Kyrië en Gloria
Laten we de Heer aanroepen om ontferming met de grote nood van deze wereld, - die is overal – Gaza, Israël, Libanon, Yemen, Oekraïne, Myanmar, Soedan, Mogadishu, er is hongersnood en en er zijn dakloze zwervers, vluchtelingen, vreemdelingen in alle werelddelen –    
maar laten wij juist dan ook Zijn Naam prijzen,
omdat er aan Zijn barmhartigheid geen einde komt!
  

Dienst van het Woord

Zondagsgebed
Heer, onze God, Koning in eeuwigheid, U, die ons door het Evangelie geroepen hebt om Uw gemeente te zijn, en erfgenamen van Uw beloften, wij bidden U:
geef dat wij Uw wil leren kennen,
opdat wij leren begrijpen wat tot onze vrede dient, door Jezus Christus, onze Heer, die met U en Uw Geest leeft en regeert, nu en tot in eeuwigheid. 
Amen.

Lezing uit het Eerdere Testament: Deuteronomium 10: 12 - 21

Na veertig jaar in de woestijn staat Mozes met het volk aan de andere kant van de Jordaan. Mozes mag het beloofde land niet in, omdat hij ongehoorzaam is geweest, maar nu herinnert hij het volk aan alles wat er is gebeurd en gezegd, als een laatste catechisatie, zodat ze goed voorbereid ter plekke komen. Hij zegt:

12    Welnu, Israël, wat heeft de Aanwezige, je God, anders van je gevraagd dan: de Aanwezige, je God, te respecteren door te wandelen in al Zijn wegen en Hem lief te hebben, door de Aanwezige, je God, te dienen met heel je hart en met heel je ziel;     
13    door je te houden aan de geboden van de Aanwezige en aan Zijn inzettingen die ik je heden gebied, voor je bestwil.   
14    Zie, van de Aanwezige, je God, zijn de hemelen en de hemelen der hemelen ,- de aarde en alles daarop,
15    maar alleen aan jouw voorvaderen heeft de Aanwezige zich gehecht en hen heeft Hij liefgehad; en Hij koos hún zaad na hen uit, jullie allen, bóven alle andere gemeenschappen, -  zoals (je ziet) op deze dag.  
16    Besnijd dan de voorhuid van jullie hart,- en wees niet meer zo hardnekkig!      
      
17    Want de Aanwezige, jullie God, Hij is de God der goden en de Heer der heren; de godheid die groot, heldhaftig en ontzagwekkend is, die niet afgaat op schone schijn, en Zich niet laat omkopen.
18 Hij doet recht aan wees en weduwe; Hij heeft een zwerver uit den vreemde lief en geeft die brood en kleding;
19    heb dan ook (zelf) de zwerver uit den vreemde lief,- want zwervers uit den vreemde zijn jullie geweest in het land van Egypte;    
20    de Aanwezige, je God, zul je respecteren,
Hém zul je dienen; aan Hém zul je je hechten
en bij Zijn Naam zul je zweren.     
21    Hij is je psalm en Hij is je God,- die deze grote en ontzagwekkende dingen voor jou heeft gedaan, (dingen) die jouw ogen hebben gezien.       
      
       Mozes eindigt dit stuk zó:
      
22    Met zijn zeventigen daalden je vaderen af naar Egypte,- en nú? - de Aanwezige, je God, heeft je zo talrijk gemaakt als de sterren van de hemel!  
      
Woord van de Heer.
Wij danken God.

Ons Gradualelied is psalm 33: 1, 2, 6 nieuwe versie: Juich voor de Heer om Hem te loven...

Epistel: Efese 4: 17 – 25 ook een catechismus
Paulus schrijft over de grote liefde van Christus,
die het Hoofd van de gemeente is, waarvan wij samen het lichaam vormen. Daarbij pást ook een steeds weer nieuwe, bewuste manier van leven.
Want, schrijft hij, jullie hebben Christus leren kennen, en jullie wéten dat dit in Christus de waarheid is.

17. Dít zeg ik nú, en ik spreek mijn getuigenis uit in de Heer, dat jullie niet meer zullen leven zoals de andere volkeren leven, in hun verdwaasde geest.
18. Hun inzicht is verduisterd, en ze zijn vervreemd van het het feit dat God leeft, door hun wezenlijke onkunde en door hun harde harten.
19. Ongevoelig als ze zijn, hebben ze zich ongeremd en begerig overgegeven aan het praktiseren van allerlei pikant onfatsoen.

20. Maar zo hebben jullie de Christus niet leren kennen!

21. Dus als jullie naar Hem geluisterd hebben, en van Hem hebt willen leren, (weten jullie)
22. dat jullie met je vroegere manier van leven ook de oude mens van je afgezet hebben, (uitgetrokken hebben), die helemaal bedorven was in z’n contact met verlangens die op bedrog berusten...
23. en dat jullie denkwereld is vernieuwd door de Geest...
24. ja, dat jullie de nieuwe mens hebben aangetrokken, die op grond van Gods aanwezigheid geschapen werd... in gerechtigheid en heilige eerbied voor de waarheid.
25. Daarom, mensen die afstand namen van de leugen, ‘laat ieder waarheid spreken tot zijn naaste’ (zoals God zegt door de profeet Zacharia), want wij zijn elkaars ledematen.

Woord van de Heer.
Wij danken God.

Ons Zondagslied is 538:1,3,4 


Psalmwoord: Halleluja. Heel de aarde, juich voor God, bezing de eer van Zijn Naam, breng Hem eer en lof. Halleluja! ps 66:1-2


Het Heilig Evangelie vinden we bij: Marcus 7: 1-16
 
Na het wonder, waarbij Jezus 5 broden en 2 visjes genoeg maakte voor duizenden mensen, en nadat Hij in de storm over het water liep, naar het schip met de leerlingen, komen ze weer in Genesareth aan wal, en waar de Heer ook maar is, daar brengen mensen de zieken naar Hem toe, opdat Hij ze geneest.
Zelfs als ze de kans krijgen maar een kwastje van Zijn kleren aan te raken worden ze al beter…
We lezen verder:

7:1 Ook de Farizeeën en enkele van de Schriftgeleerden die uit Jeruzalem waren gekomen, hielden zich in Zijn nabijheid op.

2 En toen ze zagen dat sommige leerlingen brood aten met onreine handen, dat wil zeggen, met ongewassen handen,

3 (de Farizeeën en alle andere Joden eten namelijk pas als ze hun handen gewassen hebben, omdat ze zich aan de traditie van hun voorouders houden,
4 en als ze van de markt komen, eten ze pas als ze zich helemaal ondergedompeld hebben, en er zijn nog allerlei andere tradities waaraan ze zich houden, zoals het schoonspoelen van bekers en kruiken en ketels),
5 toen vroegen de Farizeeën en de Schriftgeleerden Hem: ‘Waarom houden uw leerlingen zich niet aan de tradities van onze voorouders en eten ze hun brood met onreine handen?’
6 Maar Hij antwoordde: “Wat is de profetie van Jesaja toch toepasselijk op huichelaars als u!  
Er staat immers geschreven: ‘Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is ver van Mij;    
7 tevergeefs vereren ze Mij, want ze onderwijzen hun eigen leer, voorschriften van mensen.’

8 De geboden van God geeft u op, maar aan tradities van mensen houdt u vast.”

9 En Hij vervolgde: “Mooi is dat, hoe u Gods geboden ongeldig maakt om uw eigen tradities overeind te houden!

10 Heeft Mozes niet gezegd: ‘Toon eerbied voor uw vader en uw moeder, en ook: Wie zijn vader of moeder vervloekt, moet ter dood gebracht worden?
11 Maar u leert dat iemand tegen zijn vader of moeder mag zeggen: ‘Alles wat van mij is en voor u van nut had kunnen zijn is korban’ (wat ‘offergave’ betekent),
 12 waarmee u hem niet toestaat nog iets voor zijn vader of moeder te doen,
13 en zo ontkracht u het woord van God door de tradities die u doorgeeft; en u doet nog veel meer van dit soort dingen.”

14 Nadat Hij de menigte weer bij Zich had geroepen, zei Hij: ‘Luister allemaal naar Mij en kom tot inzicht.

15 Niets dat van buitenaf in de mens komt, kan hem onrein maken, het zijn de dingen die uit de mens naar buiten komen die hem onrein maken.’

16 Een mens wordt niet onrein van de dingen die bij hem naar binnen gaan. Nee, een mens wordt juist onrein van de dingen die uit hem naar buiten komen.”

Tot hiertoe de lezing van het Heilig Evangelie, waarin het niet ging om uiterlijke maar om innerlijke hygiëne!
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor aan geven!


Credo
In antwoord op Gods woord willen wij ons geloof belijden als wij samen zeggen:
Wij geloven met hart en ziel
dat de Heer onze God is, de enige,
Hij heeft ons bevrijd...
geen andere goden zullen wij dienen,
geen enkel beeld van de Levende zullen wij maken.

Wij geloven
dat wij naar Zijn beeld en gelijkenis geschapen zijn,
dat wij in Gods naam zullen leven.

Wij geloven
dat de dag van de Heer heilig is..
dat allen eerbied waardig zijn
die ons voorgaan naar het land van Gods belofte.

Wij geloven
dat enkel liefde de dood overwint -
dat wij elkaar trouw mogen zijn
zoals God zich met ons verbonden heeft.

Wij geloven
dat een waarachtig getuigenis jegens onze naaste
en de eerbiediging van diens bezit
God welgevallig is.
Dat geloven en belijden wij,
voor God en elkaar.
Amen.

Allen gaan zitten.


Preek
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.
Lieve gemeente,

We verkijken ons vaak op kleine, onbelangrijke, dingen, en maken ze groter dan ze zijn…
De leerlingen die gretig in hun brood hapten, zullen vast geen modder aan hun handen hebben gehad, of echt iets smerigs, want ze hebben hun handen vast wel even schoon geveegd aan een bosje gras, en dan aan hun kleren, voordat ze een hap namen.
Wie wel eens brood met zand heeft gegeten, weet dat dat niet lekker is, dus die kijkt wel uit. En anders waarschuwt je neus je zeker.
Veertien dagen geleden hadden we het hier over een wonderbare vermenigvuldiging van brood en vis, en we lezen nergens dat Jezus de mensen naar het water stuurde om de handen te wassen, voor zover dat er al was. Dus já!
Nu zijn die voorschriften van handen wassen en borden, bekers, bestek en zo, best nuttig, in de Corona-tijd werden we er ook weer nadrukkelijk op gewezen, en terecht, maar Jezus heeft het over andere dingen. Hij zegt tegen die kerkelijke mensen uit Jeruzalem, die toch al kritisch kwamen kijken wat Hij allemaal te zeggen had, dat ze door de bomen het Bos niet zien, en dat ze soms regels hanteren, die dwars staan op Gods geboden.
Die regel bijvoorbeeld, dat je een bedrag aan de schatkist van de tempel, een gift aan God dus, moet laten voorgaan boven een gift aan je behoeftige ouders, die staat echt loodrecht op wat God van ons hoopt en wil.
Dat hoorden we toch ook in de rede van Mozes, de afscheidswoorden, waarmee hij het volk nog eens op het hart bindt waar het om gaat!
Het is niet te véél, niet te moeilijk, zegt hij.
‘Wat heeft de Aanwezige, je God, anders van je gevraagd dan dat je Hem zou respecteren door te wandelen in al Zijn wegen en Hem lief te hebben, door Hem te dienen met heel je hart en met heel je ziel; door je te houden aan de geboden en aan de inzettingen van de Aanwezige die ik je vandaag, voor je bestwil, opleg?
De geboden, dat zijn de Tien Leefregels.
‘Eer je vader en je moeder’, dat is geen leefregel, maar echt een gebod, en daar staat wel direct achter: ‘opdat het je in het Beloofde Land goed mag gaan’.
En daar gaat het de Heilige om.
Die leefregels en de inzettingen van Godswege zijn er, om te maken dat mensen goed samen kunnen leven, en daardoor ook: goed kunnen leven.
Het gaat hier niet om God, niet om de eer van God, maar om de mensen!
Hij zit niet te wachten op prestaties van onze kant, want die heeft de Aanwezige, de God der Goden, de Heer der heren, echt niet nodig.
Hij geeft die regels als een geschenk aan ons.
Niet als iets dat we moeten doen voor Hem, maar als iets dat we mogen doen voor Hem.
Want daar hebben we behoefte aan.
In alle culturen en religies zien we dat: de diepe behoefte om (een) God, op de een of andere manier, te behagen.
Niet uit angst, maar om een relatie te hebben…
God geeft die regels als een geschenk aan ons, om ons daarmee te helpen. Om ons van dienst te zijn.

Als we dan leven met God als het middelpunt van onze gedachten, moet dat wel zijn met God als middelpunt van ons hart. Het gaat om Liefde.
En als dat hart op God gericht is, in liefde, dan komen er uit dat hart ook goede dingen, vriendelijkheid, prettige woorden, aandacht voor de vreemdeling die in je midden woont. Dat zijn dingen van God.
Aan Hem mogen we een voorbeeld nemen!
We collecteren niet voor niets aanstonds voor de Tussenvoorziening! ‘De Heer had er in voorzien’, zouden mijn ouders zeggen. ;-)

Als we écht iets hebben geleerd van Mozes en Paulus, en vooral van Jezus natuurlijk, dan proberen we ook zó te leven. Als nieuwe mensen. Met een open blik.

En ja, we vallen wel eens terug op oude patronen, als we moe zijn, en niet nadenken, maar daar moeten we ons overheen zetten.
Mozes zegt: Besnijd dan de voorhuid van jullie hart, d.w.z. ga anders leven, anders, dan de andere volkeren, en wees niet meer zo hardnekkig!
Daar zijn we dus zelf bij.

We zijn geroepen om bewuste keuzes te maken in ons leven. Want wij zijn elkaars ledematen. We horen bij elkaar, en we zijn verantwoordelijk voor elkaar als gemeente, als mensen. We moeten samenwerken.
Het gaat om wat we doen voor elkaar, en om wat we zeggen tegen elkaar en tegen anderen.
We zijn geroepen om bewuste keuzes te maken.
Met Gods hulp.
Onze Hulp is in de Naam van de Heer die Hemel en aarde gemaakt heeft, en die het werk van Zijn handen, ons dus, niet los laat.
Elke dienst beginnen we daarmee, om ons er aan te herinneren. Om elkaar te bemoedigen.
Onze Hulp. Het is de Godzelf die helpt.
Het is Gods Geest die ín ons zingt en bidt en tot ons spreekt en soms fluistert.
Luister goed, luister heel nauwkeurig.
Dan hoor je het: Je mag er zijn.
God houdt van je.
Het komt goed.
Amen.

Muziek: "Allein Gott in de Höh' sei Ehr" - Johann Gottfried Walther    

Dienst van gaven en gebeden

God heeft ons vele gaven geschonken,
om ons blij te maken,
maar ook om ons de gelegenheid te geven anderen blij te maken, door er van te delen.
Nu kunnen we dat doen in de collecte.

Na het gebed over de gaven zingen wij:
De Geest des Heren die leven is en vrijheid…
Maar eerst de  Collecte
       1. Voor het werk in de eigen gemeente
       2. Voor de stichting Tussenvoorziening
Orgelspel tijdens de collecte: Trumpet Voluntary - Henry Heron

www.tussenvoorziening.nl
De stichting Tussenvoorziening Utrecht komt in actie voor mensen in Utrecht en omgeving die het in hun eentje niet redden. Doordat ze geen dak boven hun hoofd hebben, en een steuntje in de rug nodig hebben, of hun schulden zich blijven opstapelen, waardoor een voor hen uitzichtloze situatie ontstaat. Doen wat nodig is om hen te helpen verder sterker te worden, dat is de kracht van de Tussenvoorziening.

Gebed over de gaven

Dank Heer, voor alles wat U ons gegeven hebt aan gezondheid en liefde, aan vriendschap en zegen, aan geld en goederen.
Wat wij hiervan in de collecte hebben gedeeld met anderen, dragen wij aan U op, en wij vragen Uw zegen over onze gaven en over ons zelf, door Jezus Christus, onze Heer.  
Amen.

Laten we zingen: De Geest des Heren die het leven en vrijheid is en helder licht... 


Voorbeden
Laten wij samen danken en bidden:
Lieve God, wij willen U aanbidden en danken voor alle goede dingen die U ons geeft naar lichaam en geest, en allereerst voor de blijde boodschap van genade en liefde die we mochten horen.
Geef dat die krachtig in ons doorwerkt, en ons een diep begrip geeft van Jezus Christus, die door Zijn dood onze gerechtigheid werd, en die door Zijn opstanding ons leven en door Zijn Evangelie onze wijsheid geworden is.
Trouwe God, wij danken U voor Uw Hulp, elke dag weer, en we bidden U dat U Uw kerk, met allen die haar dienen, wilt bezielen door Uw Geest, opdat Uw heilig Woord er naar waarheid wordt gebracht.
Dat daardoor geloof en liefde mag groeien in ons allen.
Zegen allen die geroepen zijn om op hun eigen plek in kerk en samenleving te dienen, en met name hen die worden opgeleid tot het ambt dat de verzoening preekt.
Ook bidden wij U voor de zending, en de dienst aan de naaste.  Voor het werk van de Tussenvoorziening, alle mensen die er helpen en die er geholpen worden, en voor al dergelijke initiatieven, dat U ze zegent, overal waar mensen om de ander geven.
We danken U voor Uw volk, en in deze moeilijke tijden bidden  we U extra voor Israël, en zijn omgeving, om Uw beloften aan Abraham, Izaäk en Jacob, aan Sara, Rebekka, Rachel en Lea...
Dat zij tot zegen zijn.... Dat alle partijen die nu tegenover elkaar staan worden verzoend met U en met elkaar in Uw Liefde. Wij bidden U voor koning en vaderland, voor allen die macht en verantwoordelijkheid hebben, dat zij die mogen uitoefenen in Uw kracht en wijsheid, opdat gerechtigheid en vrede overal ter wereld moge groeien.
Zegen de opvoeders van de jeugd met liefde, vertrouwen, en gevoel voor humor. We bidden U vooral voor allen die werken in de jeugdzorg, om mensen met open oren en grote harten.

Help mensen aan eerlijk werk, en maak ons dankbaar voor het voedsel dat we dagelijks van U krijgen.
Denk in Uw goedheid aan alle mensen in nood, aan de vele vluchtelingen, aan hen die geen eten of drinken kunnen vinden voor hun kinderen en voor zichzelf, voor alle slachtoffers van oorlog en geweld, terreur en dreiging. We bidden voor vrouwen en meisjes die worden verkracht, of buitengesloten van scholing.
Wij bidden U ook voor allen die voor ons of voor hun gevoel anders zijn, ergens niet bij horen. Open onze harten voor al Uw mensen, opdat er in ons leven ruimte mag zijn voor iedereen.

Geef de zieken de gratie zich aan U toe te vertrouwen en troost hen die in rouw gedompeld zijn.
Wij bidden U voor allen die hier niet aanwezig konden zijn, door ziekte of ouderdom, door vacantie of anderszins.
Wij bidden U voor de zieken in onze gemeente en in ons leven daaromheen… in de stilte van dit uur, in de stilte van ons hart…

…
Weer in Uw genade alles van ons af dat leven en geloof bedreigt.
Blijf dan bij ons, in alle voor- en tegenspoed, opdat wij in vreugde voor U leven, in Uw genade sterven en Uw Rijk binnengaan door Jezus Christus, Uw Zoon, met U en de Heilige Geest, waarachtig God, hooggeloofd in eeuwigheid.
Met Hem willen wij U danken en bidden met de woorden:

A: Onze Vader, die in de hemel zijt,
Uw Naam worde geheiligd
Uw Rijk kome
Uw Wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden,
zoals wij vergeven onze schuldenaren
en leid ons niet in verzoeking
maar verlos ons van het kwade!


Slotlied: 423.
'Vaya con Dios' is Spaans en betekent: Ga met God. Het Franse 'à Dieu’ wil ongeveer zeggen: Wees Gode bevolen!


Zegen:
Gods zegen draagt ons door dood en doop heen naar het leven in eeuwigheid.
Gods Geest geeft ons de woorden van eeuwig leven in de mond, en de moed in ons hart om die te spreken.
Gods geliefde Zoon gaat aan onze zij, wanneer we hier vandaan gaan.

† Zo zijn we dan gezegende mensen,
in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. 
Amen