Voor eerdere diensten klik hier:

Zondag 1 van de Voorbereiding, 10 november 2024  in de Lutherse kerk  te Utrecht . 

Voorzang: Femke Stock en Martijn Smit
Orgel: Diederik Blankensteijn
Lector en Ambtsdrager Harrie Vos

Voorbereiding

Stilte

Klokgelui

Orgelspel César Franck (1822-1890), Prélude (uit Prélude, Fugue et Variation)

Wij zijn hier aanwezig in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen

Onze Hulp is in de Naam van de Heer
die hemel en aarde gemaakt heeft.
Die trouw houdt tot in eeuwigheid
en niet loslaat het werk van Zijn handen.

Gebed van toenadering
Goede God, wij vertrouwen op Uw Woord,
daarom zijn wij hierheen gekomen.
Wij bidden U voor allen die daar toe niet in staat zijn.

Lieve God, Uw genade is groter dan ons tekortschieten.
Daarop vertrouwen wij, als wij vragen om vergeving,
als wij U vragen om al wat ons aan zorgen en vragen,
aan verdriet en onrust aankleeft, van ons weg te nemen,
opdat wij U in alle vrijheid als Uw kinderen kunnen aanbidden.
Heer, vergeef ons al wat wij misdeden
opdat wij weer in vrede leven.
Amen.

Zo lief had God deze wereld, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft aan het verderf ontkomt, en eeuwig leven hebben mag!

Introïtus 1^e Zondag van de Voleinding.
De introïtus voor deze 1^e Zondag van de Voleinding wordt voor ons gezongen, daarna lezen wij samen delen van psalm 85 hardop, en zingen we samen de introïtus.
Voorzang: antifoon

Gemeente: Psalm + antifoon
2. U bent uw land genadig geweest, Heer,
U keerde het lot van Jakob ten goede,
5. God, onze helper, keer tot ons terug,
onderdruk uw afschuw van ons.
10 Voor wie Hem eren is zijn hulp nabij:
zijn glorie komt wonen in ons land,
13 De Heer geeft al het goede:
ons land zal vruchten geven.


Laten we de Heer aanroepen om ontferming met de nood van deze wereld, - die is groot – onrust en geweld in binnen- en buitenland verontrusten ons, en die leggen we nu in de handen van de Aanwezige, maar laten wij juist dan ook Zijn Naam prijzen, omdat we weten en vertrouwen dat er aan Zijn barmhartigheid geen einde komt!



Zondagsgebed:
Zondagsgebed
Goede God, Aanwezige, Eeuwige, die boven alle machten en krachten verheven bent, die ons een nieuwe hemel en een nieuwe aarde beloofd hebt, waarin gerechtigheid heerst, U bidden wij:
Leid ons in Uw Geest, opdat wij de Toekomst van en met Uw Zoon verwachten, en leven in heiligheid, Hem tegemoet.
Dat vragen wij U door Jezus Christus, onze Heer, die met U en Uw Geest leeft en regeert, nu en tot in eeuwigheid.
Amen.

Lezing uit het Eerste Testament: Leviticus 19: 1 – 2, 9-18.
Uit Leviticus lezen we niet zo vaak. Het boek is voor de geestelijke stand bedoeld, Levieten en priesters. Het tweede deel van het boek Leviticus spreekt over de heiligheid van de Heer zelf, en wel als toonbeeld voor de heiligheid van de mens. De Levitische wetten hebben waarschijnlijk pas na de ballingschap hun definitieve vorm gekregen. Het oudste geschreven gedeelte schijnt de zogenaamde heiligheidswet (17-26) te zijn, waarvan een van de belangrijkste sleutelzinnen is: `Wees heilig, want Ik, de Heer, ben heilig.'
En daarmee begint onze lezing dan ook.
1 De Aanwezige zei tegen Mozes:
2 "Spreek tegen héél de gemeenschap van Israël: en zeg: "Wees heilig, want Ik, de Aanwezige, jullie God, ben Heilig."
…
9. Wanneer je de (graan)oogst van jullie land binnenhaalt, oogst dan niet helemaal tot aan de rand van de akker, en raap wat er van je oogst blijft liggen niet bijeen.
10 En wat betreft je wijngaard, pak niet en raap niet op wat van je oogst (op de grond van) je wijngaard is gevallen, maar laat het liggen voor de armen en de vreemdelingen.
Ik ben de Aanwezige, jullie God.
11 Jullie zullen niet stelen, niet liegen en je volksgenoot niet bedriegen.
12 Jullie zullen geen valse eed afleggen op Mijn Naam, want daarmee ontwijd je de Naam van je God. Ik ben de Aanwezige.
13 Jullie zullen je naaste niet tekort doen, of beroven.
Je zult het loon van een dagloner niet tot de (volgende) morgen vasthouden.
14 Je zult een dove niet uitvloeken, en geen obstakel plaatsen (voor de voeten) van een blinde. Maar je zult respect hebben voor je God.
Ik ben de Aanwezige.
15 Jullie zullen geen onrecht doen wanneer je rechtspreekt. Trek kwetsbare (mensen) niet voor en zet machthebbers niet op een voetstuk. Spreek rechtvaardig recht over je volksgenoten.
16 Je zult geen lasterpraat over mensen van je volk rond strooien en je zult het leven van je naaste niet in gevaar brengen. Ik ben de Aanwezige.
17 Wees niet haatdragend tegen je broeder in je hart. Maak geen ruzie met een volksgenoot en laad niet een schuld op je om zijnentwille.
18 Je zult geen wraakzucht of wrok koesteren tegen mensen van je volk, maar je zult je naaste liefhebben als jezelf.
Ik ben de Aanwezige.

Woord van de Heer.
Wij danken God.

Graduale lied: 281:2,3,7,8,10. 1 (allen), 2 (voorzang), 3 en 7 (allen), 8 (voorzang), 10 (allen)

Epistellezing: Hebreeën 9:11 – 14
Voorafgaand: de beschrijving van de Tabernakel in de woestijn, (Voorhof, het Heilige (het eerste deel van de tent) en het Allerheiligste, waar alleen de Hogepriester eens per jaar binnen mag komen om te offeren voor de zonden van het volk en ze zo af te kopen voor dat jaar, nadat hij eerst voor zijn eigen zonden geofferd heeft) en er was een beschrijving van het eerdere Verbond dat, door de belofte en later de komst van het nieuwe Verbond in Christus, verouderd is geraakt.
Nu is er een nieuwe situatie, met een nieuwe Hogepriester, die Zelf perfect is… En dat is:
11 Christus, die is aangetreden als Hogepriester van al het goede dat gebeurd is: Hij die (heenging) door een indrukwekkender en volmaakter Tabernakel – niet door mensenhanden gemaakt en niet behorend tot onze schepping – (Hij) die
12 niet door het bloed van bokken en jonge stieren, maar door Zijn eigen bloed, voor eens en altijd het Heiligdom (het Allerheiligste)(de Hemel) is binnen gegaan, (en Zich daar) een eeuwige afkoopsom verwierf.
13 Want als zij, die onrein zijn, al worden gereinigd en geheiligd, wanneer ze besprenkeld worden met het bloed van bokken en stieren of bestrooid met de as van een vaars (jonge koe),
14 hoeveel effectiever zal dan het bloed van Christus, die zichzelf dankzij de eeuwige Geest aan God heeft kunnen opdragen als offer zonder smet, ons geweten dan wel niet reinigen van dodelijke daden, (en het heiligen) voor de dienst aan de levende God?
Woord van de Heer.
Wij danken God.

Zondagslied Lied: 641

Halleluja.
Het Evangelie wordt gelezen uit Marcus 12.
Allen gaan staan


Het Heilig Evangelie vinden we bij: Marcus 12: 28 – 34

Het loopt tegen het eind van Jezus’ optreden in Jeruzalem. De geestelijke overheid probeert Hem via allerlei trucjes onderuit te halen, en Hem dingen te laten doen en zeggen, waardoor ze Hem gevangen kunnen laten nemen door de Romeinen, of door hun eigen garde. Het lukt hen niet. De Heer is ze te slim af.

28 Een van de Schriftgeleerden die naar hen geluisterd had terwijl ze discussieerden, en gemerkt had dat Hij hun correct had geantwoord, kwam dichterbij en vroeg: ‘Wat is van alle geboden het belangrijkste gebod?’
29 Jezus antwoordde: "Het voornaamste is: ‘Luister, Israël! De Heer, onze God, is de enige Heer;
30 heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.’
31 En daarna komt dit: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’
Er zijn geen geboden belangrijker dan deze."

32 De Schriftgeleerde zei tegen Hem: ‘Inderdaad, Meester, wat U zegt is waar: Hij alleen is God en er is geen andere god dan Hij,
33 en Hem liefhebben met heel ons hart en met heel ons inzicht en met heel onze kracht, en onze naaste liefhebben als onszelf, betekent veel meer dan alle brandoffers en andere offers.’

34 Jezus vond dat hij verstandig had geantwoord en zei tegen hem: "U bent niet ver van het koninkrijk van God."

En niemand durfde Hem nog een vraag te stellen.
Tot hier toe de lezing.
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!


Credo:  In antwoord op Gods Woord willen wij samen ons geloof  uitzingen met de klassieke woorden in uw boekje.

(Gezongen apostolische geloofsbelijdenis.)

Preek
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.

"Wees heilig, want Ik ben Heilig!"

Dat laat de Aanwezige, die ook hier Aanwezig is, door Mozes aan héél het volk zeggen.
En ook hier en nu, aan ons allemaal.
(En aan u die via de lifestream meekijkt, u hoort er ook helemaal bij!)
Wees heilig. Dat is me nogal wat! Er wordt veel van ons gevraagd, geëist, verwacht…

Maar er is een reden voor, en die wordt gegeven:
"Want Ik ben Heilig!"

De Heilige God hééft iets met Zijn volk, en via Jezus ook met ons…
Er is ooit een verbond gesloten, en dat betekent dat je over en weer iets van elkaar mag verwachten.
Iets zeg ik? Heel veel zelfs! Veiligheid.
Er is een plek beloofd, een eigen plek. Op aarde.
Voor het Volk dat afstamde van Abraham, Izaäk en Jacob, voor de Israëlieten, was dat het Beloofde land. Voor ons is dat heel de aarde, want wáár we ook zijn, daar is de Aanwezige Zelf, en ons is ook een plek hierna beloofd, daar waar het licht helderder is, de kleuren mooier, en waar de Liefde met een hoofdletter wordt geschreven.
Een plek, een situatie, waar alle tranen al zijn afgedroogd, en waar pijn en eenzaamheid woorden zonder waarde zijn, omdat pijn en eenzaamheid er niet meer gevonden worden.
Bij dat eeuwige feest wordt de Heer door de engelenkoren toegezongen met ‘Heilig, heilig, heilig, hemel en aarde zijn vol van Uw Heerlijkheid!’
En díe hoogheerlijke Heiligheid wilde een Verbond met ons mensen aangaan. Dat ís nogal wat!!!

In de oeroude tijden werd zo’n verbond heel plechtig gesloten. Beide partijen stonden tegenover elkaar, tussen hen in werden er offers gebracht.
Dieren werden geslacht, en beide partijen zeiden: ‘Zo mag het mij ook vergaan, als ik me niet houd aan de regels van dit verbond. Als ik me niet houd aan deze afspraken ben ik dit leven niet waard!’

U begrijpt dat het een heel belangrijk moment was! Daar kunnen we niet te licht over denken!

Leviticus staat vol met regels waar de priesters, de levieten, en daarmee het volk, zich aan te houden hadden.
Het waren heldere regels.
De Tien Leefregels, de basisregels, die Jezus ook aanhaalt, beginnen met: "Luister, Israël. De Heer onze God is één. Hij is een unieke God."
En daar heeft dat heilig ook mee te maken.
Heilig is anders, beter, apart, uniek!

Niemand, geen krachten en machten, niets is als onze God. Hij steekt met hoofd en schouders boven alles en allen uit.
Hij is apart. Hij is anders, beter en oneindig veel meer dan andere ‘goden’, machten en krachten…
Dát betekent Zijn ‘Heilig’!
En Hij geeft Zich niet af met personen en volkeren die daar niet bij willen passen.
Van Zijn volk mag Hij dus verwachten, dat ze ook heilig zijn. Hij hoeft het niet te eisen: het spreekt vanzelf. Niet: jullie moeten dit doen en dat laten, maar: jullie zullen (natuurlijk) dit doen en dat laten.

Wat betekent dat dan in ons geval?
Dat betekent dat we bewust kiezen voor Hem.
En dan niet in een relatie van angstige gehoorzaamheid, want het gaat wél om een relatie!!!
Dat allereerst!
Het gaat om een relatie in liefde.
Van twee kanten.

Als je om iemand geeft, als je van iemand houdt, dan doe je en dan laat je dingen om die ander, en dat doe je en laat je dan met liefde.
Niet omdat het moet, maar omdat je het wilt, omdat je daarvoor kiest. Het komt van binnen uit!

In díé zin mag de Aanwezige verwachten en hopen dat wij anders zijn dan Jan-met-de-pet, en Truus en Anja van de overkant. Mensen in de wereld…
Geen heilige boontjes, maar mensen die anders tegen het leven en de mensen aankijken!
Heilig betekent van mensen: ‘anders’ en apart gezet, en vooral: toegewijd aan God.
En als je zo leeft, dan spreken die regels eigenlijk vanzelf.
De regels in Leviticus, en in andere stukken van de Bijbel, zijn vooral geheugensteuntjes, het zijn hulpjes, voor speciale situaties…
Je zou het zelf kunnen bedenken, maar voor het gemak, en voor onze gemoedsrust, zijn ze voor-geschreven en opgeschreven. Makkelijk dus!
Wij gaan God ter harte, en Hij wil het ons makkelijk en mogelijk maken om goed te leven.
Dat wij er soms een potje van maken is onze eigen schuld. Van hoog tot laag!
Jezus verwijt het de kerkelijke leiders van Zijn tijd ook vaak dat ze in hun eigen striktheid verstrikt zijn, en dat ze het Gods volk moeilijker maken dan Gods bedoeling was, en dat ze de mensen lasten opleggen, die ze zelf niet willen dragen.

Het gaat er Jezus om dat we met heel ons hart en heel ons wezen gericht zijn op die Ander, die Geliefde, de Heilige God. De Aanwezige.
En dat die liefde voor God gestalte krijgt in onze liefde voor de ander-naast-ons.
Die net zo geliefd is door de Schepper als wij zelf.
Vandaar dat Jezus zegt: "Het voornaamste is: ‘Luister, Israël! Luister, Utrecht! De Heer, onze God, is de enige Heer; heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.’
En daarna komt dit: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’
Er zijn geen geboden belangrijker dan deze."

Jammer genoeg kwam er de klad in de relatie, wij mensen hebben daar een handje van.
Andere dingen, andere culturen, andere goden, drongen en dringen zich óp om onze aandacht.
Wij zijn daar níet anders en beter in dan de Israëlieten van lang geleden. (En van nu?)
Het land bleef, maar zij werden toen weggevoerd in Ballingschap. Toen ze terug mochten ging het een tijdje goed, maar… helaas.

En tóch heeft de Heilige de handen niet voorgoed van hen afgetrokken. Er was altijd de belofte van herstel. Van verlossing. Er zou ooit een bijzondere persoon komen, een gezalfde, een Messias.
Hij zou de relatie herstellen, ook al had het volk zich niet aan de afspraken gehouden.
God liet ze niet vallen. Hij laat ons ook niet vallen!

Ruim 2000 jaar geleden heeft de Heilige die belofte vervuld. Velen hebben die Verlosser herkend in Jezus; vaak niet meteen, de Heilige Geest heeft daar een woordje in mee moeten spreken, en anderen wachten nog steeds op die Messias. Helaas.

Wij staan, God zij gedankt, in de traditie van hen die in Jezus de vervulling van Gods beloften hebben gezien. De apostelen, de vroege kerk, broeder Maarten, onze ouders en voorgang(st)ers…
Zij hebben het ons geleerd…
Wat zijn we bevoorrecht!
Het zijn Kruis en graf en opstanding en Hemelvaart die ons vertellen en laten zien hoe Jezus de tocht door de stad en de voorhof aflegde om in het Hemelse Heilige der Heilige Zijn leven voor ons allen aan Gods voeten te leggen. Een geheim van Liefde dat groter is dan wij kunnen begrijpen.
Wij hoeven het ook niet te begrijpen. Maar wij mogen wél in Zijn voetstappen leven in zorg voor de naaste, de zuster, de broeder die ons in elkaar geschonken zijn.
"Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.’
En daarna komt dit: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’
Er zijn geen geboden belangrijker dan deze."
Heb jezelf lief als een bemind schepsel van God, en leef daar naar.
Dan kun je van je naaste houden als van jezelf.

Wij hoeven het niet alleen te doen.
Gods Woord mogen we openslaan, en naar Gods Geest mogen we luisteren. Zij is er altijd voor ons, als we Haar dat maar vragen.
Amen, ja, amen!


Muziek César Franck (1822-1890), Fugue (uit Prélude, Fugue et Variation)
Dienst van gaven en gebeden

Afkondigingen

De wereld is wijd en Gods goedheid is groot;
vanuit ons aandeel mogen wij helpen en delen,

nu in de collecte, straks in ons leven van alledag weer op allerlei andere manieren.

Na het gebed over de gaven zingen wij: lied 818

Collecte
1. Voor het werk in de eigen gemeente
2. Voor Sint Maarten
Bij Geef om je stad geloven we dat iedereen moet kunnen deelnemen aan onze samenleving. Bij ons draait het allemaal om het versterken van de gemeenschap en het bieden van een helpende hand aan hen die het nodig hebben. Geef om je stad doneert 100% van alle donaties naar het door jou gekozen doel. Samen kunnen we Utrecht nog mooier maken.  Doe vandaag nog mee en draag bij aan een stad waar iedereen kan schitteren. We hebben twee vaste doelen: Stichting Noodhulp Utrecht en de Sint Maarten Parade. Daarnaast kiezen we jaarlijks een nieuw doel om in dat jaar geld voor in te zamelen. Dit jaar is dat Het Grote Utrecht Stadsdiner.

Muziek intussen: J.S. Bach, duet uit de cantate BWV 192

Der ewig reiche Gott woll uns bei unserm Leben
ein immer fröhlich Herz und edlen Frieden geben
und uns in seiner Gnad erhalten fort und fort
und uns aus aller Not erlösen hier und dort.

De eeuwig rijke God moge ons reeds in dit leven
een vrij en vrolijk hart en milde vrede geven.
Die uit genade ons behoudt te allen tijd,
is hier en overal een helper die bevrijdt.

Gebed over de gaven
Lieve God, U gaf Uzelf aan ons.
wij bieden U ons eigen leven aan.
neem het, zoals U ons geld aanneemt.
dat het dienstig mag zijn voor U.
In de geest van Jezus - die ons voorging.
Amen.

Lied 818 (1 voorzang; 2 allen)


Voorbeden:
Laten we danken en bidden:

Grote God, Heilige Heer van tijd en eeuwigheid,
Met grote eerbied komen we bij U, om U te danken dat U ons, mensen, niet los hebt willen laten.
Wij danken U, dat Uw Liefde en genade altijd groter zullen zijn en blijven dan onze eigengereidheid, onze kleingeestigheid en onze angsten.
Wij danken U voor Jezus, onze Hogepriester in eeuwigheid, en voor Uw beloften, waarop we mogen bouwen.
In dat vertrouwen vragen we om vergeving voor alles waarin wij als gemeente, en als mensen daarin, tekort geschoten zijn in liefde en verbondenheid, in respect en in heiligheid.
En wij smeken om de hulp van de Heilige Geest, om ons de weg te wijzen, de woorden te geven, en het geloof dat ook wij kunnen liefhebben, zoals U het van ons verwacht.
Wij bidden U:

Trouwe God, die ons generaties lang hebt verdragen en gedragen, wij danken U voor Uw Woord, voor Jezus, voor de apostelen en de mensen die ons zijn voorgegaan.
Help ons dan als wij proberen Uw woorden, Uw liefde en trouw, door te geven van generatie op generatie. Gisteravond gaven we zo in Utrecht het licht door. Biru herinnert ons er vandaag aan.
Moge dit beeld ons moed geven om net zo trouw te zijn als de hond destijds was, in weer en wind.
Wij bidden U:

Barmhartige God, Leeuw van Juda, Heilige en Liefdevolle, we komen bij U met lege handen als wij denken aan Uw volk. Gisteren herdachten we de Kristallnacht… maar gisteren zagen we ook de beelden van het geweld in Amsterdam… Vergeef ons.
Velen schamen zich, als we beelden zien van verwoeste huizen en verwoeste levens, in Uw Heilig land ooit, maar dat zien we ook in Afrika en Oekraïne, en ons eigen land is ook niet vrij van geweld. We weten niet hoe wij er om moeten gaan, we weten niet wat we nog mogen vragen en bidden. Help ons om zelf mensen van vrede te zijn, daar naar te streven. In ons eigen leven, maar ook binnen de gemeente, en als gemeente. Leid ons in dit alles door Uw Geest van Liefde, en wees ons allen genadig. Wees in Uw genade ook bij de slachtoffers van oorlog en (natuur)geweld, bij de vele vluchtelingen, en bij hen die snakken naar eten en drinken en onderdak.
Wij bidden U:

Goede God, wij danken U voor dit Godshuis, voor deze gemeente, Uw volk, onze broeders en zusters, want zo hebt U ons aan elkaar geschonken.
Help ons met liefde en verstand met hen en met deze wereld om te gaan.
Wij bidden U voor de zieken in ons midden, wij denken speciaal aan hen die voor belangrijke medische onderzoeken en keuzes staan... We zijn dankbaar dat Gerrit vandaag in ons midden is, en we bidden voor hem en Cees voor doorgaande heling en genezing, als het mogelijk is.
En daarmee bidden we U ook voor alle mensen in de zorg, op welke plek zij dan ook U en de naaste mogen dienen. Sterk hen, stuur hen, zegen hen.
Wij bidden voor de Joodse gemeenschap in Nederland, voor de kinderen in Gaza, en we danken U voor Erris en Heleen die gisteren hun 60 jarig huwelijk mochten vieren

In de stilte van dit moment bidden we voor al die mensen die op ons hart liggen, die ons dierbaar zijn, wees hen allen zeer nabij

Wij bidden U:

Met Jezus, die het ons leerde, zeggen wij:
Onze Vader, die in de hemelen zijt,
Uw Naam worde geheiligd, Uw Rijk kome.
Uw Wil geschiede, gelijk in de hemel, alzo ook op aarde;
geef ons heden ons dagelijks brood;
en vergeef ons onze schulden,
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren;
en leid ons niet in verzoeking.
maar verlos ons van het kwade.

Allen gaan staan

Slotlied : 416: 1-4

Heenzending


Zegen:
De Aanwezige zegent ons,
Hij houdt ons in Zijn hoede,
genadig is Hij het licht van ons leven,
zo maar, voor niets....
Hij ziet ons voor onschuldig aan,
schenkt ons leven en welzijn.
Omdat Hij van ons houdt.
† Zo zijn we dan gezegende mensen,
in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen

Hierna dronken we feestelijk koffie en thee, onder het genot van appeltaart en koekjes.