franciscus van Assisi leerde ons te bidden: ‘Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien’. Wij zeggen het hem na en vragen U om de wijsheid van Uw Heilige Geest in al deze dingen, en in alles wat ons bezwaart.
Wij leggen de problemen van deze wereld in Uw handen. We denken aan natuurgeweld. Aan China, IJsland, Indonesië, en aan Marokko Turkije en omgeving, die nog steeds te kampen hebben met de gevolgen van aardbevingen.
We denken ook aan de slachtoffers van oorlogsgeweld,– Oekraïne – Soedan – Gaza en al die andere plekken en landen waar de gruwel der verwoesting toeslaat.
De verkiezingen toonden ons de schaal van de verruwing en het egoïsme hier. We schamen ons.

Heer, ontferm U over deze wereld, ontferm U over Uw kerk, zo bidden wij:


Heer God wij loven U en wij danken U dat wij in vrijheid mogen zingen van Uw goedheid. Juist vandaag. We bidden U voor allen die dat niet kunnen. Niet, omdat ze de vrijheid niet hebben. Niet omdat ze door ziekte of leeftijd hier niet konden zijn. Niet, omdat ze té verdrietig zijn…
Wij danken U voor het leven van Annika Sjöstedt die afgelopen woensdag in Stockholm overleden. In de armen van haar zusje Barbro gelukkig. 
Een droeve Kerst voor de familie Hilwig-Sjöstedt dus, en wij zijn met ons hart bij hen allen, en ook bij allen die zich alleen en verdrietig voelen, juist deze dagen van warmte en geborgenheid.
Voor hen en ons allen bidden wij:


Edy vertolkt ons gebed en zingt: 
Ich steh' an deiner Krippen hier  
O Jesu, du mein Leben
Ich komme, bring' und schenke dir
Was du mir hast gegeben
Nimm hin, es ist mein geist und Sinn
Herz, Seel' und Mut, nimm alles hin
Und laß dir's wohl gefallen

Ik kniel aan Uwe kribbe neer, o Jezus, Gij mijn leven!
Ik kom tot U en breng U, Heer, wat Gij mij hebt gegeven.
O, neem mijn leven, geest en hart, en laat mijn ziel in vreugd en smart
bij U geborgen wezen.

Ich lag in tiefster Todesnacht, 
du warest meine Sonne,
die Sonne, die mir zugebracht 
Licht, Leben, Freud und Wonne.
O Sonne, die das werte Licht 
des Glaubens in mir zugericht',
wie schön sind deine Strahlen!
’

Temidden van de nacht des doods zijt Gij, mijn zon, verrezen.
O zonlicht, mild en mateloos, Uw gloed heeft mij genezen.
O zon die door het donker breekt en 't ware licht in mij ontsteekt,
hoe heerlijk zijn Uw stralen.

In de stilte van dit moment bidden wij U voor hen die ons dierbaar zijn, voor zieken en doden, voor hen die we hier missen om welke reden dan ook…
Voor onze eigen noden en angsten…
...
En met Hem die was en is en komen zal zeggen wij:
Onze Vader in de hemel,
laat Uw naam geheiligd worden,
laat Uw koninkrijk komen
en Uw wil gedaan worden
op aarde zoals in de hemel.
Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.
Vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.
En breng ons niet in beproeving,
maar red ons uit de greep van het kwaad.



Slotlied: lied 513 God heeft het eerste woord

Zending en Zegen


Het Kind in de kribbe moge Koning zijn in onze harten.
Gods welbehagen in mensen moge ook aan ons zijn af te lezen.
Het licht van Kerst moge ons leven doorstralen.
† Daartoe zegenen ons de Vader, de Zoon en de Heilige Geest!
      Amen.