Voor eerdere diensten klik hier:

Zondag 5 na Trinitatis 12 juli 2020 in de Lutherse kerk te Zeist
Organist: Dirk Andel

Orgelspel

Afkondigingen 

Voorbereiding

Stilte

Klokgelui

Orgelspel: (Dirk Andel) Preludium van Johann Sebastian Bach.

Afkondigingen

Wij zijn hier aanwezig in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen

Onze Hulp is in de Naam van de Heer     
die hemel en aarde gemaakt heeft.  
Die trouw houdt tot in eeuwigheid
en niet loslaat het werk van Zijn handen.

Geb ed van toenadering

Wij belijden voor de Almachtige God
dat wij gezondigd hebben;
gezondigd, in gedachten, woorden en daden.

Het is onze schuld, onze eigen gróte schuld.

Daarom vragen wij God, de Almachtige,
de Barmhartige, Zich over ons te ontfermen,
ons al onze zonden te vergeven
En ons te bevrijden van alles wat verkeerd is. Amen

De almachtige God schenke ons Zijn genade.

Amen

Zo lief had God deze wereld, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft aan het verderf ontkomt, en eeuwig leven hebben mag!

Introïtus:
De Antifoon voor deze zondag:

Gemeente: Psalm + antifoon

De Heer is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen?

Bij de Heer is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?

Wees genadig en antwoord mij.

Mag ik niet verwachten de goedheid van de Heer te zien in het land van de levenden?

Wacht op de Heer, wees dapper en vastberaden, ja, wacht op de Heer! (Psalm 27: 1,7b,13-14)

Nogmaals samen de Antifoon: 


Laten we de Heer aanroepen om ontferming met de nood van deze wereld, - die is zo groot dat we er geen raad mee weten! -
maar laten wij dan ook Zijn Naam prijzen,
omdat er aan Zijn barmhartigheid geen einde komt!

Dienst van het Woord

Zondagsgebed
Heer God, die ons hebt geroepen naar Uw huis, wees bij ons allen, altijd en overal, door Jezus Christus, onze Heer, die met U en Uw Geest leeft en regeert, nu en tot in eeuwigheid.
Amen.
 
Lezing Oude Testament: Jesaja 55: 6 – 13

Jesaja 55 is het laatste hoofdstuk van de openbaringen tijdens de ballingschap, die steeds een hoopvolle boodschap hebben. Het belang daarvan gaat verder dan hoop en troost op dat moment, omdat de geschiedenis ons leert dat God toen trouw is geweest aan Zijn beloften, en dat doet ons vertrouwen dat Hij àl Zijn beloften waar zal maken. Ook nu.
De Heer spreekt over een nieuw verbond, dat de mensen ter harte zal gaan.
We lezen verschillende profetieën:

6. Zoek de HEER nu Hij zich laat vinden,
roep Hem terwijl Hij nabij is.

7. Laat de goddeloze zijn slechte weg verlaten, laat de booswicht zijn snode plannen herzien. Ja, laat hij terugkeren naar de HEER, die Zich over hem (haar) zal ontfermen; laat zij terugkeren naar onze God, die haar (hem) ruimhartig zal vergeven.

8. “Mijn plannen zijn niet jullie plannen, en jullie wegen zijn niet Mijn wegen” – spreekt de HEER.

9. “Want zo hoog als de hemel is boven de aarde, zo ver gaan Mijn wegen jullie wegen te boven, en Mijn plannen jullie plannen.

10. Waarachtig, zoals regen of sneeuw neerdaalt uit de hemel en daarheen niet terugkeert zonder eerst de aarde te doordrenken, haar te bevruchten en te laten gedijen, zodat er zaad is om te zaaien en brood om te eten –

11. zo geldt dit ook voor het woord dat voortkomt uit Mijn mond: het keert niet vruchteloos naar Mij terug, niet zonder eerst te doen wat Ik wil en te volbrengen wat Ik gebied.
…

12. Ja, vol vreugde zullen jullie uittrekken, en in vrede zul je huiswaarts keren. Bergen en heuvels zullen je juichend begroeten, en alle bomen zullen in de handen klappen.

13. Doornstruiken maken plaats voor cipressen,
distels voor mirtenstruiken”.
Zo zal de HEER zich roem verwerven, het is een eeuwig en onvergankelijk teken.

Tot hier toe deze lezing.

Wij weten dat Israël uit de ballingschap is teruggekeerd. Met Israël mogen wij jubelen en juichen. Nu nog een beetje zachtjes, het orgel vult het wel aan, en de Engelen in de Hemel zingen mee!

Gradualepsalm 81: 1 en 9


Epistellezing: Romeinen 7: 21 – 8: 6 BGT

Hiervóór spreekt Paulus over de wet Gods, die te maken heeft met de innerlijke mens, en over de wetten die zijn lichaam hem stellen, zodat hij in de geest Gods wet dient, maar in het lichaam die van de zonde.  Hij heeft het er moeilijk mee. ‘Ik doe niet wat ik wil, maar wat ik juist niet wil’, schrijft hij eerlijk. Net als ons vaak overkomt. Hij gaat dan verder:
7: 21 Ik ontdek in mijzelf de wetmatigheid dat het kwade zich aan mij opdringt, ook al wil ik het goede doen.
22 Innerlijk stem ik vol vreugde in met de wet van God,
23 maar in alles wat ik doe, zie ik die andere wet.
Die voert strijd tegen de wet waarmee ik met mijn verstand instem en maakt van mij een gevangene van de wet van de zonde, die in mij leeft.
24 Wie zal mij, ongelukkig mens, redden uit dit bestaan dat beheerst wordt door de dood?


25 Dat doet God! Dank aan Hem door Jezus Christus, onze Heer. Met mijn verstand onderwerp ik mij aan de wet van God, maar door mijn natuur onderwerp ik mij aan de wet van de zonde.

8: 1 Dus wie in Christus Jezus zijn, worden niet meer veroordeeld.

2 De wet van de Geest die in Christus Jezus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood.

3 Waartoe de wet niet in staat was, machteloos als hij was door de menselijke natuur, dat heeft God tot stand gebracht.     
Vanwege de zonde heeft Hij Zijn eigen Zoon als mens in dit zondige bestaan gestuurd; zo heeft Hij in dit bestaan met de zonde afgerekend,

4 opdat in ons wordt volbracht wat de wet van ons eist.
Ons leven wordt immers niet langer beheerst door onze eigen natuur, maar door de Geest.

5 Wie zich door zijn eigen natuur laat leiden is gericht op wat hij/zij zelf wil, maar wie zich laat leiden door de Geest is gericht op wat de Geest wil.

13: 1 Die dag ging Jezus het huis uit, en Hij zette Zich neer bij het meer…

2. En kwamen zulke mensenmassa’s naar Hem toe, dat Hij aan boord van een schip ging om te zitten, en heel de mensenmassa was op het strand blijven staan.

3. En Hij vertelde hen veel dingen in beeldtaal. (Gelijkenissen). 
Hij zei: “Kijk: de Zaaier was klaar met zaaien.

4. En terwijl Hij aan het zaaien was viel er wat naast de weg, en de vogels kwamen het allemaal opeten.

5. Maar er viel ook wat op een rotsachtig deel, waar niet veel aarde was, en meteen schóót het op, omdat de aarde er niet erg diep was.

6. Maar toen de zon opkwam verschroeide het, ja, omdat het geen wortel had droogde het uit.

7. Maar er viel ook wat tussen de stekels, en de stekels groeiden uit en verstikten het.

8. Maar er viel ook op de goede grond, en dat gaf vrucht, hetzij honderdvoudig, of zestigvoudig, of dertigvoudig.

9. Wie oren heeft moet luisteren!”
                       
Later vertelt Jezus Zijn leerlingen de uitleg van dit beeld. Ze hadden het absoluut niet begrepen. Hij zegt:

18. “Nu moeten jullie luisteren naar de gelijkenis van de Zaaier.

19. De boze komt en rooft het gezaaide uit het hart van ieder die gehoord heeft van het koninkrijk en het niet snapt.
Díe is naast de weg gezaaid.

20. Maar wie er op het rotsachtig deel gezaaid is, dat is degene die het woord aanhoort, en het direct met vreugde aanvaardt;

21. Maar die is niet geworteld in zichzelf, maar is oppervlakkig, als er problemen komen, of vervolging omwille van het Woord, dan zijn ze meteen geschokt.

22. En wie er tussen de stekels gezaaid is, dat is degene die het Woord hoort, maar de zorgen van het aardse leven en de hoop op rijkdom die op niets uitloopt, remmen het Woord af, en het wordt vruchteloos.

Credo
In antwoord op Gods woord belijden wij ons geloof samen met de eerste getuigen van Jezus Christus:
Met Johannes de Doper zeggen wij: Zie hier het lam Gods dat de zonden der wereld wegdraagt...
Met Andreas: We hebben de Messias gevonden...
Met Nathanaël:  Meester, U bent de Zoon van God, de koning van Israël...
Met de Samaritanen: Wij weten dat Hij werkelijk de redder der wereld is...

Met Petrus: U bent de Christus, de Zoon van de levende God....

Met Martha: U bent de Christus, de Zoon van God, die in de wereld komt...

Met Thomas: Mijn Heer en Mijn God.... 
Amen. 
Allen gaan zitten.


Preek
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.

        Lieve vrienden en vriendinnen, zusters en broeders.
Wat heerlijk dat wij hier weer aan  de voet van het kruis samen mogen komen! Het is nog een beetje onwennig, een beetje afstandelijk misschien, maar we zijn weer thuis! God is goed!
Hij houdt Zijn beloften, zoals Hij dat lang geleden al liet zien aan de mensen van Zijn volk, die – als gevolg van hun eigenwijsheid en dwarsheid –in ballingschap weg waren gevoerd naar Babylonië. Ver van huis en haard. (Irak tot de Perzische golf). Terwijl ze daar nog verstrooid waren over heel dat grote keizerrijk (Verdeel en heers!) komen daar boodschappen langs van een profeet die zich noemt naar de grote Profeet van het begin van de ballingschap: Jesaja.
De oorspronkelijke Jesaja was vooral bezig namens God te waarschuwen, en met oproepen om anders te gaan leven.

God-gericht. Het nieuwe normaal! Bekeer je!
Er werd niet geluisterd, met vreselijke gevolgen… De ballingschap.

Maar deze Jesaja durft namens God óók te praten over een heel nieuwe situatie, nl.: dat ze terug zullen gaan naar huis!
Natuurlijk is het belangrijk dat slechte mensen anders gaan denken, want in het nieuwe koninkrijk van God is geen plaats voor hun manier van doen. Maar als ze dat doen, kunnen ze mee.

Wij staan er meestal niet zo bij stil, dat de manier waarop Jesaja zijn nek uitsteekt uiterst riskant is. Je kunt hem best vergelijken met de jongelui die nu in Hongkong protesteren tegen de overheersing door China. Zij riskeren hun leven en hun toekomst…
Wie gepakt wordt, wie gepakt is, loopt kans te verdwijnen in een massagraf, of voor lange jaren in een gevangenis, in een werkkamp. Dat is voor Jesaja níét anders. Misschien dat hij daarom zijn boodschap brengt onder de naam van een Profeet die allang dood en begraven is? Wie weet!

Maar hij loopt zeker grote risico’s door de woorden te spreken en te schrijven die de Aanwezige, de God van Israël, wil zaaien op de akkertjes van hoop tegen de wanhoop in. Want die akkers zijn er.

Nood leert bidden. Mijn moeder vertelde wel hoe vol de kerken in de oorlog zaten. En het valt op hoe vaak nu de internetlinks naar de virtuele kerkdiensten worden aangeklikt, waardoor we op afstand en thuis, tóch deel kunnen nemen, toch bemoedigd kunnen worden. Ook velen van ons hebben dat de laatste maanden graag gedaan, voor zover dat mogelijk was. God vindt altijd wel nieuwe wegen, als oude wegen afgesloten lijken.

Zo mogen wij vandaag ook moed putten uit de oude woorden, die gezaaid zijn in de harten van mensen ver weg, al ruim 2500 jaar geleden. Want we weten dat het goed gekomen is.

Maar ook uit de woorden van onze Heer kunnen we moed putten.  
Jezus spreekt over de Zaaier, die Zijn Woorden vol beloften heeft gezaaid. En dan is het de vraag, wat daar mee gebeurt.

De leerlingen, die toch al heel wat hebben gehoord van Jezus, snappen het echt niet. Ze vragen om uitleg. Het moet hen en ons duidelijk gemaakt worden. Keer op keer. Dat hebben we nodig.

Denk maar aan onze minister president, die als de Jesaja van de coronatijd telkens weer heeft moeten zeggen: 'Handen wassen, afstand houden, dán komen we dit gevaar te boven. En als je toch die afstand niet goed kunt houden, dan maar mondmaskers op. Houd vol!´ En ook de hogepriesters van de medische wereld bleven dat zeggen: ´Houd vol! Houd afstand!!! Zorg voor elkaar!!!´

We hebben kennelijk de beelden nodig uit de IC, verhalen van uitgeputte artsen en medewerkers in de zorg, om dat gevoel dat we van nature hebben: ‘Ons overkomt dat niet’ tegen te gaan.
En als die beelden wegblijven, denkt men al snel: Zie je wel, óns overkomt dat niet. En dan worden we slordig en opstandig.
Kom op zeg, we hebben ook recht op wat plezier! We horen het steeds meer om ons heen. In elk geval van de jeugd…

Awel, zó gaat het ook in het geloof. We beginnen enthousiast, maar we zetten vaak niet door.

Jezus wéét dat. Hij ziet het telkens weer. En Hij legt het Zijn naasten, Zijn leerlingen, en ons, nog maar eens beeldend uit.

Hij begint met de meest ongunstige optie. Die van de leerlingen, die het ook niet begrijpen. Ze hebben het wel gehoord, maar ze kunnen er niets mee. Dovemansoren, zouden wij zeggen.

Het zaad is niet in de grond terecht gekomen, maar op de weg waar de vogels het zomaar kunnen oppikken. Er blijft niets over. Zonde!  En dan het rotsachtige gedeelte. Daar snapte ik als kind niets van. Nu weet ik dat die rotsgrond meestal niet glad is, maar holtes kan hebben, waarin de wind zandkorrels neerlegt. Omdat het ondiep is, wordt zo’n beetje grond snel warm, en dan ontkiemt een zaadje ook snel. Maar een wortel kan daar niet de diepte in op zoek naar water, die sterft snel af, en het plantje gaat dood. Zo hebben sommige gelovigen na hun enthousiaste bekering niet altijd het geduld om dagelijks in de Bijbel te lezen, en het gelezene te overdenken, ze hebben geen diepgang.
Ik heb het niet alleen over ‘Halleluja-Christenen’, maar ook over jongeren die geen catechese krijgen, die niet echt regelmatig naar de kerk gaan. Wat ze gehoord en gelezen hebben, krijgt geen plek in hun dagelijks bestaan. En wijzelf???

Ach, die derde categorie, daar hebben we allemaal wel ervaring mee, denk ik. Geldzorgen en ziekte, onrust en onzekerheid, maar ook verliefdheid of een veeleisende baan, een eigen bedrijf, een jong gezin, dat zijn situaties die zó overheersend kunnen zijn, dat je aan God en geloof (een tijd lang) niet toekomt. Het is niet de bedoeling, het overkomt je. Het gebeurt voordat je het weet. Maar het is niet wat de Heilige van ons wil zien. Het is niet waar Hij zoveel moeite voor doet.

Goede grond is diep en rijk, en goed onderhouden, die wordt ontdaan van onkruid, en stenen. Daar wordt veel aandacht aan besteed. Soms moet die rusten, soms moet er gespit worden, af en toe is er mest nodig, niet te weinig, en zeker niet te veel.
(Vorige week was er in het nieuws te zien en te horen dat de bodemgesteldheid in Nederland miserabel is. Er is jaren lang veel te eenzijdig veel (kunst)mest in gestopt, veel te veel monotoon gezaaid en veel te veel geoogst. De grond is uitgeput.)  

Goede grond levert vaak 30 korrels in een aar, soms het dubbele, een enkele keer zelfs het driedubbele, maar dat natuurlijke proces verstoor je als je er een plan-economie bovenop legt, en altijd maar het maximum wilt.
Wie op de goede grond gezaaid wordt, dat is degene die het Woord aanhoort en het begrijpt, zegt Jezus, die draagt natuurlijk vrucht, en doet dat zoals past: honderdvoudig, of zestigvoudig, of gewoon dertigvoudig. Dat vraagt inzet. Biddend lezen. Samen ‘lernen’, zoals de Joden dat al eeuwen en eeuwen doen. ‘Het Woord fijnkauwen’, plachten onze vrome vaderen te zeggen.

Er over nadenken. Zoals dat hier voor de coronatijd ook gebeurde op de Bijbelochtenden. J Dat verrijkt een mens.

Echt, het zijn dingen die we allemaal ook wel willen doen, maar ja…  

Wat we willen, dat doen we vaak niet. Niet eens omdat ziekte of zorgen ons tegenhouden, of andere dingen die onze energie opslurpen, maar omdat… omdat… Nou ja! U kent dat vast ook wel.

Wij zijn niet de enigen die er moeite mee hebben. Ook Paulus, toch een voorbeeld van geloof, kende dat. Hij leed er aan!

Hij leed er ook onder. Zijn verstand en zijn geloof werden telkens weer onderuit gehaald door de practijk van zijn doen en laten. Zó irritant! Als er iemand had gestudeerd op de Schriften, als er iemand had ‘gelernd’, dan was hij het wel! Uit vurige ijver voor Gods Wet had hij die ketters die Jezus aanhingen vervolgd en had hij geprobeerd ze te vernietigen. Me dunkt!

Maar hij is dezelfde man niet meer. Saulus is Paulus geworden, en in de brief aan de Romeinen komt hij met de geestelijke billen bloot. Gods Wet, die hij als kind al had geleerd, eigen gemaakt, (hij kende vast alle zeshonderdzoveel regeltjes uit zijn hoofd), de Wet, die toch het kostbaarste was wat Joden hebben, zo had hij het geleerd, zo had hij het beleden, die bleek voor hem nu het er op aan kwam een struikelblok te zijn. Het was te ingewikkeld geworden, hij kon er niet aan voldoen, al wilde hij het nog zó graag. Hij nam het zich dagelijks voor. Maar iets in hem verzette zich tegen die wet die hem knechtte, terwijl de Tien Levenswoorden waren gegeven om de mensen op een goede manier met elkaar en met God te  laten samenleven.

Ach weet u, in de loop der eeuwen waren er allerlei regeltjes aan toegevoegd. Om heel zeker te weten dat je niets vergeet, niets mist. Dat je de Heilige niet per ongeluk tekort doet.

Zó werd de Wet die een baken in zee moest zijn, die duidelijkheid en een geoliede samenleving moest brengen, een gevangenis.

Dit is wat Jezus de mensen leerde: het gaat om de oorspronkelijke Wet die God gaf, om de Tien Leefregels, om de inhoud, niet om de letter. Het begint met liefde tot God, en naastenliefde. Niet meer en zeker niet minder. Ze hadden er de Tien Geboden van gemaakt. Aangevuld met nog honderden wetjes. Maar het ging om: houden van God en van mensen.
Omdat God van mensen houdt, van alle mensen, ook van ieder hier, wilde Hij dat met ons delen.

Daarom gaf Hij Zijn Zoon…  
Als je je aan die liefdevolle Wet houdt, die Tien Leefregels, zo goed als je kunt, dan word je niet veroordeeld op punten en komma’s. Dat oordeel heeft Jezus voor ons gedragen op het Kruis.
Want Liefde is altijd het antwoord. Op alles.
Houd vol. Heb lief. In Gods Geest. Amen.

Muziek Wer nun  den lieben Gott lässt walten  v. J.S. Bach

Dienst van gaven en gebeden

Alles wat wij hebben, hebben wij van God gekregen, 
om  door  te geven, om te delen met velen, 
en er zo dubbel van te genieten. 
Nu kunnen we gestalte geven aan dat delen: in de collecte. 
Na het gebed over de gaven zingen wij: lied 218
 
Collecte 1. Voor het werk in de eigen gemeente.
            2. Voor Kerk in Actie, die een tas vol leuke vacantie-dingen maakt voor kinderen in die in armoede opgroeien.

Zeker reden dus om – dankbaar dat we hier weer mogen zijn – nu uw offer klaar te leggen.

Onze organist speelt een Menuet van Georg Philipp Telemann zodat we met een vrolijk gemoed kunnen geven.

Want ja, God heeft plezier in hen die met plezier geven! :-)

Muziek



Gebed over de gaven

Kyrië eleison!
Heer, ontferm U.

Trouwe God, dank U, dat U telkens weer mensen geeft die Uw woorden van protest doorgeven, protest tegen het onrecht dat op aarde gebeurt. Wij bidden U voor rechters in Polen, voor mensen die protesteren in Hongkong en voor allen die proberen duidelijk te maken dat àlle levens er toe doen, ook die van anders gekleurde mensen, van mensen met andere opvattingen, met andere  voorkeuren in het leven… Wij denken aan Srebrenica!!!
Aan de mensen daar, én aan de mensen hier.

Kyrië eleison!
A: Heer, ontferm U.

Liefdevolle God, Dank U voor Uw beloften, voor nu en voor de toekomst.
Wij weten dat we op U kunnen vertrouwen.
Help ons onze plannen en wegen aan te passen aan Uw wegen en plannen.
Leid ons in alles door Uw Heilige Geest en Haar gaven.
U kènt onze zorgen als we niet doen wat we willen en we ons daar schuldig over voelen… Als het niet lukt…
Ook als we weten dat we zijn vrijgesproken, help ons daarnaar te leven. Wijs ons Uw wegen.